Click on a word to bring up parses, dictionary entries, and frequency statistics
29.
quinque milium intervallo castra distantia habuere paucos dies, nec sine
levibus proeliis nec ut in aciem exirent;
[2]
tandem uno
eodemque die velut ex composito utrimque signum
pugnae propositum est atque omnibus copiis in campum descensum.
[3]
triplex stetit Romana acies: velitum
pars inter antesignanos locata, pars post signa accepta;
equites cornua cinxere.
[4]
Hasdrubal mediam aciem Hispanis firmat; in cornibus dextro Poenos locat, laevo Afros
mercennariorumque auxilia; equitum Numidas Poenorum peditibus, ceteros Afris pro cornibus apponit.
[5]
nec omnes Numidae in dextro locati cornu sed quibus
desultorum in modum binos trahentibus equos inter
acerrimam saepe pugnam in recentem equum ex fesso
armatis transultare mos erat:
[6]
tanta velocitas ipsis tamque docile equorum genus est. cum hoc modo instructi
starent, imperatorum utriusque partis haud ferme dispares spes erant; nam ne minimum quidem aut numero
aut genere militum hi aut illi praestabant; militibus
longe dispar animus erat.
[7]
Romanis enim, quamquam
procul a patria pugnarent, facile persuaserant duces
pro Italia atque urbe Romana eos pugnare; itaque,
velut quibus reditus in patriam eo discrimine pugnae
verteretur, obstinaverant animis vincere aut mori.
[8]
minus
pertinaces viros habebat altera acies; nam maxima pars
Hispani erant, qui vinci in Hispania quam victores in
Italiam trahi malebant.
[9]
primo igitur concursu, cum
vix pila coniecta essent, rettulit pedem media acies,
inferentibusque se magno impetu Romanis vertit terga.
nihilo segnius in cornibus proelium fuit.
[10]
hinc Poenus,
hinc Afer urguet, et velut in circumventos proelio
ancipiti pugnant;
[11]
sed cum in medium tota iam coisset
Romana acies, satis virium ad dimovenda hostium
cornua habuit.
[12]
ita duo diversa proelia erant. utroque Romani, ut qui pulsis iam ante mediis et numero
et robore virorum praestarent, haud dubie superant.
[13]
magna vis hominum ibi occisa et nisi Hispani vixdum
[p. 158]
conserto proelio tam effuse fugissent, perpauci ex tota
superfuissent acie.
[14]
equestris pugna nulla admodum fuit,
quia, simul inclinatam mediam aciem Mauri Numidaeque videre, extemplo fuga effusa nuda cornua elephantis
quoque prae se actis deseruere.
[15]
Hasdrubal usque ad
ultimum eventum pugnae moratus e media caede cum
paucis effugit.
[16]
castra Romani cepere atque diripuere.
ea pugna, si qua dubia in Hispania erant, Romanis
adiunxit, Hasdrubalique non modo in Italiam traducendi exercitus sed ne manendi quidem satis tuto in
Hispania spes reliqua erat.
[17]
quae posteaquam litteris
Scipionum Romae volgata sunt, non tam victoria quam
prohibito Hasdrubalis in Italiam transitu laetabantur
This work is licensed under a
Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 United States License.
An XML version of this text is available for download, with the additional restriction that you offer Perseus any modifications you make. Perseus provides credit for all accepted changes, storing new additions in a versioning system.