Bongiovanni da Cavriana floruit 1330 - 1350, anticerberus, anticerberus anticerb. anticerberus (P. Rossi, Daniela Barchi, 1995)

Primum quam veniat Christus, vir fulmini, Anti-
Christus notebit mundo mala gaudia danti:
Hoc Daniel dicit, Paulus sanctusque Iohannes,
Quorum fert nobis predulces quilibet amnes.
5Dan, Babilon, nebulo, meretrix miserum generabunt,
Quem tumidus, medius, cupidus, perversus amabunt.
Dono, doctrina, mirisque minisque, ruina
Decipiet multos, non divo numine fultos.
Vertet alethiam, dicendo se fore Christum,
10Illum messiam qui mundum condidit istum.
Lectio sacra docet quod sanctos perfidus iste
Vincet, vincendus per Christum vulnere triste.
Hic statuas ire celoque focumque venire,
Heu, faciet, signa producens arte maligna:
15Arboris omne genus faciet frondescere; cursum
Auferet hic fluviis, hos cogens currere rursum;
Ventriloquus mortem finget, quo perdere sortem
Eterni regis possit sors Ditis et egis.
Tunc duo doctores exibunt de paradiso,
20Enoch, Helias, tam diro tempore viso.
Adversus nequam bellabunt, voce tonando;
Ille Ierosolimis hos conteret ense necando.
Hinc veniens Dominus, summe pietatis asilum,
Horrendum miseri figet sub pectore pilum.
25Ergo repentina subtractus morte subibit
Tartareas edes, ubi vivens semper obibit.
Post hec abs dubio precurrent ardua signa,
Que tibi describo metri sub lege benigna:
Frigore, peste, fame, sectis belloque, calore
30Plectetur mundus, pelagique solique tremore.
+ Astra +, sol, luna, stelle miranda parabunt:
Fulmina cum tonitru terroribus hinc cruciabunt,
Delphicus eclipsim patietur, luna cruore
Rorabit, stelle current hinc inde pavore.
35Hinc fero proferre, vigilent ut climata terre,
Iudicii signa, multo miramine digna,
Que lux ter quina monstrabit, ut hec medicina
Sint peccatorum qui temnunt iussa deorum.
Hec in Hebreorum libris legit inclitus ille
40Ieronimus doctor, retegens discrimina Scille.
Ergo rogans dico tibi, lector, legis amico,
Fac pateant aures, si divas gliscis in auras.
Alta petet pelagus, magno miramine stando,
Infima postque teneris consurget se reparando.
45Inde sali pisces clamabunt se sociantes
Nec comedent quicquam, lugubria carmina dantes.
Ignis flamivomus torrebit flumina cuncta
Ac mare, quem mittet oriens + sine cuncta +.
Exin producent, signantes tristia fata,
50Sanguineum rorem tellus virgultaque, prata.
Hinc avium cetus mittent trans sidera fletus,
Nil tunc gustantes nec limpha rostra rigantes.
Inde soli motus fiet per climata notus,
Heu, nos contundens et cuncta tumentia fundens.
55Quattuor hinc partes faciet petra quelibet ictu
Alterutrum facto, ve, ve, mirabile dictu!
Alituum pecudumque genus timor altus habebit;
Reptile, piscis, homo, iustus pravusque timebit.
Montibus hinc dicent homines: "Nos condite sontes,
60Ne nos inveniat qui fecit flumina, fontes".
Palabunt miseri, dura formidine tacti,
Et patris ensiferi marcebunt Marte subacti.
Ah miseri!, quare nunc non pensatis amare
Quod pater absque pare veniet patrata probare?
65Si vix salvus erit iustus, testante petrina
Pagella, quid aget pravorum turba canina?
Hinc exalabunt homines vitaque carentes
Post surgent cuncti, quondam sata cuncta metentes.
Hinc mundus totus iuvenescet, furfure moto,
70Atropes et Lachesis morientur cum duce Cloto.
Non rastros patietur humus nec cerva pavorem,
Nec varium discet mentiri lana colorem.
Nulla thimo pascetur apis nec taurus in ervis;
Iustitia nulla stringentur cruscula nervis.
75Mensa trapezete, picte rutilamine zete
Deficient, pene succedent noxque, catene.
Clavi, crux, sertum, contus, pia signa nitescent,
Adveniente Iesu, fedique bonique pavescent.
Ad vallem Iosaphat iudex properabit amenus,
80Terribilis pravis, iustis pietate serenus.
Nunc igitur fallax pereat saligia tota;
Chulcama te ditet, redimitum veste melota.
Ordo bis geminus censebitur, inde redemtor
Omnia discutiet, peccati cum nece demtor.
85Pontifices summi, cum magno cardine clerus,
Tunc aderunt timidi, doctor iudexque severus.
Pentacontarcus, pharisea falanga, toparcus,
Tunc obmutescent, tetrarca, monarca rigescent.
Mille regens magnus, ciliarca vocatus, ut agnus
90Mitescet torpens, pariterque decurio torquens.
Excordes stabunt castrenses, vispiliones,
Sansones, proceres, scribe satrapeque, Solones.
Herbipotens mulier, phitones fata sequentes
Falsilocusque magus tabescent, vana docentes.
95"O miseri, fatum de vestris pellite castris,
Fert Ptolomeus, sapiens dominabitur astris!".
Nil genus et species, nil aurum et forma valebit,
Quando tremens mundus, Christo veniente, pavebit.
Magnus Aristotiles, Socrates et Plato timebit;
100Qualis in hac vita fuerit, tunc quisque patebit.
A Domino postac dabitur sententia rite
Et iustus iudex Cristus feret: "Ite, venite",
Aspera vox "Ite", vox est iocunda "Venite":
Ultima iustorum vox est, sed prima malorum,
105Improbus, infelix, penetralia Ditis adibit,
At probus, astra petens, celorum claustra subibit.
Ut mala multa malis mors preparat exitialis,
Sic qui salvantur sanctis bona multa parantur.
Nemo potest fari nec cernere nec meditari
110Gaudia iustorum, sed nec tormenta malorum.
Tot mala, tot penas patitur fera turba reorum
Quod superant lapides, pennas numerumque pilorum.
Si me ditarent lingue sex milia, centum
Ex ferro, nunquam ferrem mala fata nocentum.
115Non si mille dares marcarum, gutta daretur
Una tibi laticis: Manducus testis habetur.
Nil nisi lamenta tua dant, Cochite, fluenta.
Sunt ibi serpentes flammas ex ore vomentes;
Sunt ibi tortores, serpentibus horridiores,
120Deformes, nigri sed non ad verbera pigri;
Nunquam laxantur sed semper ad hec renovantur,
Semper inardescunt nec cessant nec requiescunt.
Est miser et tristis qui penis traditur istis.
Miserabilis, insatiabilis illa vorago,
125Hec ubi mergitur, hec ubi cernitur omnis imago.
Forma tricorporea, multis circumdata larvis,
Corpora flamivoma, non penis addita parvis,
Gorgones, arpie, centauri, belua Lerne
Horrendum stridens sunt agmina gentis averne.
130Tristis obit nec obire potest; sic vivit ut ipsam
Vincat vita necem; cernit cum demone dipsam.
Mortis inaudito torquentur agone quibus mors
Est non posse mori; pro, pro, miserabilis hec sors!
Ad prunas transit, postquam sub frigore mansit
135Qui mala patravit nec, vivens, acta piavit.
Quinquaginta atris imanis hyatibus astat
Belua pre foribus, que sontia corpora vastat.
Cerberus hic ingens latratu regna trifauci
Servat, quem vitant sacrati numine pauci.
140Gnosius has arces retinet cogitque subire
Tristia penarum mortis certamina dire.
Urnam conservans Minos, trutinante statera,
Vitas et scelera discit; mucrone, macera
Thesiphone resonans, Alecto cumque Megera
145In miseros Herebi bachantur mente severa.
Undique bella fremunt fiuntque per agmina cedes;
Turba furit, resonant late plangoribus edes.
Hic genus antiquum terre, titania pubes,
Ingentes silve, tristis locus atraque nubes,
150Larvales facies tristisque senectus inepta,
Styx, Lethes, Flegeton, Acheron, cochitia septa.
Hic consanguineus leti sopor, ultio dentis,
Letum, longa sitisque fames, turbatio mentis,
Pena perhennis, turpis egestas, potus amari,
155Vincula, probra, dolor, regni subtractio kari,
Echo, fragor, fel, fex, blasfemia, toxica, sentes:
Horrida monstra nimis, stupidas torquentia mentes.
Hic stupor, hic plangor, dolor, hic nil ordinis extat;
Languor, nox, stridor, clamor cum carcere restat;
160Cauma, gelu, vermes, fetor, spes nulla, flagellum,
Demonis aspectus, sceleris confusio, bellum,
Ferreique Eumenidum thalami, tortura rotarum
Multaque preterea variarum monstra ferarum.
Hec subeunt claustra sectantes nequiter astra
165Et quibus est cura non cognita scire futura.
Carpitur hic Tition dans penas semper abundas;
Assidue repetunt, quas perdunt, Belides undas.
Tantalus hic sitiens nullas pro crimine captat
Limphas nec poma sursum pendentia raptat.
170Sisiphus hic saxum vertit, sed vertitur alter,
Yxion, qui se sequitur refugitque peracer.
Deiphebus iacet hic, lacerus crudeliter ora,
Naribus incisis, iugi cruciandus in hora.
Hic usura vorax avidumque in tempore nomen,
175Feralis bubo, dirum mortalibus omen.
Hic qui divitiis mundi nituntur inhertis
Nec partem posuere suis nudisque repertis.
Hic sunt audentes dominorum fallere dextras,
Quique ob adulterium sensus clausere fenestras.
180Hic qui pressere natas quique arma secuti
Impia, quique sue sunt ausi carnis abuti.
Hic sunt excetra flammisque armata Cimera,
Ausi omnes imane nefas et longa Megera.
Hic sodomita putris et, noxia turba, serentes
185Errores numquamque Dei mandata sequentes,
Hicque vagus monacus, qui laxis vixit habenis,
Et gens gorgoneis dirisque infecta venenis.
Hic natos iugulans, hic dans sua tempora Pirgo,
Hic spirans miseris rabiem cochitia virgo.
190Invidus hic mestus ardentes sentiet estus,
Falsus adhulator nec non simulanter amator;
Hic leno nequam, bachantes vique falerni:
Excipit hos omnes facilis descensus Averni.
Est vernale decus paradisus, dulcis, amenus,
195Deliciosa quies, flos florum; nullus egenus
Est ibi vel tristis, fragrans dulcedine plenus.
Auditus, visus, contactus, gustus odorque
Florent deliciis: nam pax ibi, dulcor amorque.
Multiplici dote iusti dotantur in ede
200Celi; proscripta sordis cum crimine sede,
Fulgebunt, current, penetrabunt; pestis abibit,
Mens Dominum visu, tactu fructuque subibit.
Hec sacra Ierusalem: cuneus quoque sanctus honorat
Glorificatque Deum, laus hic iubilusque sonorat.
205Hic rursus elementa ligans, qui cuncta creavit
De nichilo, mundum propria qui morte beavit,
Tam mala quam pura, presentia, prisca, futura
Hic scit, nec scire per devia cogitat ire.
Hic pia christifera, Davidis de semine nata,
210Cum Daniele, Noe, Iob regnat Virgo beata.
In vultus alios vigili minus usa labore
Compluit hanc totam dives natura decore:
Hec turris fortis, medicamen, lesio mortis,
Urbs fulgens, quadra duodenis undique portis;
215Hec Iove gratior, igne micantior, aptior ostro,
Mitior agno, purior auro, clarior astro,
Roborat et servat devota cum prece iustos
Estque suis semper contra temtamina custos.
Istic corrident fulgentia sidera mundi,
220Petrus et Andreas, Paulus, plus sidere mundi,
Custos virgineus, perfidus Bartholomeus,
Thomas, Tadeus, Lucas Marcusque, Matheus.
Stigmatifer Christi, Franciscus, clarior auro,
Hic manet et fratres precincti tempora lauro;
225Femineique chori, nupte casteque sorores,
Agnum sectantes fulgent nive candidiores.
Hic manet ob patriam pugnando vulnera passus,
Hic sacrifex sanctus nec non sua crimina fassus.
Hic veri vates et Phebo digna locuti,
230Inventasque artes pro mundo rite secuti,
Quique sui memores alios fecere docendo,
Ardua virtutum tribuentes, dona serendo.
Ille Deus celi qui regnat trinus et unus,
Conferat hic cunctis post mortis basia munus.
235Expliciunt versus doctrine proficiendi
Et quia recta docent ideo sunt corde tenendi.
Me brevitas sensus fecit conscribere nude,
Rhetor et immensus vult hoc et basia Iude.
Cerberus est victus, qui vicit sit benedictus!