I.to fear, be afraid of, to dread, apprehend; to be afraid or in fear, to be fearful, apprehensive, or anxious; constr. with acc., rel.-clause, inf., ne or ut, and absol.
1. With acc. (class.; “syn.: vereor, metuo, paveo): quamquam omnia sunt metuenda, nihil magis quam perfidiam timemus,” Cic. Fam. 1, 5, a, 2: “timeo meos,” Plaut. Truc. 5, 63; cf.: “quos aliquamdiu inermes timuissent,” Caes. B. G. 1, 40: “oppidanos,” Hirt. B. G. 8, 27: “saxum Tantalus,” Lucr. 3, 981 sq.: “portus omnes,” Caes. B. C. 3, 6: “reliquos casus,” id. ib. 3, 10: “nomen atque imperium absentis,” id. ib. 1, 61: “numinis iram,” Ov. M. 6, 314: “flagitium pejus leto,” Hor. C. 4, 9, 50: “cuncta (amantes),” Ov. M. 7, 719: “aeternas poenas timendum'st,” Lucr. 1, 111.—In pass.: “morbos esse timendos,” Lucr. 3, 41; so, si ipse fulgor timeretur, Quint. 8, 3, 5: “si Cn. Pompeius timeretur,” id. 4, 2, 25. — Pregn., to have to fear, i. e. to be exposed to, contend against: “pro telis gerit quae timuit et quae fudit,” Sen. Herc. Fur. 40 sq.; 793: “feras,” id. Herc. Oet. 270. — With dat. of the object for which one fears something: “nostrae causae nihil nos timere,” Quint. 11, 1, 75: “patronum justitiae suae,” id. 4, 1, 9: “furem caulibus aut pomis,” Juv. 6, 17: “noxiam vini aegris,” Plin. 14, 16, 19, § 101. — With de: “de suo ac legionis periculo nihil timebat,” Caes. B. G. 5, 57: “nihil de bello,” id. ib. 3, 3: “de se nihil timere,” Cic. Sest. 1, 1. — With pro and abl.: “quid pro quoque timendum, aut a quoque timendum sit,” Cic. Ep. ad Brut. 1, 16, 2: pro amicis omnia timui, pro me nihil. Sen. Q. N. 4, praef. § 15. —
2. With rel.-clause (class.): “misera timeo, quid hoc sit negotii,” Plaut. Poen. 5, 4, 79: “timeo, quid rerum gesserim,” id. Mil. 2, 4, 44: “quid possem, timebam,” Cic. Att. 12, 24, 1: “nunc istic quid agatur, magnopere timeo,” id. ib. 3, 8, 2; “jam nunc timeo, quidnam ... pro exspectatione omnium eloqui possim,” id. Div. in Caecil. 13, 42: “misera timeo, incertum hoc quorsum accidat,” Ter. And. 1, 5, 29; cf.: “haec quo sint eruptura timeo,” Cic. Att. 2, 20, 5. — With dat.: “nunc nostrae timeo parti, quid hic respondeat,” Ter. And. 2, 5, 8. —
3. With inf. (freq. since the Aug. per.; “not in Cic.): Caesar etsi timebat tantae magnitudinis flumini exercitum obicere, etc.,” Caes. B. C. 1, 64: “equites cum intrare fumum et flammam densissimam timerent,” Hirt. B. G. 8, 16: “timebant prisci truncum findere,” Plin. 17, 14, 24, § 102: “nec jurare time,” Tib. 1, 4, 21; Hor. C. 1, 8, 8; 3, 24, 56; id. S. 1, 4, 23; id. Ep. 1, 5, 2; 1, 7, 4; 1, 19, 27; 2, 1, 114; id. A. P. 170; 197; Ov. M. 1, 593; 12, 246.— Rarely with acc. and inf.: “ni cedenti instaturum alterum timuissent,” Liv. 10, 36, 3.—
4. With ne or ut (class.): “metuo et timeo, ne hoc tandem propalam fiat,” Plaut. Mil. 4, 8, 38: “timeo, ne malefacta mea sint inventa omnia,” id. Truc. 4, 2, 61: haec timeo ne impediantur, D. Brut. ap. Cic. Fam. 11, 10, 4: “neque timerent, ne circumvenirentur,” Caes. B. G. 2, 26: “non times, ne locum perdas,” Quint. 6, 3, 63: “timuit, ne non succederet,” Hor. Ep. 1, 17, 37: “timere, ne non virtute hostium, sed lassitudine suā vincerentur,” Curt. 3, 17, 9: “timeo, ut sustineas,” Cic. Fam. 14, 2, 3: “ut satis commode supportari posset (res frumentaria), timere dicebant,” Caes. B. G. 1, 39. —
5. Absol. (freq. in prose and poetry): “fac, ego ne metuam igitur et ut tu meam timeas vicem,” Plaut. Most. 5, 2, 24: “salva est navis, ne time,” id. Merc. 1, 2, 64; so, “ne time,” id. Am. 2, 2, 42; 5, 1, 12; id. Cas. 4, 4, 13; id. Curc. 4, 2, 34: “timentibus ceteris propter ignorationem locorum,” Cic. Rep. 1, 17, 29; cf.: “timentes confirmat,” Caes. B. G. 7, 7: “cottidie aliquid fit lenius quam timebamus,” Cic. Fam. 6, 10, 5: “timere et admirari,” Quint. 9, 2, 26; 9, 2, 86.—With de: “de re publicā valde timeo,” Cic. Att. 7, 6, 2.—With ab: “a quo quidem genere ego numquam timui,” Cic. Sull. 20, 59. — With pro (poet. and post-Aug.): “pro eo timebam,” Curt. 6, 10, 27: “timentem pro capite amicissimo,” Plin. Ep. 3, 17, 3: “quamvis pericliter, plus tamen pro te timeo,” Sen. Contr. 7, 20, 1: “indulgentia pro suis timentium,” id. ib. 9, 26, 2, B: “qui pro illo nimium timet,” id. Ep. 14, 1: “qui eget divitiis timet pro illis,” id. ib. 14, 18; “90, 43: pro Aristippi animā,” Gell. 19, 1, 10: “timuere dei pro vindice terrae,” Ov. M. 9, 241.—Pregn., with abl. (poet.): “timuit exterrita pennis Ales,” expressed its fear, Verg. A. 5, 505. — Freq. with dat. of the object for which one fears: “tibi timui,” Ter. Heaut. 3, 2, 20; cf.: “qui sibi timuerant,” Caes. B. C. 3, 27: “alicui,” Quint. 8, 5, 15; Verg. A. 2, 729; Hor. C. 3, 27, 7; id. S. 2, 1, 23: “suis rebus,” Caes. B. G. 4, 16: “huic loco,” id. ib. 7, 44: “receptui suo,” id. B. C. 3, 69: “urbi,” Hor. C. 3, 29, 26.—Impers. pass.: “urbi timetur,” Luc. 7, 138: Sen. Med. 885.—*
6. Timens like timidus, with gen.: “mortis timentes,” Lucr. 6, 1239.