previous next
rŏta , ae, f. kindred with Sanscr. ratha, chariot, and Germ. Rad (cf.rotundus), wheel,
I.a wheel.
I. Lit.: “pro rotā me uti licet,Plaut. Capt. 2, 3, 9; cf.: “vorsutior es quam rota figularis,id. Ep. 3, 2, 35: “orbes rotarum,Lucr. 6, 551; Plin. 8, 16, 19, § 52: “axes rotarum,id. 16, 43, 84, § 229: “radiata,Varr. R. R. 3, 5, 15: “aurea curvatura summae rotae, Ov M. 2, 108: aquaria,Cato, R. R. 11, 3: ne currente rotā funis eat retro, while the wheel (in a hoisting machine) hurries forward, Hor. C. 3, 10, 10 et saep.—
2. In partic.
a. A potter's wheel (cf. supra, figularis): “amphora coepit Institui: currente rotā cur urceus exit?Hor. A. P. 22; so, “Cumana,Tib. 2, 3, 48: “Aristarchus invenit rotam figuli, cujus circuitu vasa formantur,Sen. Ep. 90, 31.—
b. A wheel for torture (τροχός, among the Greeks): “in rotam beatam vitam non escendere,Cic. Tusc. 5, 9, 24: “cervicem circumactu rotae frangere,Sen. Ep. 70, 23; App. M. 3, p. 133; 10, p. 243; Sen. Herc. Oet. 1011.—Ixion's wheel, Tib. 1, 3, 74; Verg. G. 4, 484; id. A. 6, 616; Sen. Herc. Fur. 750 et saep.—
c. A roller: “aliquid subjectis rotis traicere,Front. 1, 5, 7: “propellere,Tac. H. 4, 23; Vitr. 10, 13, 2.—
B. Poet., transf.
1. (Pars pro toto.) A car, chariot: si rota defuerit, tu pede carpe viam, Ov.A. A. 2,230; cf. (opp. pedibus) id. M. 1, 448; so Prop. 1, 2, 20; 2, 25 (3, 20), 26; “4 (5), 10, 42: subdiderat rotas,Verg. A. 12, 675; Ov. M. 2, 139; 312; 3, 150. —Of the span of horses: “Cynthia fraternis afflata rotis,Sil. 4, 483.—
2. Of things in the shape of a wheel or disk.
a. The disk of the sun: “solis rota,Lucr. 5, 432; 564; cf.: “flammea Phoebi,Sen. Herc. Oet. 1022; and simply rota, Enn. ap. Isid. Orig. 18, 36 fin.; Val. Fl. 3, 559.—
b. A kind of sea-fish, Plin. 9, 4, 3, § 8; 32, 11, 53, § 144.—
II. Trop., a wheel: “fortunae rotam pertimescere,” i. e. fickleness, inconstancy, Cic. Pis. 10, 22; cf.: “versatur celeri Fors levis orbe rotae,Tib. 1, 5, 70; Prop. 2, 8, 8 (10); Tac. Or. 23; Amm. 26, 8, 13.—Poet.: “imparibus vecta Thalia rotis,” i. e. in elegiac metre, Ov. A. A. 1, 264; so, “disparibus (elegorum) rotis,id. P. 3, 4, 86: jactor, crucior, agitor, stimulor, vorsor in amoris rotā miser, on the rack of love (cf. I. A. 2. b. supra), Plaut. Cist. 2, 1, 4.
hide Dictionary Entry Lookup
Use this tool to search for dictionary entries in all lexica.
Search for in
hide References (25 total)
  • Cross-references in general dictionaries from this page (25):
    • Cicero, Against Piso, 10.22
    • Ovid, Metamorphoses, 2.139
    • Plautus, Cistellaria, 2.1
    • Vergil, Aeneid, 12.675
    • Vergil, Aeneid, 6.616
    • Vergil, Georgics, 4.484
    • Horace, Ars Poetica, 22
    • Vitruvius, On Architecture, 10.13.2
    • Tacitus, Historiae, 4.23
    • Plautus, Captivi, 2.3
    • Plautus, Epidicus, 3.2
    • Lucretius, De Rerum Natura, 5.432
    • Lucretius, De Rerum Natura, 5.564
    • Lucretius, De Rerum Natura, 6.551
    • Pliny the Elder, Naturalis Historia, 8.52
    • Pliny the Elder, Naturalis Historia, 9.8
    • Seneca, Hercules Furens, 750
    • Seneca, Hercules Oetaeus, 1011
    • Seneca, Hercules Oetaeus, 1022
    • Cicero, Tusculanae Disputationes, 5.9
    • C. Valerius Flaccus, Argonautica, 3.559
    • Seneca, Epistulae, 70.23
    • Seneca, Epistulae, 90.31
    • Ovid, Ex Ponto, 3.4
    • Sextus Propertius, Elegies, 2.25
hide Display Preferences
Greek Display:
Arabic Display:
View by Default:
Browse Bar: