previous next
prŏpĕro , āvi, ātum, 1, v. a. and n. properus.
I. Act., to hasten, quicken, accelerate; to prepare, make, or do with haste (mostly poet. and in post-Aug. prose): “alia quae incepto usui forent properare,Sall. J. 37, 4: “itineris properandi causā,id. ib. 105, 2: “properato itinere,id. ib. 112, 2: “vascula intus pure propera,Plaut. Aul. 2, 3, 3: “obsonia,id. Cas. 2, 8, 57: “fulmina,Verg. G. 4, 171: “pecuniam heredi,Hor. C. 3, 24, 62: “mortem,Tib. 4, 1, 205; Verg. A. 9, 401: “coeptum iter,Tac. H. 3, 40: “deditionem,id. A. 2, 22: “caedem,id. ib. 11, 37: “naves,id. ib. 2, 6: “hoc studium,Hor. Ep. 1, 3, 28.—In pass.: “vellera properabantur,Hor. Epod. 12, 21: teneri properentur amores, Dum vacat, let them be sung hastily or briefly, Ov. Am. 3, 1, 69: “properatur amor,id. M. 5, 396: “hinc porticus, inde delubra properantur,Plin. Pan. 51, 3.—
II. Neutr., to make haste, to hasten, be quick (class.): aliud est properare, aliud festinare. Qui unum quid mature transigit, is properat: qui multa simul incipit neque perficit, is festinat, Cato ap. Gell. 16, 14, 2; id. ap. Fest. p. 234 Müll.; id. ap. Non. 441, 22: “propera, fer pedem,Plaut. Men. 3, 3, 30: “properatin' ocius?id. Curc. 2, 2, 33: “simulabat sese negotii causā properare,Sall. J. 76, 1; 58, 6: “in Italiam,Caes. B. G. 2, 35; id. B. C. 2, 20: “ad praedam, ad gloriam,id. ib. 2, 39: “ad gaudia,Hor. C. 4, 12, 21: “Romam,Cic. Mil. 19, 49: “in patriam,id. Fam. 12, 25: “in fata,Luc. 8, 658: “sacris, for a sacris,Ov. M. 6, 201; Hor. Ep. 2, 1, 58; “but sometimes with collat. notion of excessive haste: properantibus Blaesus advenit, increpabatque, etc. (cf. the context),Tac. A. 1, 18; 13, 17.— With sup.: ultro licentiam in vos auctum, atque adjutum properatis, Sall. Or. Licin. ad Pleb. (H. 3, 61, 16 Dietsch).—With inf.: “argentum propere propera vomere,Plaut. Curc. 5, 3, 10: “redire in patriam,Cic. Prov. Cons. 14, 35: “quin huc ad vos venire propero?id. Rep. 6, 15, 15: “signa inferre, atque evadere oppido,Sall. J. 56, 5: “pervenire,Caes. B. G. 2, 11: “aliquem amando Perdere,Hor. C. 1, 8, 2.—With object-clause: “se quisque hostem ferire properabat,Sall. C. 7, 6; Amm. 25, 7.—Impers. pass.: “properatum vehementer, cum, etc.,Cic. Sull. 19, 54; Verg. A. 4, 416.—Transf., of inanimate subjects, with inf. pass.: “mala decerpi properantia,Plin. 15, 14, 15, § 52.—Hence,
A. prŏpĕrans , antis, P. a., hastening, hasty, rapid, speedy (class.): “ille properans, festinans,Cic. Phil. 9, 3, 6: “haec properantes scripsimus,in haste, id. Att. 4, 4, a.—Comp.: “rotam solito properantior urget,Claud. in Ruf. 2, 337.—Hence, adv.: prŏpĕran-ter , hastily, speedily, quickly (mostly poet. and in post-Aug. prose; cf.: “propere, cito, festinanter, celeriter, etc.),Lucr. 5, 300: “properanter accepit codicillos,Tac. A. 16, 24.—Comp.: “beneficia properantius, quam aes mutuum, reddere,Sall. J. 96, 2; 8, 2: “ire,Ov. F. 4, 673.—Sup.: properantissime aliquid afferre, Cod. Th. 11, 30, 8.—
B. prŏpĕrātus , a, um, P. a., hurried, accelerated, rapid, quick, speedy (mostly poet.): “tabellae,Ov. M. 9, 586: “mors,id. Tr. 3, 3, 34: “gloria rerum,id. M. 15, 748: “meta curribus,” i. e. rapidly approached, Mart. 10, 50, 7: “naves,Tac. A. 2, 6: “tela,id. ib. 2, 80.—Comp.: “properatius tempus,Sol. 26.—Absol.: properato opus est, there is need of haste: “accurato et properato opus est,Plaut. Mil. 3, 1, 210: “erat nihil, cur properato opus esset,Cic. Mil. 19, 49.—Hence, adv.: prŏpĕrā- , quickly, speedily (Tac.): “properato ad mortem agitur,Tac. A. 13, 1.
hide Dictionary Entry Lookup
Use this tool to search for dictionary entries in all lexica.
Search for in
hide References (43 total)
  • Cross-references in general dictionaries from this page (43):
    • Cicero, Letters to his Friends, 12.25
    • Cicero, Letters to Atticus, 4.4
    • Caesar, Gallic War, 2.35
    • Caesar, Gallic War, 2.11
    • Cicero, Philippics, 9.3.6
    • Cicero, For Sulla, 19.54
    • Cicero, For Milo, 19.49
    • Cicero, On the Consular Provinces, 14.35
    • Ovid, Metamorphoses, 15.748
    • Ovid, Metamorphoses, 9.586
    • Ovid, Metamorphoses, 5.396
    • Ovid, Metamorphoses, 6.201
    • Plautus, Curculio, 2.2
    • Plautus, Curculio, 5.3
    • Vergil, Aeneid, 4.416
    • Vergil, Aeneid, 9.401
    • Vergil, Georgics, 4.171
    • Caesar, Civil War, 2.20
    • Tacitus, Annales, 13.1
    • Tacitus, Annales, 16.24
    • Tacitus, Annales, 1.18
    • Tacitus, Annales, 2.22
    • Tacitus, Annales, 2.6
    • Tacitus, Historiae, 3.40
    • Plautus, Aulularia, 2.3
    • Plautus, Casina, 2.8
    • Plautus, Menaechmi, 3.3
    • Plautus, Miles Gloriosus, 3.1
    • Lucretius, De Rerum Natura, 5.300
    • Lucan, Civil War, 8.658
    • Cicero, De Republica, 6.15
    • Gellius, Noctes Atticae, 16.14.2
    • Sallust, Catilinae Coniuratio, 7
    • Sallust, Bellum Iugurthinum, 105
    • Sallust, Bellum Iugurthinum, 112
    • Sallust, Bellum Iugurthinum, 37
    • Sallust, Bellum Iugurthinum, 56
    • Sallust, Bellum Iugurthinum, 58
    • Sallust, Bellum Iugurthinum, 76
    • Sallust, Bellum Iugurthinum, 8
    • Sallust, Bellum Iugurthinum, 96
    • Ovid, Tristia, 3.3
    • Ovid, Fasti, 4
hide Display Preferences
Greek Display:
Arabic Display:
View by Default:
Browse Bar: