I.notwithstanding, nevertheless, for all that, however, yet, still, etc.
I. In gen.
A. With a corresp. concessive or conditional particle (quamquam, quamvis, etsi, etiamsi, tametsi, licet, si, ut, cum, etc.; tamen stands at the beginning of the clause or after a prominent word; cf.: certe, nihilo minus).
1. With quamquam: “verumtamen, quamquam abest a culpā, suspitione tamen non caret,” Cic. Rosc. Am. 20, 55: “quamquam me vester honos vigilare jubet, tamen, etc.,” id. Agr. 2, 28, 77; id. Imp. Pomp. 1, 1; 12, 34; id. Cat. 2, 9, 19; 3, 12, 29.—
2. With quamvis: “quamvis sit magna (exspectatio), tamen eam vinces,” Cic. Rep. 1, 23, 37.—
3. With etsi: “etsi abest maturitas aetatis, jam tamen, etc.,” Cic. Fam. 6, 18, 4; cf.: “sed tamen etsi omnium causā, quos commendo, velle debeo, tamen, etc.,” id. ib. 13, 71.—
4. With tametsi: “tametsi miserum est, tamen, etc.,” Cic. Rosc. Am. 20, 55: “tametsi ille venerit, tamen,” id. Imp. Pomp. 5, 13; 17, 51; Sall. C. 3, 2; Caes. B. G. 1, 30; 7, 43, and v. tametsi, II.—
5. With etiam si: “etiamsi natura abripuit, virtus tamen, etc.,” Cic. Rep. 1, 16, 25; id. Caecin. 21, 59; id. Div. 2, 64, 131: “etiam si ab hoste defendant, tamen,” id. Imp. Pomp. 5, 13.—
6. With licet: “licet tibi significarim, ut ad me venires: tamen intellego, etc.,” Cic. Att. 3, 12, 3.—
7. With ut: “equidem, ut verum esset ... tamen arbitrarer, etc.,” Cic. Rep. 1, 6, 11.—
8. With si: “si taceo, interii tamen,” Plaut. Mil. 2, 3, 36: “si Massilienses per delectos cives ... reguntur, inest tamen in eā conditione, etc.,” Cic. Rep. 1, 27, 43: “si ipsa minus honestas, contumelia tamen, etc.,” id. Part. Or. 26, 92: “si omnes deos hominesque celare possimus, nihil tamen, etc.,” id. Off. 3, 8 fin.; id. Imp. Pomp. 17, 50; id. Cat. 3, 3, 7: “si nullus erit pulvis, tamen excute nullum,” Ov. A. A. 1, 151; Curt. 5, 8, 15; 7, 5, 42.—
9. With cum: “cum ea consecutus nondum eram ... tamen, etc.,” Cic. Fam. 3, 7, 5; id. Rep. 1, 10, 16: “cui (senatus auctoritati) cum Cato et Caninius intercessissent, tamen est perscripta,” id. Fam. 1, 2, 4.—
B. Without correl. particle: “retraham ad me illud argentum tamen,” Ter. Heaut. 4, 2, 11: Divitiacus dixit, scire se illa esse vera; “sese tamen amore fraterno commoveri,” Caes. B. G. 1, 20: expellitur ex oppido Gergoviā; “non destitit tamen,” id. ib. 7, 4: “equites conflixerunt, tamen ut nostri superiores fuerint,” id. ib. 5, 15: “propterea quod reliquis tamen fugae facultas daretur, Sequanis vero, etc.,” at least, id. ib. 1, 32; so, “neque recordatur illi ipsi tam infelici imperatori patuisse tamen portus Africae,” Liv. 28, 43, 17: “quo, defendente nullo, tamen armatis adscendere esset difficile,” Hirt. B. G. 8, 33; Sall. C. 20, 12; Curt. 4, 4, 21; 4, 6, 28: “semper Ajax fortis, fortissimus tamen in furore,” Cic. Tusc. 4, 23, 52: “qui plusque fore dicant in pluribus consilii quam in uno, et eandem tamen aequitatem,” id. Rep. 1, 35, 55: “id ipsum tam mite ac tam moderatum imperium tamen, quia unius esset, deponere eum in animo habuisse quidam auctores sunt,” Liv. 1, 48, 9: “et Philippus minime, quin rebellandum esset, dubius, quia tamen inmaturae ad id vires erant, ad moram, etc.,” id. 39, 35, 2 Weissenb. (dub.): haec e pectoribus altis et eruditis orta sunt; “illud tamen non minus admirabile, quod servilis animus cepit,” Val. Max. 3, 3, 7.—Emphat., beginning a sentence: “tamen contemptus abs te, haec habui in memoriā,” Ter. Eun. 1, 2, 90: “tamen aliquid nullius est ... tanta copia quae enarrare tuas res gestas possit. Tamen adfirmo, etc.,” Cic. Marcell. 2, 4; Liv. 21, 55, 10.—
II. Esp.
A. With sed, in transitions, in resuming the thought after a parenthesis, or in limiting or correcting something already said, or some inference from it, but yet, but nevertheless, but still: “hi non sunt permolesti: sed tamen insident et urgent,” Cic. Att. 1, 18, 2: “sed tamen velim scire, etc.,” id. Rep. 1, 30, 46: “difficile factu est, sed conabor tamen,” id. ib. 1, 43, 66: “ipse ad me non venisset ... sed tamen,” id. Fam. 4, 3, 1: “quicquid arte fieri potuerit—non enim jam satis est consilio pugnare ... —sed tamen quicquid elaborari aut effici potuerit,” id. ib. 9, 16, 2: “non perfectum illud quidem, sed tolerabile tamen,” id. Rep. 1, 26, 42; id. Imp. Pomp. 4, 10; 17, 52; id. Cat. 2, 9, 20; 4, 5, 9: “gravi morbo est inplicitus. Sed animo tamen aegrum magis quam corpore, etc.,” Liv. 40, 56, 9; Curt. 4, 4, 12; Sen. Q. N. 6, 16, 3; cf. also verumtamen. —
B. Si tamen, if at least, if only, = si modo: “aliqua et mihi gratia ponto est: Si tamen in medio quondam concreta profundo Spuma fui,” Ov. M. 4, 537; so id. Tr. 3, 14, 24: “si tamen illi (amici) non gravantur,” Plin. Ep. 3, 1, 4; 6, 21, 6 et saep.—
2. Ellipt. (very rare): utilissimo quidem exemplo; “si tamen acta excellentissimorum virorum humiliter aestimare ... permittitur ( = ita tamen utilissimo, si, etc.),” Val. Max. 2, 7, 14.—
C. In an interrogation: “si quinque hominum milibus ad vim, facinus caedemque delectis locus quaeritur, tamenne patiemini vestro nomine contra vos firmari opes?” in spite of this, notwithstanding this, Cic. Agr. 2, 28, 77; “so. si ... tamenne?” id. Fl. 10, 21; id. Font. 7, 16 (3, 6); id. Dom. 19, 50.—Without ne: “cur nolint, etiam si tacerent, satis dicunt. Verum non tacent. Tamen his invitissimis te offers?” Cic. Div. in Caecil. 6, 21: —Quare tamen per plures dies motus fuit? yet why, etc., Sen. Q. N. 6, 31, 1; “so even at the beginning of a letter: tamen a malitiā non discedis?” and yet, Cic. Fam. 9, 19, 1.—
D. Ac tamen, and yet, and that although: admirabile est quantum inter omnis unus excellat; “ac tamen, cum esset Demosthenes, multi oratores fuerunt, etc.,” Cic. Or. 2, 6; 8, 26; id. Sest. 54, 115: “quantus iste est hominum error! Ac tamen facile patior, etc.,” id. Rep. 2, 15, 29; cf.: “atque is tamen aliquis Ligarius non fuit,” yet not even, id. Lig. 7, 22.—
E. Neque ... nec tamen, nor, on the other hand, and yet not: “Cyri vitam legunt, praeclaram illam quidem, sed neque tam nostris rebus aptam nec tamen Scauri laudibus anteponendam,” Cic. Brut. 29, 112.—
F. Ne tamen, that by no means: “veni igitur, quaeso, ne tamen semen urbanitatis unā cum re publicā intereat,” Cic. Fam. 7, 31, 2.—
G. With rel. pron.: qui tamen, etc., who however, although he (she, it, they, etc.): “L. Lucullus, qui tamen eis incommodis mederi fortasse potuisset, ... partem militum Glabrioni tradidit,” Cic. Imp. Pomp. 9, 26: “ut possint eam vitam, quae tamen esset reddenda naturae, pro patriā potissimum reddere,” id. Rep. 1, 3, 5: “perturbat me etiam illud interdum, quod tamen, cum te penitus recognovi, timere desino,” id. Deiot. 2, 4; id. Cat. 4, 11, 23: fuit mirificus in Crasso pudor, qui tamen non modo obesset ejus orationi, sed etiam prodesset, and yet its effect was, etc., id. de Or. 1, 26, 122: “si vetustum verbum sit, quod tamen consuetudo ferre possit,” id. ib. 3, 43, 170.—Qui tamen sometimes introduces a paranthetical concession: “alter, qui tamen se continuerat, senserat tantum aliud atque homines exspectabant,” Cic. Sest. 53, 114 (v. Fischer, Gram. p. 573, 5).—
H. Strengthened by nihilominus: “etsi verum judicabant, tamen nihilominus, etc.,” Cic. Clu. 28, 76: tamen nihilominus Αἰὲν ἀριστεύειν, etc., id. Fam. 13, 15, 2.?*! For tam = tamen, v. tam, IV.