previous next
rustĭcus , a, um, adj. rus,
I.of or belonging to the country, rural, rustic, country- (very freq. and class.; syn. agrestis; opp. urbanus).
I. Lit.: “vita,Varr. R. R. 3, 1, 1; cf.: “vita haec rustica, quam tu agrestem vocas,Cic. Rosc. Am. 27, 75: “duae vitae hominum, rustica et urbana,id. ib. 17, 48: “Romani (opp. urbani),Varr. R. R. 2, praef. § 1; cf. plebes (opp. urbana), Col. praef. § 17; “praedia,Cic. Rosc. Am. 15, 42: “hortus,Plin. Ep. 2, 17, 15: “instrumentum,Phaedr. 4, 4, 24: “opus,Ter. Heaut. 1, 1, 90: “res,Cic. de Or. 1, 16, 69; 1, 58, 249; “Col. praef. § 19 sq.: homo (with agricola),Cic. Rosc. Am. 49, 143; id. N. D. 3, 5, 11: “colona,Ov. F. 2, 645; cf. “Phidyle,Hor. C. 3, 23, 2: “mus (opp. urbanus),id. S. 2, 6, 80; 115: “gallinae,heathcocks, Varr. R. R. 3, 9, 16; Col. 8, 2, 1 sq. (cf. infra, B. 2. b.): “numina,Ov. M. 1, 192: “fistula,id. ib. 8, 191: “sedulitas,id. F. 6, 534: “regna,id. H. 4, 132: “opprobria versibus alternis,Hor. Ep. 2, 1, 146: “carcer,Juv. 14, 24.—
B. Substt.
1. ru-stĭcus , i, m., a countryman, rustic, peasant; in plur.: rustici, country people, rustics: “urbani fiunt rustici, etc.,Plaut. Mere. 4, 3, 15 sq.: “omnes urbani, rustici,Cic. Fin. 2, 23, 77; cf. id. Or. 24, 81; “semper occant prius quam sarriunt rustici,Plaut. Capt. 3, 5, 5; id. Most. 5, 1, 28; Col. 2, 4, 8; 9, 10 et saep.—In sing., Ov. M. 2, 699; Hor. Epod. 2, 68; id. Ep. 1, 7, 83; 2, 2, 39; Vulg. Sap. 17, 16.—
2. rustĭca , ae, f.
a. A country girl, Ov. M. 5, 583.—
b. (Sc. gallina.) A heath-cock, Mart. 13, 76 (cf. supra, A., and rusticulus, II. B.).—
II. Transf., countrylike, rustic, simple, in a good or (more freq.) in a bad sense, i. e. plain, simple, provincial, rough, coarse, gross, awkward, clownish, etc. (in this sense not freq. till after the Aug. period; “previously, as in Cic., agrestis was more used): rustica vox et agrestis quosdam delectat, etc. ... neque solum rusticam asperitatem, sed etiam peregrinam insolentiam fugere discamus,Cic. de Or. 3, 11, 42; 12, 44: “pro bardā et pro rusticā haberi,Plaut. Pers. 2, 1, 2: “rusticus inlitteratusque litigator,Quint. 2, 21, 16: “manus (with indoctae),id. 1, 11, 16; cf. “with indoctus,id. 12, 10, 53; “with barbarus,id. 2, 20, 6; “(opp. disertus) 7, 1, 43: id vitium sermonis non barbarum esse, sed rusticum,Gell. 13, 6, 2: “Germana illuvies, rusticus, hircus, hara suis, etc.,a lout, clown, Plaut. Most. 1, 1, 39 Lorenz ad loc.: “rusticus es, Corydon,Verg. E. 2, 56: “quid coeptum, rustice, rumpis iter?Ov. Am. 3, 6, 88: “addidit obscenis convicia rustica dictis,id. M. 14, 522: sive procax aliqua est; “capior, quia rustica non est,very prudish, id. Am. 2, 4, 13; cf. id. A. A. 1, 607: “nec tamen est, quamvis agros amet illa feraces, Rustica,id. Am. 3, 10, 18.—In a good sense: “mores,Cic. Rosc. Am. 27, 75: “veritas,Mart. 10, 72, 11. —Comp.: “simus hoc titulo rusticiore contenti,Sen. Ep. 88, 33.—Hence, adv.: ru-stĭcē (acc. to II.), in a countrified manner, clownishly, boorishly, awkwardly: “loquinon aspere, non vaste, non rustice,Cic. de Or. 3, 12, 45: “urgere,id. Off. 3, 9, 39: “facere aliquid,id. Att. 12, 36, 2: “cum eo vitio loquentes rustice loqui dictitabant,Gell. 13, 6, 2.— Comp.: “rusticius toga defluit,Hor. S. 1, 3, 31.—Sup. does not occur.
hide Dictionary Entry Lookup
Use this tool to search for dictionary entries in all lexica.
Search for in
hide References (36 total)
  • Cross-references in general dictionaries from this page (36):
    • Cicero, Letters to Atticus, 12.36.2
    • Cicero, For Sextus Roscius of Ameria, 15.42
    • Cicero, For Sextus Roscius of Ameria, 27.75
    • Cicero, For Sextus Roscius of Ameria, 49.143
    • Ovid, Metamorphoses, 14.522
    • Ovid, Metamorphoses, 2.699
    • Ovid, Metamorphoses, 5.583
    • Ovid, Metamorphoses, 8.191
    • Plautus, Captivi, 3.5
    • Plautus, Mostellaria, 1.1
    • Plautus, Mostellaria, 5.1
    • Old Testament, Wisdom, 17.16
    • Horace, Satires, 1.3.31
    • Horace, Satires, 2.6.80
    • Ovid, Metamorphoses, 1.192
    • Plautus, Persa, 2.1
    • Cicero, On Oratory, 1.16
    • Cicero, On Oratory, 3.11
    • Cicero, On Oratory, 3.12
    • Pliny the Younger, Epistulae, 2.17.15
    • Cicero, de Finibus Bonorum et Malorum, 2.23
    • Cicero, de Natura Deorum, 3.5
    • Cicero, De Officiis, 3.9
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 1, 11.16
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 2, 21.16
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 2, 20.6
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 12, 10.53
    • Gellius, Noctes Atticae, 13.6.2
    • Seneca, Epistulae, 88.33
    • Columella, Res Rustica, 2.4.8
    • Columella, Res Rustica, 8.2.1
    • Columella, Res Rustica, 9.10
    • Martial, Epigrammata, 13.76
    • Cicero, Orator, 24.81
    • Ovid, Fasti, 2
    • Ovid, Fasti, 6
hide Display Preferences
Greek Display:
Arabic Display:
View by Default:
Browse Bar: