Click on a word to bring up parses, dictionary entries, and frequency statistics
6. "venio nunc ad id de quo agitur. in quo
duplex consulis oratio fuit; nam et legem ullam
omnino abrogari est indignatus, et eam praecipue
[2?]
legem quae luxuriae muliebris coercendae causa lata
esset. et illa communis pro legibus visa consularis
oratio est, et haec adversus luxuriam severissimis
moribus conveniebat;
[3]
itaque periculum est, nisi quid
in utraque re vani sit docuerimus, ne quis error vobis
offundatur.
[4]
ego enim quem ad modum ex iis legibus,
quae non in tempus aliquod sed perpetuae utilitatis
causa in aeternum latae sunt, nullam abrogari debere
fateor, nisi quam aut usus coarguit aut status aliquis
rei publicae inutilem fecit,
[5?]
sic quas tempora aliqua
desiderarunt leges, mortales, ut ita dicam, et temporibus ipsis mutabiles esse video.
[6]
quae in pace
lata sunt, plerumque bellum abrogat; quae in bello,
pax, ut in navis administratione alia in secunda alia
in adversa tempestate usui sunt.
[7]
haec cum ita
natura distincta sint, ex utro tandem genere ea lex
esse videtur, quam abrogamus? quid? Vetus regia
lex,
[8?]
simul cum ipsa urbe nata aut, quod
[p. 432]
secundum est, ab decemviris ad condenda iura creatis in1 duodecim tabulis scripta, sine qua cum maiores nostri
non existimarint decus matronale servari posse,
nobis quoque verendum sit ne cum ea pudorem
sanctitatemque feminarum abrogemus?
[9]
quis igitur
nescit novam istam legem esse, Q. Fabio et Ti.
Sempronio consulibus viginti ante annis latam?
sine qua cum per tot annos matronae optimis moribus
vixerint, quod tandem ne abrogata ea effundantur
ad luxuriam periculum est?
[10]
nam si ista lex vetus2 aut ideo lata esset ut finiret libidinem muliebrem, verendum foret ne abrogata incitaret; cur sit autem
lata, ipsum indicabit3 tempus.
[11]
Hannibal in Italia erat, victor ad Cannas; iam Tarentum, iam Arpos, iam Capuam habebat;
[12]
ad urbem Romam admoturus exercitum videbatur; defecerant socii; non milites
in supplementum, non socios navales ad classem
tuendam, non pecuniam in aerario habebamus; servi
quibus arma darentur, ita ut pretium pro iis bello
perfecto dominis solveretur, emebantur;
[13]
in eandem
diem4 pecuniae frumentum et cetera quae belli usus postulabant praebenda publicani se conducturos professi erant; servos ad remum numero ex censu constituto cum stipendio nostro dabamus;
[14]
aurum et argentum omne ab senatoribus eius rei initio orto in
publicum conferebamus; viduae et pupilli pecunias
suas in aerarium deferebant; cautum erat quo ne
plus auri et argenti facti, quo ne plus signati argenti
[p. 434]
et aeris domi haberemus:
[15]
tali tempore in luxuria et5 ornatu matronae occupatae erant ut ad eam coercendam Oppia lex desiderata sit, cum, quia Cereris sacrificium lugentibus omnibus matronis intermissum erat, senatus finiri luctum triginta diebus iussit?
[16]
cui non apparet inopiam et miseriam civitatis, quia6 omnium privatorum pecuniae in usum publicum vertendae erant, istam legem scripsisse, tam diu mansuram quam diu causa scribendae legis mansisset?
[17]
nam si, quae tunc temporis causa aut decrevit senatus aut populus iussit, in perpetuum servari oportet, cur pecunias reddimus privatis? cur publica
praesenti pecunia locamus?
[18]
cur servi qui militent
non emuntur? cur privati non damus remiges sicut
tunc dedimus?
This work is licensed under a
Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 United States License.
An XML version of this text is available for download, with the additional restriction that you offer Perseus any modifications you make. Perseus provides credit for all accepted changes, storing new additions in a versioning system.