previous next
virtūs , ūtis (
I.gen. plur. virtutium, App. Mag. 73; Paul. Nol. Carm. 10, 34; dat. and abl. VIRTVTEI, Inscr. Corp. Lat. 1, 30 and 34), f. vir, manliness, manhood, i. e. the sum of all the corporeal or mental excellences of man, strength, vigor; bravery, courage; aptness, capacity; worth, excellence, virtue, etc.: “virtus clara aeternaque habetur,Sall. C. 1, 4: “ni virtus fidesque vostra spectata mihi forent,id. ib. 20, 2; id. J. 74, 1.
I. In gen.
B. Transf., of animals, and of inanimate or abstract things, goodness, worth, value, power, strength, etc.: “nam nec arboris, nec equi virtus (in quo abutimur nomine) in opinione sita est, sed in naturā,Cic. Leg. 1, 16, 45: “praedium-solo bono, suā virtute valeat,Cato, R. R. 1, 2: “merci pretium statui, pro virtute ut veneat,Plaut. Mil. 3, 1, 131: “navium,Liv. 37, 24, 1: “ferri,Just. 11, 13, 11: “herbarum,Ov. M. 14, 357: “oratoriae virtutes,Cic. Brut. 17, 65: “oratio habet virtutes tres,Quint. 1, 5, 1: “dicendi (opp. vitium),id. 8, praef. § 17: “facundiae,id. 12, 3, 9.—
II. In partic.
A. In the phrase deūm virtute, usu. with dicam, by the aid or merit of the gods, i. e. the gods be thanked (anteclass), Plaut. Trin. 2, 2, 65: “virtute deūm et majorum nostrūm,id. Aul. 2, 1, 44; id. Capt. 2, 2, 71 dub.; cf. id. Mil. 3, 1, 85 and 90; “so virtute eorum (i. e. majorum),id. Trin. 3, 2, 17.—
B. Moral perfection, virtuousness, virtue.
2. Transf., Virtue, personified as a deity, Cic. N. D. 2, 23, 61; 2, 31, 79; id. Leg. 2, 8, 19; 2, 11, 28; id. Phil. 14, 13, 34; Plaut. Am. prol. 42; Liv. 27, 25, 7; 29, 11, 13; Juv. 1, 115 al.
C. Military talents, courage, valor, bravery, gallantry, fortitude (syn. fortitudo), etc.: “Helvetii reliquos Gallos virtute praecedunt, quod fere cottidianis proeliis cum Germanis contendunt,Caes. B. G. 1, 1; cf. id. ib. 1, 2; “1, 13: militum,Sall. J. 52, 6; 62, 1: “Claudi virtute Neronis Armenius cecidit,Hor. Ep. 1, 12, 26: “Scipiadae,id. S. 2, 1, 72; cf. id. Epod. 9, 26; 16, 5; id. C. 2, 7, 11.—
D. Obstinacy: “iniqua,Stat. Th. 11, 1.
hide Dictionary Entry Lookup
Use this tool to search for dictionary entries in all lexica.
Search for in
hide References (36 total)
  • Cross-references in general dictionaries from this page (36):
    • Cicero, Letters to his Friends, 13.28
    • Caesar, Gallic War, 1.1
    • Cicero, For Lucius Murena, 10.23
    • Cicero, For Marcus Fonteius, 13.29
    • Cicero, Philippics, 14.13.34
    • Plautus, Amphitruo, 1.prol
    • Plautus, Aulularia, 2.1
    • Plautus, Miles Gloriosus, 3.1
    • Plautus, Trinummus, 2.2
    • Plautus, Trinummus, 3.2
    • Horace, Satires, 2.1.72
    • Ovid, Metamorphoses, 14.357
    • Plautus, Captivi, 2.2
    • Cicero, On Oratory, 2.27
    • Sallust, Catilinae Coniuratio, 1
    • Sallust, Catilinae Coniuratio, 20
    • Sallust, Bellum Iugurthinum, 52
    • Livy, The History of Rome, Book 29, 11.13
    • Livy, The History of Rome, Book 27, 25.7
    • Livy, The History of Rome, Book 37, 24.1
    • Cicero, De Legibus, 1.16
    • Cicero, De Legibus, 1.8
    • Cicero, De Legibus, 2.8
    • Cicero, De Republica, 1.2
    • Cicero, de Finibus Bonorum et Malorum, 5.13
    • Cicero, de Natura Deorum, 2.23
    • Cicero, Tusculanae Disputationes, 2.18
    • Cicero, De Officiis, 1.15
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 1, 5.1
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 8, pr.17
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 12, 3.9
    • Sallust, Bellum Iugurthinum, 62
    • Sallust, Bellum Iugurthinum, 74
    • Statius, Thebias, 11
    • Cicero, Brutus, 17.65
    • Cicero, De Inventione, 2.53
hide Display Preferences
Greek Display:
Arabic Display:
View by Default:
Browse Bar: