I.part. perf. in the tmesis: “disque supatis,” Lucr. 1, 651), 1, v. a. SUPO = jacio, v. the art. ‡ supat; hence, i. q. disicio, to spread abroad, scatter, disperse (very freq. and class., esp. in Cic.).
I. Lit.
A. In gen.: “claras scintillas dissupat ignis,” Lucr. 6, 163; cf. id. 6, 181: “ignis totis se passim dissipavit castris,” Liv. 30, 5: “(Medea dicitur) in fuga fratris sui membra in iis locis, qua se parens persequeretur, dissipavisse,” Cic. de Imp. Pomp. 9, 22; cf.: “ossa Quirini,” Hor. Epod. 16, 14: “qui dissipatos homines congregavit et ad societatem vitae convocavit,” Cic. Tusc. 1, 25, 62; cf.: “dispersi ac dissipati discedunt,” Caes. B. G. 5, 58, 3; 2, 24, 4; id. B. C. 1, 55, 1 et saep.: “dissupat in corpus sese cibus omne animantum,” Lucr. 1, 350; cf.: “piceum venenum per ossa,” Ov. M. 2, 801; Cic. Div. 1, 34 fin.—Mid.: “hostes dispersi dissipantur in finitimas civitates,” Hirt. B. G. 8, 5 fin. Herz.; cf. Liv. 2, 28.—
B. In partic.
1. Milit. t. t., to disperse, rout, scatter, put to flight: “phalangem (for which, shortly after, disjecerunt),” Liv. 44, 41: “ordines pugnantium,” id. 6, 12 fin.; Front. Strat. 2, 2, 11: “aciem,” id. ib. 2, 1, 14: “hostes,” Cic. Fam. 2, 10, 3: classem, Lentul. ap. Cic. Fam. 12, 14: “in fugam,” Liv. 8, 39, 8; cf Flor. 4, 11, 6: “omnes copias,” id. 3, 5, 11: “praesidia,” id. 4, 9, 4 et saep.—Hence poet.: “aper dissipat canes,” Ov. F. 2, 231; id. M. 8, 343.—
b. Transf., of abstract subjects: “dissipata fuga,” Liv. 28, 20; 38, 27; cf.: “collectis ex dissipato cursu militibus,” id. 2, 59; 9: “respublica dispersa et dissipata,” dissolved, id. 2, 28.—
2. Medic. t. t., like discutere, to disperse, dissipate, discuss morbid matter: “humorem,” Cels. 5, 28, 7: “suppurationem,” Scrib. Comp. 263.—
3. Pregn., to demolish, overthrow, destroy; to squander, dissipate: “statuam deturbant, affligunt, comminuunt, dissipant,” Cic. Pis. 38, 93; cf. “turres,” Vitr. 1, 5; Cic. Rep. 3, 33: “ignis cuncta disturbat et dissipat,” id. N. D. 2, 15, 41: “alii animum statim dissipari alii diu permanere censent,” id. Tusc. 1, 9, 18; cf. id. ib. 1, 11, 24: “a majoribus possessiones relictas disperdere et dissipare,” id. Agr. 1, 1, 2; cf.: “rem familiarem,” id. Fam. 4, 7, 5: patrimonium, Crassus in Cic. de Or. 2, 55: “avitas opes per luxum,” Tac. A. 13, 34: “reliquias reip.,” Cic. Phil. 2, 3, 6: “terram,” Vulg. Ezech. 30, 12 et saep.
II. Trop.
A. In gen., to disperse, spread abroad, circulate, disseminate, scatter: “omnia fere, quae sunt conclusa nunc artibus, dispersa et dissipata quondam fuerunt,” Cic. de Or. 1, 42: “facilius est enim apta dissolvere quam dissipata conectere,” id. Or. 71, 235; “so of discourse,” unconnected, ill-arranged, id. ib. 65 fin.; 70, 233; “and transf. to the speaker: (Curio) cum tardus in cogitando, tum in instruendo dissipatus fuit,” id. Brut. 59 fin.: “famam istam fascium dissipaverunt,” they have spread abroad, published, id. Phil. 14, 6, 15; cf. Suet. Galb. 19; and with acc. and inf.: “cum homines lauti et urbani sermones hujusmodi dissipassent, me magna pecunia a vera accusatione esse deductum,” id. Verr. 2, 1, 6 fin.; id. Fl. 6, 14; Cael. ap. Cic. Fam. 8, 1 fin.; Suet. Vesp. 6: “dissipatum passim bellum,” Liv. 28, 3.—
B. In partic. (acc. to I. B. 3.): “dissipat Evius curas edaces,” drives away, Hor. C. 2, 11, 17: “amplexus,” disturbs, interrupts, Stat. S. 3, 2, 57.