previous next
prae-cīdo (old form praecaedit , Quadrig. ap. Gell. 9, 13, 18), cīdi, cīsum, 3, v. a. caedo,
I.to cut off in front; hence, in gen., to cut off.
I. Lit. (class.); constr. with acc. alone, or with acc. and dat. or gen. of person.
(α). With acc. and dat.: “linguam alicui,Plaut. Aul. 2, 2, 12: “manum alicui gladio,Cic. Inv. 2, 20, 59: “aures, nasum et labia alicui,Just. 1, 10, 5.—
B. Transf.
1. To cut through, cut up (class.): “cotem novaculā,Cic. Div. 1, 17, 32: “linguam Nicanoris praecisam jussit particulatim avibus dari,Vulg. 2 Macc. 15, 33: “naves,to cripple, make unfit for service, Cic. Att. 9, 6, 3.—
2. To beat to pieces, to batter, smash (ante-class.): “praecide os tu illi,Plaut. Cas. 2, 6, 52 (dub.; cf. id. Pers. 2, 4, 12 Ritschl).—
3. Praecidere sinum maris, to cut off, avoid, i. e. to sail straight (postAug.), Sen. Ep. 53, 1: medium mare, Auct. Quint. Decl. 12, 22; cf. “iter,Plin. 8, 22, 34, § 83.—
II. Trop., to cut off, to take away.
A. Of speech, to cut short, abridge; to cut short one's words, to be brief, break off or finish abruptly: “dum te obtuetur, interim linguam oculi praeciderunt,Plaut. Mil. 4, 6, 56: “maximam partem defensionis,Cic. Verr. 2, 2, 62, § 151: “sibi licentiam libertatemque vivendi,id. ib. 2, 3, 1, § “3: sibi reditum,id. Pis. 22, 51: “per abscissionem significatio fit, si, cum incipimus aliquid dicere, praecidimus,Auct. Her. 4, 54, 67: “brevi praecidam,in a word, in short, briefly, Cic. Sen. 16, 57: “praecide, inquit,cut it short, be brief, id. Ac. 2, 43, 133.—
B. To break off, cut off, end, destroy; esp. with spem: “si non praeciditur spes plebeio quoque, apiscendi summi honoris,Liv. 4, 3, 7: “praecisa consulatūs spes erit,id. 4, 3, 15; 24, 31, 12; 42, 50, 1: “id sum assecutus, ut una hora perdito spem judicii corrumpendi praeciderem,Cic. Verr. 2, 1, 7, § 20: “utrum spem nostram praecidat an differat,Sen. Ira, 3, 28, 4; id. Ben. 2, 5, 1.—Also of friendship, etc.: amicitias repente praecidere, to break off suddenly (opp. sensim dissuere), Cic. Off. 1, 33, 120.—
C. To deny flatly, refuse, decline, etc.: “plane sine ullā exceptione praecidit,flatly refused, Cic. Att. 8, 4, 2: “cupiebam eum esse nobiscum: quod quia praeciderat,id. ib. 10, 16, 1.—Hence, praecīsus , a, um, P. a.
A. Lit., cut or torn off, separated (poet.): “Trinacria Italiā praecisa,Manil. 4, 630.—Subst.: praecī-sum , i, n., a piece of meat cut off, a cutlet, steak (ante-class.), Naev. ap. Non. 151, 2: praeciso capi, Lucil. ib.—
2. Transf.
a. Castrated (post-class.): “fanatici,Lampr. Elag. 7: “praecisi ac professi impudientiam,Sen. Prov. 5, 3.—
b. Broken off, steep, abrupt, precipitous (poet. and in post-Aug. prose): “acuta silex praecisis undique saxis,Verg. A. 8, 233: “iter,Sall. J. 92, 7: “rupes,Quint. 12, 9, 2.—
B. Trop.
1. Shortened, short, brief (post-Aug.): “praecisis conclusionibus obscuri,Quint. 10, 2, 17: “comprehensio,id. 7, 3, 15.—
2. Troublesome (postclass.): “ut sub obtentu militiae praecisiorem se adversario faceret (al. pretiosiorem),Dig. 49, 16, 4.—Hence, adv.: prae-cīsē .
1. In short, in few words, briefly, concisely (class.): “praecise dicere (opp. plene et perfecte dicere),Cic. N. D. 2, 29, 73.—
2. Positively, absolutely (class.): “praecise negare alicui,Cic. Att. 8, 4, 2: “non praecise, sed sub condicione,Dig. 36, 3, 1.
hide Dictionary Entry Lookup
Use this tool to search for dictionary entries in all lexica.
Search for in
hide References (34 total)
  • Cross-references in general dictionaries from this page (34):
    • Cicero, Letters to Atticus, 8.4.2
    • Cicero, Letters to Atticus, 9.6.3
    • Caesar, Gallic War, 8.44
    • Cicero, For Rabirius on a Charge of Treason, 11.31
    • Cicero, Against Verres, 2.1.20
    • Cicero, Against Verres, 2.2.151
    • Cicero, Against Verres, 2.5.88
    • Cicero, Against Piso, 22.51
    • Plautus, Persa, 2.4
    • Vergil, Aeneid, 8.233
    • Old Testament, 2 Maccabees, 15.33
    • Plautus, Aulularia, 2.2
    • Plautus, Casina, 2.6
    • Plautus, Miles Gloriosus, 4.6
    • Pliny the Elder, Naturalis Historia, 8.22
    • Livy, The History of Rome, Book 42, 50
    • Livy, The History of Rome, Book 24, 31
    • Livy, The History of Rome, Book 4, 3.15
    • Livy, The History of Rome, Book 4, 3.7
    • Seneca, de Ira, 3.28.4
    • Seneca, de Beneficiis, 2.5.1
    • Cicero, de Natura Deorum, 2.29
    • Cicero, De Senectute, 16
    • Cicero, De Divinatione, 1.17
    • Cicero, Tusculanae Disputationes, 5.19
    • Cicero, De Officiis, 1.33
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 8, 3.75
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 7, 3.15
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 10, 2.17
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 12, 9.2
    • Gellius, Noctes Atticae, 9.13.18
    • Seneca, Epistulae, 53.1
    • Sallust, Bellum Iugurthinum, 92
    • Cicero, De Inventione, 2.20
hide Display Preferences
Greek Display:
Arabic Display:
View by Default:
Browse Bar: