previous next
vĭr , vĭri (
I.gen. plur. virūm, Enn. ap. Charis. p. 251 P., or Ann. v. 280 Vahl.; id. ap. Fest. p. 257 Müll., or Ann. v. 394 Vahl.; Verg. A. 6, 553 al.), m. Sanscr. vira, hero; the root is in O. H. Germ. weralt; Angl.Sax. veruld; Engl. world, i. e. age or generation of men, a male person, a man (opp. femina; cf. mas).
II. In partic.
C. Pregn., a man, a man of courage, principle, or honor, one who deserves the name of a man: Marius rusticanus vir, sed plane vir, cum secaretur, vetuit se alligari ... Ita et tulit dolorem, ut vir; “et, ut homo, majorem ferre sine causā necessariā noluit,Cic. Tusc. 2, 22, 53; cf. id. Fam. 5, 17, 3: “cum is jam se corroboravisset ac vir inter viros esset,id. Cael. 5, 11: “te oro, te colligas virumque praebeas,id. Fam. 5, 18, 1: si vir esse volet, praeclara συνοδία, id. Att. 10, 7, 2: “tum viro et gubernatore opus est,Liv. 24, 8, 1; 1, 41, 3; 1, 46, 6; “2, 38, 6 et saep.: si quid in Flacco viri est, Non feret,Hor. Epod. 15, 12.—
D. In milit. lang.
1. In gen., like our man, for soldier (syn. miles): “dispertiti viri, dispertiti ordines,Plaut. Am. 1, 1, 65; cf.: “boat Caelum fremitu virum,id. ib. 1, 1, 78: vir unus cum viro congrediendo, T. Manlius, M. Valerius, quantum Gallicam rabiem vinceret Romana virtus, docuerunt, Liv. 38, 17, 8.—
2. In partic., as opposed to the cavalry, a foot-soldier (syn. pedes): “equites virique,Liv. 21, 27, 1: “magnā voce trahens equitemque virosque,Sil. 9, 559: “passim turmaeque virique, etc.,Petr. 123.—Hence, prov.: equis viris, or viris equisque, with horse and foot, i. e. with might and main; v. equus.—
E. With emphasis in place of a pronoun of reference, is, ille, etc.: “fletusque et conploratio fregere tandem virum,Liv. 2, 40, 9: “hae tantae viri virtutes,id. 21, 4, 9; Sall. J. 9, 3.—
F. Distributively, each man, every man: “vir virum legit, of choosing a senator,Suet. Aug. 35: “vir cum viro congrediaris,Liv. 22, 14, 14: legitque virum vir, singled out (in battle), Verg. A. 11, 632 (an imitation of Hom. Il. 4, 472: ἀνὴρ δ̓ ἄνδῤ ἐδνοπάλιζεν): “cum vir virum legisset,” i. e. a companion in battle, Liv. 9, 39, 5; cf.“, in a sarcastic transfer-: ille (Clodius), qui semper secum scorta, semper exoletos, semper lupas ducebat, tum neminem, nisi ut virum a viro lectum esse diceres,Cic. Mil. 21, 55.—
G. Human beings (poet. homines, opp. pecudes), Ov. M. 1, 286; cf. Verg. A. 6, 553.—
H. Manhood, virility (poet. and very rare): “ut relicta sensit sibi membra sine viro,Cat. 63, 6: “ferro mollita juventus Atque exsecta virum,Luc. 10, 134.
hide Dictionary Entry Lookup
Use this tool to search for dictionary entries in all lexica.
Search for in
hide References (55 total)
  • Cross-references in general dictionaries from this page (55):
    • Cicero, Letters to his Friends, 5.17.3
    • Cicero, Letters to his Friends, 5.18.1
    • Cicero, Letters to his Friends, 6.6.12
    • Cicero, Letters to his Friends, 7.23.4
    • Cicero, Letters to Atticus, 10.7.2
    • New Testament, 1 Corinthians, 13.11
    • Cicero, For Marcus Caelius, 13.32
    • Cicero, Against Verres, 2.5.82
    • Cicero, For Marcus Caelius, 5.11
    • Cicero, For Marcus Caelius, 5.12
    • Cicero, For Milo, 21.55
    • Ovid, Metamorphoses, 13.397
    • Ovid, Metamorphoses, 1.146
    • Ovid, Metamorphoses, 1.660
    • Ovid, Metamorphoses, 3.326
    • Ovid, Metamorphoses, 4.280
    • Ovid, Metamorphoses, 1.286
    • Plautus, Amphitruo, 1.1
    • Plautus, Amphitruo, 1.prol
    • Vergil, Aeneid, 4.498
    • Vergil, Aeneid, 6.553
    • Vergil, Aeneid, 11.632
    • Suetonius, Divus Augustus, 35
    • Suetonius, Caligula, 25
    • Suetonius, Divus Claudius, 29
    • Horace, Satires, 1.2.127
    • Sallust, Bellum Iugurthinum, 85
    • Lucretius, De Rerum Natura, 5.1012
    • Suetonius, Divus Augustus, 69
    • Suetonius, Domitianus, 22
    • Suetonius, Nero, 35
    • Lucan, Civil War, 10.134
    • Livy, The History of Rome, Book 22, 14
    • Livy, The History of Rome, Book 1, 41.3
    • Livy, The History of Rome, Book 2, 40.9
    • Livy, The History of Rome, Book 38, 17
    • Livy, The History of Rome, Book 24, 8
    • Livy, The History of Rome, Book 21, 4
    • Livy, The History of Rome, Book 9, 39
    • Livy, The History of Rome, Book 1, 46.6
    • Livy, The History of Rome, Book 21, 27
    • Cicero, De Republica, 1.3
    • Cicero, De Republica, 1.8
    • Cicero, de Finibus Bonorum et Malorum, 3.19
    • Cicero, de Finibus Bonorum et Malorum, 3.8
    • Cicero, De Senectute, 7
    • Cicero, Tusculanae Disputationes, 2.14
    • Cicero, Tusculanae Disputationes, 2.22
    • Cicero, Tusculanae Disputationes, 3.15
    • Cicero, De Officiis, 3.15
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 5, 10.62
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 5, 11.28
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 7, 1.28
    • A. Cornelius Celsus, De Medicina, 3.7
    • Sallust, Bellum Iugurthinum, 9
hide Display Preferences
Greek Display:
Arabic Display:
View by Default:
Browse Bar: