previous next
_crōsanctus (sometimes separately, _crō sanctus , and per tmesin, sacroque sanctum, Plin. 7, 44, 45, § 143; but in Tert. Cor. Mil. 13, the correct read. is sacer sanctusque, not sacer sanctus), a, um, adj. sacer-sancio, orig.,
I.inaugurated or consecrated with religious ceremonies (v. the foll. passage from Liv. 3, 55); hence,
I. Meton., fixed or decreed as inviolable, sacred, inviolable, sacrosanct: ipsis quoque tribunis (plur.), ut sacrosancti viderentur (cujus rei prope jam memoria aboleverat), relatis quibusdam ex magno intervallo caerimoniis, renovarunt; et cum religione inviolatos eos, tum lege etiam fecerunt, sanciendo: ut qui tribunis plebis aedilibus, judicibus, decemviris nocuisset, ejus caput Jovi sacrum esset, etc. Hac lege juris interpretes negant quemquam sacrosanctum esse, sed cum quid eorum cuiquam nocuerit, id sacrum sanciri: itaque aedilem prehendi ducique a majoribus magistratibus: quod etsi non jure fiat (noceri enim ei, cui hac lege non liceat), tamen argumentum esse, non haberi pro sacro sanctoque aedilem; “tribunos vetere jure jurando plebis, cum primum eam potestatem creavit, sacrosanctos esse,Liv. 3, 55, 6 sq.; cf.: “sacrosanctum dicitur, quod jurejurando interposito est institutum, si quis id violasset, ut morte poenas penderet. Cujus generis sunt tribuni plebis aedilesque ejusdem ordinis,Fest. p. 318 Müll.: “sacrosanctum esse nihil potest, nisi quod populus plebesve sanxisset: deinde sanctiones sacrandae sunt genere ipso aut obtestatione legis aut poenā, cum caput ejus, qui contra fecerit, consecratur,Cic. Balb. 14, 33: “agi deinde de concordiā coeptum concessumque in condiciones, ut plebi sui magistratus essent sacrosancti,Liv. 2, 33; “so of the tribunes of the people,id. 3, 19; 9, 9 (opp. profani); Plin. 7, 44, 45, § 143; cf.: sacrosancta potestas (tribunorum, plur.), Liv. 4, 3; 29, 20 fin.: “accusator, velut sacrosanctus erat,Tac. A. 4, 36 fin.: SI QVID SACROSANCTVM EST, an old formula ap. Cic. Balb. 14, 33: “in vastatione omnium tuas possessiones sacrosanctas futuras putas?id. Cat. 2, 8, 18: “colonos etiam maritimos, qui sacrosanctam vacationem dicebantur habere, dare milites cogebant,Liv. 37, 38 Drak.: “Oedipodis ossa, honore arae decorata, quasi sacrosancta,Val. Max. 5, 3 fin.
II. Transf., in gen., most holy, most sacred, venerable (post-Aug.; “freq. in the Christian writers): cujus (Rufi) mihi memoria sacrosancta est,Plin. Ep. 7, 11, 3; so, “imago tua,App. M. 5, p. 164, 37: “ista civitas (Roma),id. ib. 11, p. 270: “contemplatio conspectus tui (sc. episcopi),Sid. Ep. 9, 10: “de sacrosanctis ecclesiis,Cod. Just. 1, 2.
hide Dictionary Entry Lookup
Use this tool to search for dictionary entries in all lexica.
Search for in
hide References (13 total)
  • Cross-references in general dictionaries from this page (13):
    • Cicero, Against Catiline, 2.8.18
    • Cicero, For Cornelius Balbus, 14.33
    • Tacitus, Annales, 4.36
    • Pliny the Younger, Epistulae, 7.11.3
    • Livy, The History of Rome, Book 3, 19
    • Livy, The History of Rome, Book 3, 55.6
    • Livy, The History of Rome, Book 3, 55
    • Livy, The History of Rome, Book 37, 38
    • Livy, The History of Rome, Book 2, 33
    • Livy, The History of Rome, Book 9, 9
    • Livy, The History of Rome, Book 4, 3
    • Livy, The History of Rome, Book 29, 20
    • Valerius Maximus, Facta et Dicta Memorabilia, 5.3
hide Display Preferences
Greek Display:
Arabic Display:
View by Default:
Browse Bar: