previous next
sŭper-sum , fui, esse (old collat. form of the
I.pres. superescit, Enn. and Att. ap. Fest. p. 302 Müll.; “per tmesin: jamque adeo super unus eram,Verg. A. 2, 567: “nihil erat super,Nep. Alcib. 8, 1), v. n.
I. To be over and above, either as a remainder or as a superfluity (class. and very freq.; cf. supero, B. 3.).
A. As a remainder, to be left, to remain, to exist still.
1. In gen.: dum quidem unus homo Romanus toga superescit, Enn. ap. Fest. p. 302 Müll. (Ann. v. 486 Vahl.): inde sibi memorat, unum superesse laborem, id. ap. Gell. 1, 22, 16 (Ann. v. 159 ib.): “duae partes, quae mihi supersunt illustrandae orationis, etc.,Cic. de Or. 3, 24, 91: “ut nulli supersint de inimicis,id. Marcell. 7, 21: omnes qui supersint de Hirtii exercitu, Pollio ap. Cic. Fam. 10, 33, 5: “quid superest de corporibus,Juv. 3, 259; 1, 35: “ex eo proelio circiter milia hominum CXXX. superfuerunt,Caes. B. G. 1, 26: “perexigua pars illius exercitūs superest,id. B. C. 3, 87: “quod Morini Menapiique supererant,id. B. G. 3, 28: “cum hostes vestri tantum civium superfuturum putassent, quantum, etc.,Cic. Cat. 3, 10, 25: “quantum satietati superfuit,Cic. Verr. 1, 4, 13; cf.: “quantum ipsi superesse potest,id. Rep. 1, 4, 8: “biduum supererat,Caes. B. G. 1, 23: “non multum ad solis occasum temporis supererat,id. B. C. 3, 51: “non multum aestatis superesset,id. B. G. 5, 22: “fessis tantum superesse maris,Verg. A. 5, 616: “spatia si plura supersint,id. ib. 5, 325: “deos Ambraciensibus non superesse,Liv. 38, 43: “nemo superesse quemquam praeter eos credebat,id. 5, 39: “quod superest, scribe quaeso quam accuratissime, quid placeat,as for the rest, as to what remains, Cic. Att. 9, 19, 3; Verg. A. 5, 691: “quod superfuit,Phaedr. 2, epil. 6: “nunc mihi cur cantent, superest Dicere,it still remains to tell, Ov. F. 3, 675: “superest tercentum messes videre,id. M. 14, 145; Lact. 1, 6, 6.—With ut and subj., Plin. Ep. 1, 1, 2; Lact. 1, 23, 1.—
2. In partic., to live after, outlive, to be still alive, to survive (rare): “sicut tuum vis unicum gnatum tuae Superesse vitae sospitem et superstitem,Plaut. As. 1, 1, 2: neque deesse neque superesse rei publicae volo, Pollio ap. Cic. Fam. 10, 33, 5: “Lucumo superfuit patri,Liv. 1, 34: “fugae,id. 28, 28: “ne superesset tanto exercitui suum nomen secuto,id. 27, 49: “dolori,Ov. M. 11, 703: “cum superessent adhuc qui spectaverant, etc.,Suet. Claud. 21.—
B. To be in abundance, to abound (syn. abundo): “cui tanta erat res et supererat,Ter. Phorm. 1, 2, 19: “tibi, quia superest, dolet,id. ib. 1, 3, 10: “vereor ne jam superesse mihi verba putes, quae dixeram defutura,Cic. Fam. 13, 63, 2: “adeo supererunt animi ad sustinendam invidiam,Liv. 2, 27, 12: “tantum illi ingenii superfuit,Suet. Tit. 1.— Poet.: modo vita supersit, if life be long enough, suffice, Verg. G. 3, 10: “ne blando nequeant superesse labori,” i. e. to be sufficient for, equal to, id. ib. 3, 127; so, “Veneri,Col. 4, 27, 8.—
2. In a bad sense, to be in excess, to be superabundant or superfluous: “ut vis ejus rei, quam definias, sic exprimatur, ut neque absit quicquam neque supersit,Cic. de Or. 2, 25, 108; cf. Varr. ap. Gell. 1, 22, 5 and 6.—
II. For adesse, to be present, to serve by being present, to assist: si superesset (opp. sin deesset), Aug. ap. Suet. Aug. 56.—Esp., to serve as an advocate: “falsa atque aliena verbi significatio, quod dicitur, hic illi superest, cum dicendum est, advocatum esse, etc.,Gell. 1, 22, 1.—
III. To be over or beyond, to be prominent, project, Val. Fl. 6, 760.
hide Dictionary Entry Lookup
Use this tool to search for dictionary entries in all lexica.
Search for in
hide References (38 total)
  • Cross-references in general dictionaries from this page (38):
    • Cicero, Letters to his Friends, 10.33.5
    • Cicero, Letters to his Friends, 13.63.2
    • Cicero, Letters to Atticus, 9.19.3
    • Caesar, Gallic War, 1.23
    • Caesar, Gallic War, 3.28
    • Caesar, Gallic War, 5.22
    • Caesar, Gallic War, 1.26
    • Cicero, Against Catiline, 3.10.25
    • Cicero, For Marcellus, 7.21
    • Ovid, Metamorphoses, 11.703
    • Vergil, Aeneid, 2.567
    • Vergil, Aeneid, 5.616
    • Vergil, Aeneid, 5.691
    • Vergil, Georgics, 3.10
    • Suetonius, Divus Claudius, 21
    • Suetonius, Divus Titus, 1
    • Ovid, Metamorphoses, 14.145
    • Caesar, Civil War, 3.87
    • Caesar, Civil War, 3.51
    • Plautus, Asinaria, 1.1
    • Phaedrus, Fables, 2
    • Cicero, On Oratory, 2.25
    • Cicero, On Oratory, 3.24
    • Suetonius, Divus Augustus, 56
    • Cornelius Nepos, Alcibiades, 8.1
    • Pliny the Younger, Epistulae, 1.1.2
    • Livy, The History of Rome, Book 1, 34
    • Livy, The History of Rome, Book 5, 39
    • Livy, The History of Rome, Book 28, 28
    • Livy, The History of Rome, Book 38, 43
    • Livy, The History of Rome, Book 2, 27.12
    • Livy, The History of Rome, Book 27, 49
    • Cicero, De Republica, 1.4
    • C. Valerius Flaccus, Argonautica, 6.760
    • Gellius, Noctes Atticae, 1.22.16
    • Gellius, Noctes Atticae, 1.22.5
    • Gellius, Noctes Atticae, 1.22.1
    • Ovid, Fasti, 3
hide Display Preferences
Greek Display:
Arabic Display:
View by Default:
Browse Bar: