Click on a word to bring up parses, dictionary entries, and frequency statistics

1
2 Ergo ubi commissum magnarum indagine rerum
Perfecere viri, longisque laboribus acta
Sollicitudo cliens, gestorum scripta figuris
Publica transmittunt, propriis monimentaque signant
5Sculpturis cere impressis; mittuntque loquacem
Litterulam, que gesta ferat, summamque fatetur.
At Clemens transmissa volens disquirere certum
Commisit, variisque modis multosque lacessit
E patribus, dum plura petit, dum forte vagatur,
10Nec semper, que vera patent. Sudavimus illic,
Sudavere alii, sudor nec defuit ulli,
Neve patri patrum, residet, dum ut singula temptet
His multis, multisque locis, multisque diebus
Cura fuit. Fragilem tanti est proferre repostum
15Quemque polo, sedes Petri nec fallitur istis,
Nec fallit, cui posse datur decernere soli
Iudicium tanti. Non passim prodigit amplum
Immensumque datum, licet esset pluribus idem
Spiritus; en mores credi meruere beatum
20Murronem, finisque sacer, mirandaque vite.
3 Quid moror ardentes animos, quid carpere promptos,
Dona Dei radiant, iamiam miracula clarent
Illius discussa palam cetuque vicissim,
Vitaque collucet, firmantque probantia testes
25Consiliumque patrum. Nec defuit inde probatis
Tutus apex; capiti deponens vertice mitram
Atque genuflectens, vitam virtutibus almam
Magnaque sanandis profert miracula morbis
Impendisse virum, necnon complexus utrumque,
30Intulit hunc celebrem mundo terrisque colendum
Esse patrem, sacrum confessoremque vocari
Decrevit, prudenter agens cauteque recensens
Preteritum. Clausim sunt hec decreta.
4 Deinceps
Advocat in mediam, qua se protendit in aulam
35Regia, pontifices varios cunctosque ministros
Romane sedis, necnon presente senatu
Fatur. "Et immensos suscepimus ecce labores.
Et fratres nostrique simul, quod nosse putamus
Vos eciam. Quesita prius depromimus ecce,
40Et vitam, moresque sacros, firmataque scimus
Testibus indubie Petri miracula quondam
Murronis; que scita palam, nec clausa tenemus
Ad fidei incrementa sacre vestramque salutem."
Pauca tamen reclusit apex, quin cautius idem
45Neve magis vel forte minus dicendo labaret,
Singula diffuso promi dictamine iussit.
Illicet ardenter, positi sub limite sedum,
Pontifices laudanda canunt mirandaque pandunt,
Quisque loco residens, alternatimque resurgens
50Quisque loco, et rogitant; pensum procedere rectumque est
Ecclesie iudicium, cunctis gaudentibus una,
Ructavere omnes, dignum conscendere divum.
At pater auditis placidis rumoribus inquit:
"Nec sedis voti est, soli cui dicere festum
55Competit, aut nostro tantis subducere honori,
Sed volumus summis fratrum concernere dictum,
Quodque pius nobis dignabitur atque refundet
Ipse Deus, prompte complebimus, huncque profusis
Flectite vos animis, facile precordia poscunt."
5 60Postquam cuncta suis sunt elimata figuris,
Et faciles habitura moras digesta, parumper
Substitit; et sacris posito iam limite rebus,
Leta dies oritur, festi prenuntia, guttis
Solis cauma rigans pluviisque recentibus estus,
65Grata patri, cleroque placens, segetesque refundens,
Expectata diu tauri sub limine Phebum.
Acta ferens, roseo manti qua tectus amictu,
Albentemque pilis equitans de more venustum
Cornipedem, clero preeunte sub ordine, templum
70Ingreditur, festis Clemensque celebrior instat,
Surgit in effuse fortisque cacumine rupis
Sacra domus veneranda Dei genitricis et alme
Virginis, haud magno fundatur schemate templum,
Urbe quasi media, spectans sic undique cives
75Avinione locus, cuius pars diruta quondam
Castrum erat, at spatium rediit nunc omnibus usu.
Hec domus ardentes apiumque liquamina ceras,
Undique transiectas trabibus, faculasque liquentes
Leta dabat, foribusque suas funalia flammas
80Fundebant variisque locis, que lumine verum
Monstravere iubar celi, fulgoribus huncque
Esse polo meritis divino munere fultum.
6 Ingressusque sacram genitricis virginis aulam
Festus adest thalamus, pernarum gloria candor
85Aurea lactescit capiti, vestitur et auro
Coccus acu mantique decor, variatque rigentem
Serica vestitum byssus sub imagine patrum.
Conseditque throno, thalamo sublimior arto,
Consedere patres byssis sub sedibus albi,
90Prelatique omnes, strato sub pulvere vulgus
Hincque ait: "Exulta laudaque Sion, quia magnus,
Magnus, et exulta, medioque tui quia sanctus
Israel. An prisca fit nobilitate refulgens
Murro genus, Petrusve sciens, doctrinave magnum
95Hunc facit in silvis rerum experientia cautum
Longa facit. Si quidem secli suffragia iusto
Hec deerant, sed magnus erat, grandisque beatum
Vita dedit, zelusque calens fervere per omnes,
Et pietas, humilisque modus, vincensque superba
100Simplicitas, mentisque nitor, subtractaque mundo
Paupertas, miranda sui districtio victus;
Hec magnum fecere virum celoque sacrandum,
Si Deus annuerit. Nobis miracula clarent,
Et fratres novere palam, detexit et illa
105Longa dies magnusque labor. Vos idque rogate,
Nosque oraturos cognoscite, quod Deus omne
Omne bonum tribuens, perfectum quodque rependens,
Ne tantis errare sinat, sponsamque redemptam
Sanguine, sed nostros miseratus dirigat actus."
110Dixerat, et surgens nobis astantibus inquit
Proclamatque: "Veni replens pia corda creator
Spiritus", et genibus stravit se in pectora flexis
Quique alii, surgitque iterum, cui vertice mitram
Imposui dextris minimus levita, sed ordo
115Quippe dabat. Stetit inde, chorus quoad cantica complet;
Post iubet, ut reseret contexta labantia scriptor,
Et vero sermone legat tam culmine gesta,
Quam post, quamque prius. Doctus dictamina pandit,
Que bulle scriptura tenet, reserantia vitam,
120Que metris radiat nostris. Miracula quidni
Bulla tenet, pangemus ea et diffusius infra
Eius in augmentum nostro modulamine laudis,
Si pius assistat dictans sua carmina Murro.
7 Hec ubi perfectum sumpsere exordia finem,
125Afflavitque Deus volitis, firmumque petitis
Iudicium, sublimis apex depromere votum
Inchoat. Eterni ad patris, natique coevi,
Flaminis eterni, quibus una potentia summis
Omnipotens, laudem, Marie virginis alme,
130Et Petri Paulique ducum, Michaelis et omnis
Milicie celestis opem, fideique salubris
Incrementa sacre, divo munimine fulti,
Sanctorum Petri Pauli, nostro quoque fulti,
Consilioque patrum vestrisque suasibus inquit:
8 135"Nos fratrem Petrum, quem de Murrone vocatum
Fama docet, celebrisque ciet super ethera tolli
Sanctorum thalamis, meritis suadentibus altis,
Sancimus dignum ascribi, iustumque piorum
Scribimus hunc numero, statuentes undique plebem
140Huic obitus celebrare diem, et devotius omnem
Confessoris ei festum persolvere cetum,
Nos, quibus hec solis Petro est concessa facultas;
Insuper attritis necnon peccamina fassis,
Annua quos sacrum dederit spectare sepulcrum
145Queque dies leti, quinque annos quinque que quadras,
Octavamque infra denos quater insuper unum
Laxamus, si quidem positum pro crimine pondus."
9 Dixit et inde pater iubilans in cantica surgit,
"Teque Deum laudamus" ait, vocisque sonore
150Haud decor emulcet pavonis imagine, cuncti
Id peragunt, letique canunt, versumque sequentem
Levita ad levam residens, clerusque vicissim
Respondet. Tunc summus apex collectam et in alto
Fudit, et expleto nostrum sibi funditur "Amen".
155"Confiteor" levita dehinc thalamisque verenter
Militis ascripti memorans sua tempora servat.
At presul largitur opes, largitur et illas
Ut libet indulgens, precibus sanctumque novellum
Invocat et tiro veteranis iungitur illic.
10 160Signataque manu turba, predicit apertum
Se Petri memorem celebris sollempnia misse
Festa impleturum verbis, et facta repensat.
Nam celebrat sollempnis apex, et canduit albis.
Hincque albis albere omnes, hinc cerea flammis
165Illuxere vagis tremulis, hinc lumina fumum
Consumpsere focis mirum sua pabula pastis.
Fundamenta eciam dant hinc pia cantica, voces
Laudibus hinc resonant, explentur celica divis
Officiis; remeant extunc ob gaudia leti
170Quique domum, gaudere pium, sperare salubre est.

1 de celebri sancti Petri de Murrone heremite, | qui sponte papatui cedens ad heremum rediit, | canonizatione liber secundus

2 de remissione inquisitionis, quam tempore domini Clementis pape quinti | miserunt commissarii super vita et miraculis fratris Petri | et eius examinatione per papam et cardinales

3 de pronunciatione pape primo in secreto cum collegio | super vita sancta fratris Petri et probatis miraculis, | et quod esset colendus ut sanctus confessor

4 de convocatione prelatorum in aula et oratione | pape Clementis quinti ad eos, cum ipsis exposuit | vitam fratris Petri sanctam, probatam et miracula, | et responsione prelatorum et verbis postmodum dictis per papam

5 de die, qua Clemens papa quintus ivit ad ecclesiam Avenionis, | ut canonizaret fratrem Petrum et pluvia, que miraculose fuit ea die, | cum esset estus intensus, et descriptione tam accessus pape | quam ecclesie quam eciam luminarium in ea

6 descriptio mitre et paramentorum pape et cardinalium | et aliorum prelatorum pulchra, ac oratio pape Clementis | in canonizatione fratris Petri cum quibusdam ceremoniis

7 quomodo et quibus quasi verbis papa usus est in canonizatione | sancti Petri de Murrone invocando dominum et sanctos

8 verba ipsius pronunciationis et indulgentie date in ipsa

9 quomodo facta canonizatione papa Clemens quintus incepit | "Te Deum laudamus", et de quibusdam ceremoniis ibi servatis

10 quomodo Papa Clemens celebravit missam ad honorem | Dei de sancto Petro de Murrone sicut de uno confessore, | et de reditu singulorum ad domos

Creative Commons License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 United States License.

An XML version of this text is available for download, with the additional restriction that you offer Perseus any modifications you make. Perseus provides credit for all accepted changes, storing new additions in a versioning system.

load Vocabulary Tool
hide Display Preferences
Greek Display:
Arabic Display:
View by Default:
Browse Bar: