previous next
verbum , i (
I.gen. plur. verbūm, Plaut. As. 1, 3, 1; id. Bacch. 4, 8, 37; id. Truc. 2, 8, 14), n. from the root er; Gr. ΕΡω, whence εἴρω and ῥῆμα, what is spoken or said; cf. Goth. vaurd; Germ. Wort; Engl. word, a word; plur., words, expressions, language, discourse, conversation, etc. (cf.: vox, vocabulum).
I. In gen.: “verbum nullum fecit,Plaut. Bacch. 4, 9, 58: “si ullum verbum faxo,id. Men. 1, 2, 47: “qui verbum numquam in publico fecerunt,Cic. Brut. 78, 270; so, “facere,to talk, chat, discourse, converse, Cic. Verr. 2, 4, 65, § 147; id. Imp. Pomp. 10, 27; id. Planc. 8, 20 al.: “spissum istud amanti est verbum veniet, nisi venit,Plaut. Cist. 1, 1, 77; cf. id. Most. 5, 1, 2: “videtis hoc uno verbo unde significari res duas et ex quo et a quo loco,Cic. Caecin. 30, 88: “verbum voluptatis,id. Fin. 2, 23, 75 (for which: “vox voluptatis,id. ib. 2, 2, 6); cf.: “libenter verbo utor Catonis (i. e. origines),id. Rep. 2, 1, 3: “verbum usitatius et tritius,id. Ac. 1, 7, 27: “verbum scribere ... verbi litterae,id. de Or. 2, 30, 130: “nec vero ullum (verbum) aut durum aut insolens, aut humile aut longius ductum, etc.,id. Brut. 79, 274: si pudor, si modestia, si pudicitia, si uno verbo temperantia (literally, in one word; cf. B. 2. infra), id. Fin. 2, 22, 73.—Plur.: “verba rebus impressit,Cic. Rep. 3, 2, 3: “in quo etiam verbis ac nominibus ipsis fuit diligens (Servius Tullius),id. ib. 2, 22, 40: “quid verbis opu'st?Plaut. Am. 1, 1, 289: “haec plurimis a me verbis dicta sunt,Cic. Rep. 1, 7, 12: “verba facere,to speak, Caes. B. G. 2, 14: contumelia verborum, insulting or abusive language, id. ib. 5, 58: “ut verbis, quid sit, definiam,Cic. Rep. 1, 24, 38: “verba ponenda sunt, quae vim habeant illustrandi, nec ab usu sint abhorrentia, grandia, plena, sonantia, etc.,id. Part. Or. 15, 53: “dialecticorum verba nulla sunt publica: suis utuntur,id. Ac. 1, 7, 25: “verborum delectum originem esse eloquentiae,id. Brut. 72, 253 et saep.: “multis verbis ultro citroque habitis ille nobis est consumptus dies,much talk on both sides, id. Rep. 6, 9, 9; cf. id. ib. 3, 4, 7: accusabat Canutius Scamandrum verbis tribus, venenum esse deprehensum (literally, in three words; cf. B. 2. b. infra), Cic. Clu. 18, 50.—Prov.: verba facit emortuo, he talks to the dead, i. e. in vain, Plaut. Poen. 4, 2, 18; “for which: verba fiunt mortuo,Ter. Phorm. 5, 8 (9), 26.—
B. Adverbial phrases.
1. Ad verbum, verbum e (de, pro), verbo, or simply verbum verbo, to a word, word for word, exactly, literally (Cic. uses verbum e or ex verbo where the exact equivalent of a single word is given; verbum pro verbo of the literal translation of a passage; v. infra): “fabellae Latinae ad verbum de Graecis expressae,Cic. Fin. 1, 2, 4; cf. Suet. Caes. 30 fin.: “ediscere ad verbum,Cic. de Or. 1, 34, 157: “ea quae modo expressa ad verbum dixi,id. Tusc. 3, 19, 44: “somnium mirifice ad verbum cum re convenit,id. Div. 1, 44, 99: quae Graeci πάθη appellant: “ego poteram morbos, et id verbum esset e verbo,id. Tusc. 3, 4, 7: istam κατάληψιν, quam, ut dixi, verbum e verbo exprimentes, comprehensionem dicemus, id. Ac. 2, 10, 31; id. Fin. 3, 4, 15; id. Top. 8, 35; id. Ac. 2, 6, 17: “verbum de verbo expressum extulit,Ter. Ad. prol. 11: “verbum pro verbo reddere,Cic. Opt. Gen. 5, 14: “nec verbum verbo curabis reddere fidus Interpres,Hor. A. P. 133; cf.: ea sine scripto eisdem verbis reddebat, quibus cogitaverat, Cic. Brut. 88, 301.—
2. Verbi causā or gratiā, for the sake of example, for example, for instance: “si quis, verbi causā, oriente Caniculā natus est,Cic. Fat. 6, 12: M. Quid dicis igitur! A. Miserum esse verbi causā M. Crassum, id. Tusc. 1, 4, 12; id. Mil. 22, 60: “qui verbi causā post mortem amici liberos ejus custodiant,Auct. Her. 4, 47, 60: “ut propter aliam quampiam rem, verbi gratiā propter voluptatem, nos amemus,Cic. Fin. 5, 11, 30.—
3. Uno verbo, or tribus verbis, or paucis verbis, in one word, in a word, briefly.
b. Pa. Brevin' an longinquo sermoni? Mi. Tribus verbis, Plaut. Mil. 4, 2, 30: “pax, te tribus verbis volo,Plaut. Trin. 4, 2, 121.—
c. Sed paucis verbis te volo, Plaut. Mil. 2, 4, 22; cf.: “verbis paucis quam cito Alium fecisti me,id. Trin. 1, 2, 123; cf. also paucus, II. B.—
4. Verbo.
a. Orally, by word of mouth (opp. scripturā): C. Furnio plura verbo quam scripturā mandata dedimus, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 8, 5: “cui verbo mandabo, quid, etc.,Vulc. Gall. Avid. Cass. 10, § 10.—
b. Briefly, in a word: “postquam Caesar dicendi finem fecit, ceteri verbo alius alii varie adsentiebantur,Sall. C. 52, 1: “aut verbo adsentiebatur, aut pedibus in sententiam ibat,Liv. 27, 34, 7 Weissenb. ad loc.; 3, 40, 6; cf. also: rogatus a me etiamne majus quam dedecus, verbo de sententiā destitisti, at a word from me, Cic. Tusc. 2, 12, 28 Ernest. ad loc.—
5. Meis, tuis, suis verbis, in my, thy, or his name; for me, thee, or him: “gratum mihi feceris, si uxori tuae meis verbis eris gratulatus,Cic. Fam. 15, 8; 5, 11, 2; id. Att. 16, 11, 8: “anulum quem ego militi darem tuis verbis,Plaut. Mil. 3, 3, 38; id. Bacch. 4, 4, 79: “denuntiatum Fabio senatus verbis, ne, etc.,Liv. 9, 36, 14.
II. In partic.
A. Verbum, in the sing.
1. Of an entire clause, a saying, expression, phrase, sentence (mostly anteclass.; cf.: sententia, dictum): Me. Plus plusque istuc sospitent quod nunc habes. Eu. Illud mihi verbum non placet: “quod nunc habes!Plaut. Aul. 3, 6, 11; id. Cas. 2, 5, 39; id. Most. 1, 3, 18; 1, 3, 95; 1, 3, 139; Ter. And. 1, 5, 5; id. Eun. 1, 2, 95; id. Ad. 5, 8, 29.—
B. Pregn., mere talk, mere words (opp. to deed, fact, reality, etc.; cf. “nomen): qui omnia verborum momentis, non rerum ponderibus examinet,Cic. Rep. 3, 8, 12; cf.: “verbo et simulatione (opp. re verā),Cic. Verr. 2, 3, 58, § 133; v. res: dolor est malum, ut disputas; “existimatio, dedecus, infamia verba sunt atque ineptiae,empty words, id. Pis. 27, 65: “verborum sonitus inanis,id. de Or. 1, 12, 51: “in quibus (civitatibus) verbo sunt liberi omnes?in word, in name, id. Rep. 1, 31, 47. —Hence, verba dare (alicui), to give empty words, i. e. to deceive, cheat: “cui verba dare difficile est,Ter. And. 1, 3, 6: “vel verba mihi dari facile patior in hoc, meque libenter praebeo credulum,Cic. Att. 15, 16, A: descendit atque Gallis verba dedit, i. e. eluded, escaped from them, Quadrig. ap. Gell. 17, 2, 24: “curis dare verba,” i. e. to beguile, drive away, Ov. Tr. 5, 7, 40.—
C. In gram., a verb: “Aristoteles orationis duas partes esse dicit, vocabula et verba, ut homo et equus, et legit et currit, etc.,Varr. L. L. 8, § 11 sq. Müll.; 9, § 95; 10, § 77 al.; Cic. de Or. 3, 49, 191.—
D. In eccl. Lat. as a translation of λόγος, the second person of the Trinity, Vulg. Joan. 1, 1; id. 1 Joan. 5, 7; id. Apoc. 19, 13.
hide Dictionary Entry Lookup
Use this tool to search for dictionary entries in all lexica.
Search for in
hide References (72 total)
  • Cross-references in general dictionaries from this page (72):
    • Cicero, Letters to his Friends, 10.8.5
    • Cicero, Letters to his Friends, 15.8
    • Cicero, Letters to Atticus, 15.16
    • Cicero, Letters to Atticus, 16.11.8
    • New Testament, John, 1.1
    • New Testament, Revelation, 19.13
    • New Testament, 1 John, 5.7
    • Caesar, Gallic War, 2.14
    • Cicero, For Milo, 22.60
    • Cicero, Philippics, 2.22.54
    • Cicero, Against Verres, 2.3.133
    • Cicero, Against Verres, 2.4.147
    • Cicero, For Aulus Caecina, 30.88
    • Cicero, Against Piso, 27.65
    • Cicero, For Aulus Cluentius, 18.50
    • Cicero, On Pompey's Command, 10.27
    • Cicero, For Plancius, 8.20
    • Plautus, Amphitruo, 1.1
    • Plautus, Bacchides, 4.4
    • Plautus, Casina, 2.5
    • Plautus, Cistellaria, 1.1
    • Plautus, Miles Gloriosus, 2.4
    • Plautus, Mostellaria, 1.3
    • Plautus, Trinummus, 1.2
    • Plautus, Trinummus, 4.2
    • Plautus, Trinummus, 4.4
    • Suetonius, Divus Julius, 30
    • Horace, Ars Poetica, 133
    • Terence, Phormio, 5.8
    • Plautus, Asinaria, 1.3
    • Plautus, Aulularia, 3.6
    • Plautus, Bacchides, 4.8
    • Plautus, Bacchides, 4.9
    • Plautus, Menaechmi, 1.2
    • Plautus, Miles Gloriosus, 3.3
    • Plautus, Miles Gloriosus, 4.2
    • Plautus, Mostellaria, 5.1
    • Plautus, Poenulus, 4.2
    • Plautus, Truculentus, 2.8
    • Cicero, On Oratory, 1.12
    • Cicero, On Oratory, 1.34
    • Cicero, On Oratory, 2.30
    • Cicero, On Oratory, 3.49
    • Sallust, Catilinae Coniuratio, 52
    • Livy, The History of Rome, Book 9, 36
    • Livy, The History of Rome, Book 27, 34.7
    • Cicero, De Republica, 1.24
    • Cicero, De Republica, 1.31
    • Cicero, De Republica, 1.7
    • Cicero, De Republica, 2.1
    • Cicero, De Republica, 3.8
    • Cicero, De Republica, 6.9
    • Cicero, De Fato, 6
    • Cicero, de Finibus Bonorum et Malorum, 1.2
    • Cicero, de Finibus Bonorum et Malorum, 2.22
    • Cicero, de Finibus Bonorum et Malorum, 2.23
    • Cicero, de Finibus Bonorum et Malorum, 3.4
    • Cicero, de Finibus Bonorum et Malorum, 5.11
    • Cicero, De Divinatione, 1.44
    • Cicero, Tusculanae Disputationes, 1.4
    • Cicero, Tusculanae Disputationes, 2.12
    • Cicero, Tusculanae Disputationes, 3.19
    • Cicero, Tusculanae Disputationes, 3.4
    • Gellius, Noctes Atticae, 17.2.24
    • Sallust, Bellum Iugurthinum, 11
    • Ovid, Tristia, 5.7
    • Cicero, Partitiones Oratoriae, 15.53
    • Cicero, De Optimo Genere Oratorum, 5.14
    • Cicero, Brutus, 78.270
    • Cicero, Brutus, 79.274
    • Cicero, Brutus, 88.301
    • Cicero, Topica, 8.35
hide Display Preferences
Greek Display:
Arabic Display:
View by Default:
Browse Bar: