I.num. ord. adj. [ter], the third.
I. Adj.: “vos duo eritis, atque amica tua erit tecum tertia,” Plaut. Bacch. 4, 4, 66: “tres video sententias ferri: unam, etc. ... alteram, etc. ... tertiam ut, etc.,” Cic. Lael. 16, 56; cf. Caes. B. G. 1, 1; Varr. R. R. 1, 2, 26: “sic disserunt: si quod sit in obscenitate flagitium, id aut in re esse aut in verbo: nihil esse tertium,” Cic. Fam. 9, 22, 1; cf. id. Phil. 2, 13, 31: “annus,” id. Rep. 2, 37, 62: “tertio illo anno,” id. ib. 3, 32, 44: “mancipia venibant Saturnalibus tertiis,” i.e. on the third day of the Saturnalia, id. Att. 5, 20, 5: “ab Jove tertius Ajax,” the third in descent, greatgrandson of Jupiter, Ov. M. 13, 28: “per tertia numina juro,” i.e. by the infernal gods, id. Tr. 2, 53: “regna,” the infernal regions, id. F. 4, 584: “tertius e nobis,” i.e. one of us three, id. M. 14, 237: “tertios creari (censores),” Liv. 6, 27, 5: “tertius dies est,” it is two days since, Plin. Ep. 4, 27, 1: “syllaba ab eā tertia,” Quint. 1, 5, 30: “diebus tertiis,” every three days, Gell. 9, 4, 7. —
II. Substt.
A. tertĭae , ārum, f. (sc. partes).
1. A third part: “miscentur argento tertiae aeris Cyprii,” Plin. 33, 9, 46, § 131; 34, 5, 11, § 20: “cum ad tertias subsederit coctura,” Col. 12, 20, 4; 12, 35; Plin. 21, 18, 71, § 119: “duae tertiae partes,” two thirds, Col. 5, 2, 11.—*
2. The third part in a play: “Spinther secundarum, tertiarumque Pamphilus,” Plin. 7, 12, 10, § 54. —
B. Tertĭus , ii, m., and Tertĭa , ae, f., proper names. The latter in a sarcastic pun: Tertiā deductā (after a third was deducted, or after Tertia was seduced), Cic. ap. Macr. S. 2, 2; Suet. Caes. 50.—Adv.
A. tertĭō .
1. For the third time: “non hercle veniam tertio,” Ter. Eun. 3, 3, 24: “ille iterum, ille tertio pecuniam dedit,” Cic. Deiot. 5, 14: “sanguis mittendus est iterum tertioque,” Cels. 4, 4, fin.: “cui ter proditae patriae: semel cum, etc. ... iterum cum, etc. ... tertio hodie, etc.,” Liv. 23, 9, 11; tertio consules esse, Plin. Pan. 60, 5; cf. Gell. 10, 1.—*
2. In the third place, thirdly: “haec spectans, etc. ... simul, ut, etc. ... tertio, ut, etc.,” Caes. B. C. 3, 43.—
B. tertĭum , for the third time: “nemo est quin saepe jactans Venerium jaciat aliquando, non numquam etiam iterum ac tertium,” Cic. Div. 2, 59, 121: veniunt iterum atque tertium, Cato ap. Charis. p. 196 P.: “idque iterum tertiumque,” Plin. 14, 22, 28, § 139: “consules creati Q. Fabius Vibulanus tertium et L. Cornelius Maluginensis,” Liv. 3, 22, 1; 6, 27, 2: “mori consulem tertium oportuit,” id. 3, 67, 3; Front. Aquaed. 10; cf. Gell. 10, 1.