M. Annaeus Lucanus, Pharsalia
Carolus Hermannus Weise, Ed.

Propulit ut classem velis cedentibus Auster
Incumbens, mediumque rates movere profundum,
Omnis in Ionios spectabat navita fluctus:
Solus ab Hesperia non flexit lumina terra
5Magnus, dum patrios portus, dum litora numquam
Ad visus reditura suos, tectumque cacumen
Nubibus, et dubios cernit vanescere montes.
Inde soporifero cesserunt languida somno
Membra ducis. Diri tum plena horroris imago
10Visa caput moestum per hiantes Iulia terras
Tollere, et accenso furialis stare sepulcro.
Sedibus Elysiis campoque expulsa piorum
Ad Stygias, inquit, tenebras manesque nocentes,
Post bellum civile trahor. Vidi ipsa tenentes
15Eumenidas, quaterent quas vestris lampadas armis.
Praeparat innumeras puppes Acherontis adusti
Portitor: in multas laxantur Tartara poenas.
Vix operi cunctae dextra properante sorores
Sufficiunt: lassant rumpentes stamina Parcas.
20Coniuge me laetos duxisti, Magne, triumphos:
Fortuna est mutata toris: semperque potentes
Detrahere in cladem fato damnata maritos,
En nupsit tepido pellex Cornelia busto.
Haereat illa tuis per bella, per aequora signis,
25Dum non securos liceat mihi rumpere somnos,
Et nullum vestro vacuum sit tempus amori,
Sed teneat Caesarque dies, et Iulia noctes.
Me non Lethaeae, coniux, oblivia ripae
Immemorem fecere tui, regesque silentum
30Permisere sequi. Veniam, te bella gerente,
In medias acies. Numquam tibi, Magne, per umbras
Perque meos manes generum non esse licebit.
Abscidis frustra ferro tua pignora. Bellum
Te faciet civile meum. Sic fata, refugit
35Umbra per amplexus trepidi dilapsa mariti.
Ille, dei quamvis cladem manesque minentur,
Maior in arma ruit, certa cum mente malorum.
Et, quid, ait, vani terremur imagine visus?
Aut nihil est sensus animis a morte relictum,
40Aut mors ipsa nihil. Titan iam pronus in undas
Ibat, et igniferi tantum demerserat orbis,
Quantum deesse solet lunae, seu plena futura est,
Seu iam plena fuit: tunc obtulit hospita tellus
Puppibus accessus faciles: legere rudentes,
45Et posito remis petierunt litora malo.
Caesar, ut emissas venti rapuere carinas,
Absconditque fretum classes, et litore solus
Dux stetit Hesperio, non illum gloria pulsi
Laetificat Magni: queritur quod tuta per aequor
50Terga ferant hostes. Neque enim iam sufficit ulla
Praecipiti fortuna viro: nec vincere tanti,
Ut bellum differret, erat. Tunc pectore curas
Expulit armorum, pacique intentus agebat,
Quoque modo vanos populi conciret amores,
55Gnarus et irarum caussas, et summa favoris
Annona momenta trahi. Namque adserit urbes
Sola fames, emiturque metus, cum segne potentes
Vulgus alunt. Nescit plebes ieiuna timere.
Curio Sicanias transcendere iussus in urbes,
60Qua mare tellurem subitis aut obruit undis,
Aut scidit, et medias fecit sibi litora terras.
Via illic ingens pelagi, semperque laborant
Aequora, ne rupti repetant confinia montes.
Bellaque Sardoas etiam sparguntur in oras.
65Utraque frugiferis est insula nobilis arvis,
Nec plus Hesperiam longinquis messibus ullae,
Nec Romana magis complerunt horrea terrae.
Ubere vix glebae superat, cessantibus Austris,
Cum medium nubes Borea cogente sub axem
70Effusis magnum Libye tulit imbribus annum.
Haec ubi sunt provisa duci, tunc agmina victor
Non armata trahens, sed pacis habentia vultum,
Tecta petit patriae. Pro, si remeasset in Urbem,
Gallorum tantum populis Arctoque subacta,
75Quam seriem rerum longa praemittere pompa,
Quas potuit belli facies! Ut vincula Rheno,
Oceanoque daret! Celsos ut Gallia currus
Nobilis, et flavis sequeretur mixta Britannis!
Perdidit o qualem vincendo plura triumphum!
80Non ilium laetis vadentem coetibus urbes,
Sed tacitae videre metu. Non constitit usquam
Obvia turba duci. Gaudet tamen esse timori
Tam magno populis, et se non mallet amari.