previous next
spondĕo , spŏpondi, sponsum, 2 (
I.perf. spepondi, Cic., Caes., and Val. Antias ap. Gell. 7, 9, 12 sq.; Inscr. Orell. 4358; “without redup. sponderat,Tert. Carm. adv. Mart. 3, 135; subj. sponsis = spoponderis, an ancient formula of prayer in Fest. p. 351 Müll.), v. a. akin with σπένδω, to pour out, = libare; cf. σπονδαί, league.
I. Jurid. and publicists' t. t.
A. In bargains, covenants, treaties, etc., to promise solemnly, to bind, engage, or pledge one's self (class.; syn.: recipio, stipulor, promitto; cf.: vadimonium obire, vadari); according to the civil law in its original form, it was essential to a binding contract verbally made (verbis) that a proposition and its acceptance should be expressed by the question spondes? and the answer spondeo; and only at a later period was the use of promitto, etc., valid (v. Sandars, Introd. ad Just. Inst. p. LV): verbis obligatio fit ex interrogatione et responsione, velut, Dari spondes? Spondeo. Dabis? Dabo. Promittis? Promitto; “sed haec quidem verborum obligatio: dari spondes? spondeo, propria civium Romanorum est, cetera vero juris gentium sunt,Gai. Inst. 3, 91 sq.; Dig. 45, 1, 126; 45, 1, 133; cf. “the whole title,ib. 45, 1: De verborum obligationibus: He. Aeternum tibi dapinabo victum, si vera autumas ... Er. Sponden' tu istut? He. Spondeo, Plaut. Capt. 4, 2, 118: qui stulte spondet, Cato ap. Rufin. 18, p. 210: “quis stipulatus est? Ubi? Quo die? Quis spopondisse me dicit? Nemo,Cic. Rosc. Com. 5, 13: “ut aliquando spondere se diceret,Cic. Verr. 2, 5, 54, § 142: “si quis quod spopondit, quā in re verbo se obligavit uno, si id non facit, etc.,id. Caecin. 3, 7: “faeneris, quod stipulanti spoponderam tibi, reliquam pensiunculam percipe,Col. 10 praef.: “ego meā fide spondeo futurum ut omnia invenias, etc.,Plin. Ep. 1, 14, 10.—
B. To promise for another, to become security for a person, to enter bail, etc.: “quod multis benigne fecerit, pro multis spoponderit,has become security, Cic. Planc. 19, 47: “sed tamen scire velim quando dicar spopondisse et pro patre anne pro filio,id. Att. 12, 14, 2: “quod pro Cornificio me abhinc annis XXV. spopondisse dicit Flavius,id. ib. 12, 17: “et se quisque paratum ad spondendum Icilio ostendere,Liv. 3, 46, 7: “sponsum diceres advocasse, Cic. Fragm. Clod. et Cur. 3, 4, p. 29 B. and K.: hic sponsum vocat,Hor. Ep. 2, 2, 67: “sponsum descendam, quia promisi,Sen. Ben. 4, 39, 2. —
C. Esp., to promise or engage in marriage, betroth: qui uxorem ducturus erat ab eo unde ducenda erat, stipulabatur eam in matrimonium ductam iri; qui daturus erat itidem spondebat. Tum quae promissa erat sponsa appellabatur, qui spoponderat ducturum, sponsus, Sulp. Dot. ap. Gell. 4, 4, 2: Ly. Istac lege filiam tuam sponden' mihi uxorem dari? Ch. Spondeo. Ca. Et ego spondeo idem hoc, Plaut. Trin. 5, 2, 38 sq.; 2, 4, 172: Me. Etiam mihi despondes filiam? Eu. Illis legibus, Cum illā dote quam tibi dixi. Me. Sponden' ergo? Eu. Spondeo, id. Aul. 2, 2, 78: Ph. Spondesne, miles, mi hanc uxorem? Th. Spondeo. Ph. Et ego huic victum spondeo, id. Curc. 5, 2, 73 sq.: sponden tu ergo tuam gnatam uxorem mihi? Ch. Spondeo et mille auri Philippum dotis, id. Trin. 5, 2, 34.—Hence, of women, alicui sponsam esse, to be betrothed, engaged to a man: “si volt Demipho Dare quantum ab hac accipio, quae sponsa est mihi,Ter. Phorm. 4, 3, 52: “scis, sponsam mihi (esse)?id. Eun. 5, 9 (8), 6; Plaut. Trin. 2, 4, 101 sq.; 2, 4, 172; 2, 4, 174; id. Poen. 5, 3, 43.—
D. = sponsionem facere (v. sponsio, II.), to lay a judicial wager, to enter into an agreement to pay contingent on the truth or falsity of an assertion: si hoc ita est, qui spondet mille nummūm? P. Afric. ap. Gell. 6 ($3), 11, 9.— So, absol.: “cum illi jacenti latera tunderentur, ut aliquando spondere se diceret,should declare that he made the required wager, Cic. Verr. 2, 5, 54, § 142 (cf. sponsum, P. a. fin. infra); Dig. 11, 5, 3.—
II. In gen., to promise sacredly, to warrant, vow (class.).
2. With inf. pres., to warrant, give assurance of an existing fact: “spondebo enim tibi, vel potius spondeo in meque recipio, eos esse M'. Curii mores,Cic. Fam. 13, 17, 2.—
3. With acc. of thing (and often dat. pers.): “quibus cum consulem suum reliquissent, honores et praemia spopondistis,Cic. Phil. 5, 11, 28: mihi sex menses sati' sunt vitae, septimum Orco spondeo, Poët. ap. Cic. Fin. 2, 7, 22: ea spondent, confirmant, quae, quidem mihi exploratiora essent, si remansissem, Cic Att. 11, 6, 3: “quod ego non modo de me tibi spondere possum, sed de te etiam mihi,id. Fam. 15, 21, 1: “ac de infante (Tiberio) Scribonius mathematicus praeclara spopondit,Suet. Tib. 14: “tantum sibi vel de viribus suis, vel de fortunā spondentes,Just. 3, 4, 1; Amm. 24, 1, 8: “illius et dites monitis spondentibus Indi,Val. Fl. 6, 117: “non si mihi Juppiter auctor Spondeat, hoc sperem Italiam contingere caelo,Verg. A. 5, 18: “spondere fidem,Ov. M. 10, 395: “officium Amori,id. ib. 10, 418.—
4. Transf., of inanim. or abstract subjects (mostly poet. and post-Aug.): “nec quicquam placidum spondentia Martis Sidera presserunt,Ov. Ib. 217: “quod prope diem futurum spondet et virtus et fortuna vestra,Liv. 7, 30, 8: “eorum hominum erat, qui, quantum spes spopondisset, cuperent, ni, etc.,id. 45, 19, 7: “magna de illo (Philippo) spes fuit propter ipsius ingenium, quod magnum spondebat virum,Just. 7, 6, 1.— Hence, sponsus , a, um, P. a., promised, engaged, betrothed, affianced; substt,
A. sponsus , i, m., a betrothed man, a bridegroom: virgo Sponso superba, Titin. ap. Non. 305, 5: “accede ad sponsum audacter,id. ib. 227, 15; Cic. Inv. 2, 26, 78: “sponsus regius,Hor. C. 3, 2, 10.—Poet., of Penelope's suitors, Hor. Ep. 1, 2, 28.—
B. spon-sa , ae, f., a betrothed woman, a bride: “scio equidem, sponsam tibi esse et filium ex sponsā tuā,Plaut. Truc. 4, 4, 12; Ter. And. 2, 1, 24: “flebilis sponsa,Hor. C. 4, 2, 21 et saep.—Prov.: suam cuique sponsam, mihi meam, i. e. every one to his taste, Atil. ap. Cic. Att. 14, 20, 3.—
C. sponsum , i, n., a covenant, agreement, engagement: sponsum negare, to break or disown one's pledge, Hor. S. 1, 3, 95: “sponsus contra sponsum rogatus,Varr. L. L. 7, § 107 Müll.—
(β). Esp., a judicial wager (cf. sponsio, II.): “ex sponso egit,Cic. Quint. 9, 32.
hide Dictionary Entry Lookup
Use this tool to search for dictionary entries in all lexica.
Search for in
hide References (43 total)
  • Cross-references in general dictionaries from this page (43):
    • Cicero, Letters to his Friends, 13.17.2
    • Cicero, Letters to his Friends, 13.50.2
    • Cicero, Letters to his Friends, 15.21.1
    • Cicero, Letters to Atticus, 11.6.3
    • Cicero, Letters to Atticus, 12.14.2
    • Cicero, Letters to Atticus, 14.20.3
    • Cicero, Philippics, 5.11.28
    • Cicero, Philippics, 5.18.51
    • Cicero, For Plancius, 19.47
    • Cicero, For Quintus Roscius the Actor, 5.13
    • Cicero, Against Verres, 2.5.142
    • Cicero, For Aulus Caecina, 3.7
    • Cicero, For Lucius Murena, 41.90
    • Livy, The History of Rome, Book 9, 8
    • Plautus, Aulularia, 2.2
    • Plautus, Captivi, 4.2
    • Plautus, Curculio, 5.2
    • Plautus, Poenulus, 5.3
    • Plautus, Trinummus, 5.2
    • Vergil, Aeneid, 5.18
    • Horace, Satires, 1.3.95
    • Ovid, Metamorphoses, 10.395
    • Ovid, Metamorphoses, 10.418
    • Plautus, Trinummus, 2.4
    • Plautus, Trinummus, 4.4
    • Suetonius, Tiberius, 14
    • Pliny the Younger, Epistulae, 1.14.10
    • Livy, The History of Rome, Book 45, 19.7
    • Livy, The History of Rome, Book 7, 30
    • Livy, The History of Rome, Book 9, 9
    • Livy, The History of Rome, Book 28, 38.9
    • Livy, The History of Rome, Book 5, 5.9
    • Livy, The History of Rome, Book 3, 46.7
    • Livy, The History of Rome, Book 9, 5
    • Livy, The History of Rome, Book 3, 59.3
    • Livy, The History of Rome, Book 5, 3.10
    • Seneca, de Beneficiis, 4.39.2
    • Cicero, de Finibus Bonorum et Malorum, 2.7
    • C. Valerius Flaccus, Argonautica, 3.504
    • C. Valerius Flaccus, Argonautica, 6.117
    • Gellius, Noctes Atticae, 4.4.2
    • Gellius, Noctes Atticae, 6.11.9
    • Cicero, De Inventione, 2.26
hide Display Preferences
Greek Display:
Arabic Display:
View by Default:
Browse Bar: