Click on a word to bring up parses, dictionary entries, and frequency statistics
20.
adprobantibus cunctis diem Manlio dicunt.
quod ubi est factum, primo commota plebs est, utique
postquam sordidatum reum viderunt
[2]
nec cum eo non
modo patrum quemquam sed ne cognatos quidem aut
adfines, postremo ne fratres quidem A. et T. Manlios,
quod ad eum diem numquam usu venisset, ut in tanto
discrimine non et proximi vestem mutarent:
[3]
Ap. Claudio
in vincula ducto C. Claudium inimicum Claudiamque
omnem gentem sordidatam fuisse; consensu opprimi
popularem virum, quod primus a patribus ad plebem
defecisset.
[4]
cum dies venit, quae praeter coetus multitudinis
seditiosasque voces et largitionem et fallax indicium
pertinentia proprie ad regni crimen ab accusatoribus
obiecta sint reo, apud neminem auctorem invenio;
[5]
nec
dubito haud parva fuisse, cum damnandi mora plebi
non in causa, sed in loco fuerit. illud notandum videtur, ut sciant homines, quae et quanta decora foeda
cupiditas regni non ingrata solum sed invisa etiam
reddiderit:
[6]
homines prope quadringentos produxisse dicitur, quibus sine faenore expensas pecunias tulisset,
quorum bona venire, quos duci addictos prohibuisset;
[p. 368]
[7]
ad haec decora quoque belli non commemorasse tantum
sed protulisse etiam conspicienda, spolia hostium caesorum ad triginta, dona imperatorum ad quadraginta,
in quibus insignes duas murales coronas, civicas octo;
ad hoc servatos ex hostibus cives produxit,
[8]
inter quos
C. Servilium magistrum equitum absentem nominatim;
et cum ea quoque, quae bello gesta essent, pro fastigio
rerum oratione etiam magnifica, facta dictis aequando,
memorasset, nudasse pectus insigne cicatricibus bello
acceptis
[9]
et identidem Capitolium spectans Iovem deosque alios devocasse ad auxilium fortunarum suarum
precatusque ease, ut, quam mentem sibi Capitolinam
arcem protegenti ad salutem populi Romani dedissent,
eam populo Romano in suo discrimine darent, et orasse
singulos universosque, ut Capitolium atque arcem intuentes, ut ad deos inmortales versi de se iudicarent.
[10]
in campo Martio cum centuriatim populus citaretur
et reus ad Capitolium manus tendens ab hominibus
ad deos preces avertisset, apparuit tribunis, nisi oculos
quoque hominum liberassent tanti memoria decoris,
numquam fore in praeoccupatis beneficio animis vero
crimini locum.
[11]
ita prodicta die in Petelinum lucum
extra portam Flumentanam, unde conspectus in Capitolium non esset, concilium populi indictum est. ibi
crimen valuit, et obstinatis animis triste iudicium invisumque etiam iudicibus factum.
[12]
aunt, qui per duumviros, qui de perduellione anquirerent, creatos auctores
sint damnatum. tribuni de saxo Tarpeio deiecerunt;
locusque idem in uno homine et eximiae gloriae monumentum et poenae ultimae fuit.
[13]
adiectae mortuo notae
sunt: publica una, quod, cum domus eius fuisset, ubi
nunc aedes atque officina Monetae est, latum ad populum est, ne quis patricius in arce aut Capitolio habitaret;
[14]
gentilicia altera, quod gentis Manliae decreto
cautum est, ne quis deinde M. Manlius vocaretur. hunc
exitum habuit vir, nisi in libera civitate natus esset,
memorabilia.
[p. 369]
Populum brevi,
[15]
postquam periculum ab eo nullum
erat, per se ipsas recordantem virtutes desiderium eius
tenuit. pestilentia etiam brevi consecuta nullis occurrentibus tantae cladis causis ex Manliano supplicio
magnae parti videri orta:
[16]
violatum Capitolium esse
sanguine servatoris, nec dis cordi fuisse poenam eius
oblatam prope oculis suis, a quo sua templa erepta e
manibus hostium essent.
This work is licensed under a
Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 United States License.
An XML version of this text is available for download, with the additional restriction that you offer Perseus any modifications you make. Perseus provides credit for all accepted changes, storing new additions in a versioning system.