previous next
tendo (tenno ), tĕtendi, tentum and tensum, 3, v. a. and n. root ten-, tan, v. teneo; cf. Gr. τείνω.
I. Act., to stretch, stretch out, distend, extend, etc. (class.; cf.: extendo, explico).
A. Lit.
1. In gen.: “suntne igitur insidiae, tendere plagas?Cic. Off. 3, 17, 68: “plagam, Pac. ap. Fest. s. v. nequitum, p. 162 Müll.: quia non rete accipitri tennitur,Ter. Phorm. 2, 2, 16 sq.; cf.: “retia (alicui),Prop. 2, 32 (3, 30), 20; Hor. Epod. 2, 33; Ov. M. 4, 513; 7, 701; 8, 331 al.: “casses alicui,Tib. 1, 6, 5: “intumescit collum, nervi tenduntur,Col. 6, 14, 4: “chordam,Plaut. Most. 3, 2, 55: “arcum,to bend, Verg. A. 7, 164; Hor. C. 2, 10, 20; Ov. M. 2, 604; 5, 55; 5, 63; Stat. S. 3, 1, 51.—Hence, poet. transf.: “sagittas Arcu,to shoot, hurl, Hor. C. 1, 29, 9; cf.: “spicula cornu,Verg. A. 9, 606: “pariterque oculos telumque,id. ib. 5, 508: “barbiton,to tune, Hor. C. 1, 1, 34; cf.: “tympana tenta tonant palmis,Lucr. 2, 618: “validā lora manu,Ov. Am. 3, 2, 72: “vela (Noti),to swell, Verg. A. 3, 268: “praecipiti carbasa tenta Noto,Ov. H. 10, 30: “praetorium,to stretch out, pitch, Caes. B. C. 3, 82: pelles in ordine tentae, Lucil. ap. Non. 181, 30: “conopia,Prop. 3, 11 (4, 10), 45: grabatos restibus, Lucil. ap. Non. 181, 29: “cubilia,Hor. Epod. 12, 12: manus ad caeli caerula templa, Enn. ap. Cic. Div. 1, 20, 40 (Ann. v. 51 Vahl.); so, manus ad caelum, Caes. B. C. 2, 5; Verg. A. 3, 176: “bracchia ad caelum,Ov. M. 6, 279; 9, 293; “for which: bracchia caelo,id. ib. 2, 580; “9, 210: ad legatos atque exercitum supplices manus tendunt,Caes. B. C. 2, 12; so, “manus ad aliquem,id. B. G. 2, 13: “ad sidera palmas,Verg. A. 1, 93: “super aequora palmas,Ov. M. 8, 849: “ad aliquem orantia bracchia,id. P. 2, 9, 65: “manus supplices dis immortalibus,Cic. Font. 17, 48; cf.: “vobis supplex manus tendit patria communis,id. Cat. 4, 9, 18; so, “manus alicui,Caes. B. G. 7, 48; Ov. M. 3, 723; id. H. 10, 146: “manus supinas,Liv. 3, 50, 5: “manus ripae ulterioris amore,Verg. A. 6, 314; cf. “also: Graecia tendit dexteram Italiae,stretches forth, reaches, Cic. Phil. 10, 4, 9; id. Prov. Cons. 4, 9: “(conjux) parvum patri tendebat Iulum,reaches out, Verg. A. 2, 674: “tu munera supplex Tende, petens pacem,id. G. 4, 535: “quo tendant ferrum,aim, direct, id. A. 5, 489: “qua nunc se ponti plaga caerula tendit,stretches itself out, extends, Lucr. 5, 481. —
2. In partic.: “nervum tendere, in mal. part.,Auct. Priap. 70; cf. Mart. 11, 60, 3.—Hence, tentus, a lecherous man, Mart. 11, 73, 3; Auct. Priap. 20; 27; 34 al.; and tenta , ōrum, n., = membrum virile, Cat. 80, 6.—
B. Trop.: insidiae tenduntur alicui, are spread out, laid (qs. like nets), Cic. Rosc. Com. 16, 46: “insidias alicui,Sall. C. 27, 2; Suet. Caes. 35: “omnes insidias animis,Cic. Leg. 1, 17, 47: “animum vigilem,to strain, exert, Stat. Achill. 1, 543: longo tendit praecordia voto, Claud. Cons. Prob. et Ol. 66; cf.: “sunt quibus in Satirā videor nimis acer et ultra Legem tendere opus,” i. e. to heighten, aggravate, Hor. S. 2, 1, 2: “aestivam sermone benigno noctem,to protract, extend, id. Ep. 1, 5, 11: “(lunam) Tanto posse minus cum Signis tendere cursum,to direct, Lucr. 5, 631: “cursum ex acie in Capitolia,Sil. 9, 216: “cursum ad agmina suorum,id. 10, 73: “iter ad naves,Verg. A. 1, 656: “iter pennis,id. ib. 6, 240: “ad dominum iter,Ov. M. 2, 547: “cursum unde et quo,Liv. 23, 34, 5: “iter in Hispaniam, Auct. B. Afr. 95: cunctis civibus lucem ingenii et consilii sui porrigens atque tendens,tendering, offering, Cic. de Or. 1, 40, 184.—
II. Neutr.
A. To direct one's self or one's course; to aim, strive, go, travel, march, tend, bend one's course in any direction (class.).
2. Trop.
a. In gen., to aim, strive, be directed or inclined, to tend in any direction: “ad reliqua alacri tendebamus animo,Cic. Div. 2, 2, 4; cf.: “ad altiora et non concessa tendere,Liv. 4, 13, 4: “ad majora,Quint. 2, 4, 20; 12, 2, 27: “ad eloquium,Ov. Tr. 4, 10, 17: “ad suum,Liv. 4, 9, 5; cf.: “ad Carthaginienses,id. 24, 5, 8: “cum alii alio tenderent,id. 24, 28, 1: “in diversum sententiae tendebant,id. 36, 10, 7: tenes, quorsum haec tendant, quae loquor, tend, look, = spectent, Plaut. Ps. 1, 2, 81; Hor. S. 2, 7, 21. —
(β). To exert one's self, to strive, endeavor (mostly poet.); with inf.: “(Laocoon) manibus tendit divellere nodos,Verg. A. 2, 220: “pasta (nitedula) rursus Ire foras pleno tendebat corpore frustra,Hor. Ep. 1, 7, 31: captae civitati leges imponere, Liv. 6, 38, 7; 24, 35; 10, 1: “quod efficere tendimus,Quint. 9, 1, 21: “fratresque tendentes opaco Pelion imposuisse Olympo,Hor. C. 3, 4, 51: “tendit disertus haberi,id. Ep. 1, 19, 16: “aqua tendit rumpere plumbum,id. ib. 1, 10, 20; Pers. 5, 139; Juv. 10, 154. — Absol.: “miles tendere, inde ad jurgium,insists, persists, Ter. Eun. 4, 1, 12. —
b. In partic., to exert one's self in opposition, to strive, try, endeavor, contend (class. but not freq. till the Aug. per.): “nec nos obniti contra nec tendere tantum Sufficimus,Verg. A. 5, 21; cf.: nec mora nec requies; “vasto certamine tendunt,id. ib. 12, 553: “Petreius ubi videt Catilinam contra ac ratus erat magnā vi tendere,Sall. C. 60, 5; cf.: “summā vi,Liv. 32, 32, 7 Drak.: “adversus, etc.,id. 34, 34, 1: “contra,id. 35, 51, 6: “ultra,id. 24, 31, 4: “acrius,Tac. A. 2, 74; cf.: “acrius contra, ut, etc.,Liv. 3, 15, 2; so with ut, id. 4, 7, 8; with ne, id. 4, 8, 6: “quid tendit? cum efficere non possit, ut, etc.,what does he strive for? to what do his efforts tend? Cic. Fin. 2, 5, 16; cf.: “nihil illi tendere contra,Verg. A. 9, 377. —
B. For tentoria tendere, to set up tents, to be under tents, be encamped, to encamp: “qui sub vallo tenderent mercatores,Caes. B. G. 6, 37; cf.: “omnibus extra vallum jussis tendere, Frontin. Strat. 4, 1, 18: vallo tendetis in illo,Luc. 7, 328: “hic Dolopum manus, hic saevus tendebat Achilles,Verg. A. 2, 29: “legio latis tendebat in arvis,id. ib. 8, 605: “isdem castris,Liv. 44, 13, 12; 27, 46; 44, 5; Suet. Galb. 12; 19; cf.: “isdem hibernis tendentes,Tac. H. 1, 55: “Lugduni tendentes,id. ib. 1, 59: “cum multitudo laxius tenderet,Curt. 3, 8, 18; 5, 7, 6; 7, 2, 37: “tendere in campis,id. 10, 7, 20. — Hence, tensus , a, um, P. a., stretched out, drawn tight, strained, tense (rare): “rectissima linea tensa,Quint. 3, 6, 83: “collum,id. 11, 3, 82; cf.: “remissis magis quam tensis (digitis),id. 11, 3, 99: “vox tensior (opp. remissior),id. 11, 3, 42: “lacerti,Luc. 7, 469: “rudentes,id. 2, 683: “frons,Lucr. 6, 1195: “tormento citharāque tensior,Auct. Priap. 6 and 70.—Sup. and adv. do not occur.
hide Dictionary Entry Lookup
Use this tool to search for dictionary entries in all lexica.
Search for in
hide References (115 total)
  • Cross-references in general dictionaries from this page (115):
    • Cicero, Letters to Atticus, 16.5.3
    • Caesar, Gallic War, 2.13
    • Caesar, Gallic War, 6.37
    • Caesar, Gallic War, 7.48
    • Cicero, For Quintus Roscius the Actor, 16.46
    • Cicero, Against Catiline, 4.9.18
    • Cicero, For Marcus Fonteius, 17.48
    • Cicero, On the Consular Provinces, 4.9
    • Cicero, Philippics, 10.4.9
    • Livy, The History of Rome, Book 4, 13.4
    • Livy, The History of Rome, Book 6, 38.7
    • Ovid, Metamorphoses, 10.3
    • Ovid, Metamorphoses, 15.453
    • Ovid, Metamorphoses, 15.690
    • Ovid, Metamorphoses, 2.547
    • Ovid, Metamorphoses, 2.580
    • Ovid, Metamorphoses, 2.604
    • Ovid, Metamorphoses, 4.513
    • Ovid, Metamorphoses, 10.34
    • Ovid, Metamorphoses, 8.849
    • Plautus, Mostellaria, 3.2
    • Vergil, Aeneid, 1.656
    • Vergil, Aeneid, 1.93
    • Vergil, Aeneid, 2.220
    • Vergil, Aeneid, 2.321
    • Vergil, Aeneid, 3.176
    • Vergil, Aeneid, 9.606
    • Vergil, Aeneid, 2.29
    • Vergil, Aeneid, 3.268
    • Vergil, Aeneid, 5.21
    • Vergil, Aeneid, 5.489
    • Vergil, Aeneid, 6.198
    • Vergil, Aeneid, 6.314
    • Vergil, Aeneid, 7.164
    • Vergil, Aeneid, 9.377
    • Vergil, Aeneid, 2.674
    • Vergil, Aeneid, 6.541
    • Vergil, Georgics, 4.535
    • Suetonius, Galba, 12
    • Horace, Satires, 1.5.71
    • Horace, Satires, 1.9.63
    • Horace, Satires, 2.1.2
    • Horace, Satires, 2.7.21
    • Ovid, Metamorphoses, 3.723
    • Ovid, Metamorphoses, 6.279
    • Caesar, Civil War, 2.5
    • Caesar, Civil War, 2.12
    • Caesar, Civil War, 3.82
    • Tacitus, Annales, 2.74
    • Tacitus, Historiae, 1.55
    • Plautus, Pseudolus, 1.2
    • Cicero, On Oratory, 1.40
    • Lucretius, De Rerum Natura, 2.618
    • Lucretius, De Rerum Natura, 5.481
    • Lucretius, De Rerum Natura, 4.179
    • Lucretius, De Rerum Natura, 4.609
    • Lucretius, De Rerum Natura, 5.631
    • Lucretius, De Rerum Natura, 6.1195
    • Suetonius, Divus Julius, 35
    • Suetonius, Divus Julius, 85
    • Lucan, Civil War, 7.477
    • Lucan, Civil War, 2.683
    • Lucan, Civil War, 7.328
    • Lucan, Civil War, 7.469
    • Cornelius Nepos, Miltiades, 1.6
    • Pliny the Elder, Naturalis Historia, 2.11
    • Pliny the Elder, Naturalis Historia, 5.35
    • Pliny the Elder, Naturalis Historia, 6.40
    • Pliny the Younger, Epistulae, 1.5.9
    • Livy, The History of Rome, Book 23, 34
    • Livy, The History of Rome, Book 32, 32.7
    • Livy, The History of Rome, Book 36, 10
    • Livy, The History of Rome, Book 3, 15.2
    • Livy, The History of Rome, Book 24, 5
    • Livy, The History of Rome, Book 27, 46
    • Livy, The History of Rome, Book 35, 51.6
    • Livy, The History of Rome, Book 4, 8.6
    • Livy, The History of Rome, Book 4, 9.5
    • Livy, The History of Rome, Book 10, 1
    • Livy, The History of Rome, Book 9, 37
    • Livy, The History of Rome, Book 24, 28
    • Livy, The History of Rome, Book 24, 31
    • Livy, The History of Rome, Book 44, 13
    • Livy, The History of Rome, Book 44, 5
    • Livy, The History of Rome, Book 10, 36
    • Livy, The History of Rome, Book 4, 7.8
    • Livy, The History of Rome, Book 24, 35
    • Livy, The History of Rome, Book 34, 34.1
    • Livy, The History of Rome, Book 3, 50.5
    • Cicero, De Legibus, 1.17
    • Cicero, de Finibus Bonorum et Malorum, 2.5
    • Cicero, De Divinatione, 1.20
    • Cicero, De Divinatione, 2.2
    • Cicero, De Officiis, 3.17
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 3, 6.83
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 2, 4.20
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 9, 1.21
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 11, 3.42
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 11, 3.82
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 11, 3.99
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 12, 2.27
    • Sallust, Catilinae Coniuratio, 27
    • Sallust, Catilinae Coniuratio, 60
    • Ovid, Tristia, 4.10
    • Ovid, Ex Ponto, 2.9
    • Sextus Propertius, Elegies, 2.32
    • Sextus Propertius, Elegies, 3.11
    • Persius, Saturae, 5
    • Statius, Silvae, 3.1
    • Columella, Res Rustica, 5.6.28
    • Columella, Res Rustica, 6.14.4
    • Curtius, Historiarum Alexandri Magni, 10.7.20
    • Curtius, Historiarum Alexandri Magni, 3.8.18
    • Curtius, Historiarum Alexandri Magni, 5.7.6
    • Curtius, Historiarum Alexandri Magni, 7.2.37
hide Display Preferences
Greek Display:
Arabic Display:
View by Default:
Browse Bar: