previous next
prō-vŏco , āvi, ātum, 1, v. a. and n.,
I.to call forth, call out.
I. Lit.
B. In partic.
1. To call out, challenge, invite one to any thing (as to play, sing, drink, fight, etc.): “provocat me in aleam,challenged me to a game, Plaut. Curc. 2, 3, 75: “pedibus,to a race, id. Ep. 5, 1, 58: “aliquem tesseris,Macr. S. 1, 10: “aliquem cantatum,Ter. Eun. 3, 1, 53: “aliquem ad pugnam,Cic. Tusc. 4, 22, 49; cf. Liv. 8, 7, and Flor. 2, 17, 11 Duker: duces nec prohibere paucos temere provocantis volebant, nec, etc., Liv. 23, 16, 4: “et oleo et mero viros provocant,Sen. Ep. 95, 21: “aliquem ad bibendum,Vop. Firm. 4.—
2. In jurid. lang., to take a cause before a higher court, to appeal, make an appeal; in this signif. usually neutr., ad aliquem; act. only post-class., with the judge to whom the appeal is made as object (cf. appello).
(β). Act., to appeal to a judge (post-class.): “si judicem provocent,Dig. 8, 28, 6: “si praefectus urbi judicem dederit, ipse erit provocandus, qui eum judicem dederit,ib. 49, 3, 1.—Also: “provocare judicium ad populum,to bring the decision before the people by appeal, Val. Max. 8, 1, 1; “rarely, aliquem ad judicem,to cite, summon before, App. Flor. p. 360, 24.—
II. Trop.
A. To challenge to a contest, to contend with, emulate, rival, vie with (post-Aug.): “aliquem virtute,to vie with him in virtue, Plin. Ep. 2, 7, 4: “elegia Graecos provocamus,Quint. 10, 1, 93; cf.: “ea pictura naturam ipsam provocavit,Plin. 35, 10, 36, § 94.—Of things, Plin. 16, 8, 12, § 32: “immensum latus Circi templorum pulchritudinem provocat,id. Pan. 51, 3.—
B. To challenge, incite, provoke to any thing: “felicitas temporum, quae bonam conscientiam civium tuorum ad usum indulgentiae tuae provocat,Plin. Ep. 10, 12 (7) fin.: “omni comitate ad hilaritatem et jocum provocare,Suet. Calig. 27; id. Claud. 21: “tacentes ad communionem sermonis,id. Aug. 74.—
C. To excite, stimulate, exasperate, stir up, rouse with any thing (class.; “syn.: irrito, lacesso): qui non solum a me provocatus sed etiam suā sponte solet, etc.,Cic. Fam. 1, 7, 3: “aliquem beneficio,id. Off. 1, 15, 48: “sermonibus,Caes. B. C. 1, 74: “minis et verbis,Tac. H. 3, 24: “bello,id. ib. 4, 17: “injuriā,id. A. 14, 49 et saep.: “ad iracundiam,Vulg. Isa. 63, 10; id. Deut. 4, 25. —
D. To call forth, occasion, produce, cause: “officia comitate,Tac. H. 5, 1: “mortem tot modis,Plin. 19, praef. 1, § “5: bellum,Tac. G. 35; Plin. Pan. 16.—
E. (Acc. to I. B. 2.) To appeal to any thing, to cite as authority or proof (late Lat.): “ad litteras Pudentillae,App. Mag. 84, p. 326, 40: “ad Judaeorum Codices provocare,Aug. Serm. 202, 3.
hide Dictionary Entry Lookup
Use this tool to search for dictionary entries in all lexica.
Search for in
hide References (34 total)
  • Cross-references in general dictionaries from this page (34):
    • Cicero, Letters to his Friends, 1.7.3
    • Cicero, Letters to Atticus, 6.1.7
    • Old Testament, Isaiah, 63.10
    • Cicero, Philippics, 1.9.21
    • Plautus, Curculio, 2.3
    • Plautus, Pseudolus, 2.2
    • Old Testament, Deuteronomy, 4.25
    • Suetonius, Divus Augustus, 74
    • Caesar, Civil War, 1.74
    • Tacitus, Annales, 14.49
    • Tacitus, Historiae, 3.24
    • Tacitus, Historiae, 5.1
    • Tacitus, Germania, 35
    • Plautus, Bacchides, 3.3
    • Plautus, Epidicus, 5.1
    • Plautus, Miles Gloriosus, 4.3
    • Suetonius, Caligula, 27
    • Suetonius, Divus Claudius, 21
    • Pliny the Elder, Naturalis Historia, 16.32
    • Pliny the Elder, Naturalis Historia, 19
    • Pliny the Younger, Epistulae, 2.7.4
    • Livy, The History of Rome, Book 3, 56
    • Livy, The History of Rome, Book 23, 16
    • Livy, The History of Rome, Book 8, 33
    • Livy, The History of Rome, Book 8, 7
    • Livy, The History of Rome, Book 1, 26.6
    • Cicero, De Republica, 2.31
    • Cicero, Tusculanae Disputationes, 4.22
    • Cicero, De Officiis, 1.15
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 10, 1.93
    • Seneca, Epistulae, 95.21
    • Ovid, Ex Ponto, 1.4
    • Columella, Res Rustica, 3.15.5
    • Ovid, Fasti, 1
hide Display Preferences
Greek Display:
Arabic Display:
View by Default:
Browse Bar: