previous next
ălĭēnus , a, um 2. alius.
I. Adj.
A. In gen., that belongs to another person, place, object, etc., not one's own, another's, of another, foreign, alien (opp. suus): NEVE. ALIENAM. SEGETEM. PELLEXERIS., Fragm. XII. Tab. ap. Plin. 28, 2, and Serv. ad Verg. E. 8, 99: plus ex alieno jecore sapiunt quam ex suo, Pac. ap. Cic. Div. 1, 57; Plaut. Mil. 2, 2, 111; cf. id. ib. 2, 2, 88, and Lind. ib. 2, 3, 3: quom sciet alienum puerum (the child of another) tolli pro suo, Ter. Hec. 4, 1, 61: “in aedīs inruit Alienas,id. Ad. 1, 2, 9; id. And. 1, 1, 125: “alienae partes anni,Lucr. 1, 182; so Verg. G. 2, 149: “pecuniis alienis locupletari,Cic. Rosc. Am. 47, 137: “cura rerum alienarum,id. Off. 1, 9, 30; 2, 23, 83: “alienos mores ad suos referre,Nep. Epam. 1, 1: “in altissimo gradu alienis opibus poni,Cic. Sest. 20: “semper regibus aliena virtus formidolosa est,Sall. C. 7, 2: “amissis bonis alienas opes exspectare,id. ib. 58. 10 Herz.: “aliena mulier,another man's wife, Cic. Cael. 37: “mulier alieni viri sermonibus assuefacta,of another woman's husband, Liv. 1, 46: “virtutem et bonum alienum oderunt,id. 35, 43: “alienis pedibus ambulamus, alienis oculis agnoscimus, alienā memoriā salutamus, alienā operā vivimus,Plin. 29, 1, 8, § 19: “oportet enim omnia aut ad alienum arbitrium aut ad suum facere,Plin. Ep. 6, 14; so Suet. Claud. 2: “alienum cursum alienumque rectorem, velut captā nave, sequi,Plin. Pan. 82, 3; Tac. A. 15, 1 fin.: “pudicitiae neque suae neque alienae pepercit,Suet. Calig. 36: “epistolas orationesque et edicta alieno formabat ingenio,” i. e. caused to be written by another, id. Dom. 20: “te conjux aliena capit,Hor. S. 2, 7, 46; 1, 1, 110; so id. ib. 1, 3, 116: “vulnus,intended for another, Verg. A. 10, 781: aliena cornua, of Actæon transformed into a stag, Ov. M. 3, 139: “alieno Marte pugnabant, sc. equites,” i. e. without horses, as footmen, Liv. 3, 62: aes alienum, lit. another's money; hence, in reference to him who has it, a debt; cf. aes. So also: “aliena nomina,debts in others' names, debts contracted by others, Sall. C. 35, 3.—
B. Esp.
1. In reference to relationship or friendship, not belonging to one, alien from, not related or allied, not friendly, inimical, strange, Plaut. Capt. 1, 2, 43: “alienus est ab nostrā familiā,Ter. Ad. 3, 2, 28; id. Heaut. 5, 4, 6 Ruhnk.: “multi ex finibus suis egressi se suaque omnia alienissimis crediderunt,to utter strangers, Caes. B. G. 6, 31: “non alienus sanguine regibus,Liv. 29, 29; Vell. 2, 76.— “Hence alienus and propinquus are antith.,Cic. Lael. 5, 19: “ut neque amicis neque etiam alienioribus desim,id. Fam. 1, 9 Manut.: “ut tuum factum alieni hominis, meum vero conjunctissimi et amicissimi esse videatur,id. ib. 3, 6.—
2. Trop.: alienum esse in or ab aliquā re, to be a stranger to a thing, i. e. not to be versed in or familiar with, not to understand: “in physicis Epicurus totus est alienus,Cic. Fin. 1, 6, 17: “homo non alienus a litteris,not a stranger to, not unversed in, Cic. Verr. 2, 2, 26.—
3. Foreign to a thing, i. e. not suited to it, unsuitable, incongruous, inadequate, inconsistent, unseasonable, inapposite, different from (opp. aptus); constr. with gen., dat., abl., and ab; cf. Burm. ad Ov. F. 1, 4; Manut. ad Cic. Fam. 9, 14, 5; Spald. ad Quint. 6, 3, 33; Zumpt, Gr. § 384.
(α). With gen.: “pacis (deorum),Lucr. 6, 69: “salutis,id. 3, 832: “aliarum rerum,id. 6, 1064: “dignitatis alicujus,Cic. Fin. 1, 4, 11: “neque aliena consili (sc. domus D. Bruti),convenient for consultation, Sall. C. 40, 5 Kritz al.—
(β). With dat.: “quod illi causae maxime est alienum,Cic. Caecin. 9, 24: arti oratoriae, Quint. prooem. 5; 4, 2, 62; Sen. Q. N. 4 praef.
(δ). With ab: “alienum a vitā meā,Ter. Ad. 5, 8, 21: a dignitate rei publicae, Tib. Gracch. ap. Gell. 7, 19, 7: “a sapiente,Cic. Ac. 2, 43, 132: “a dignitate,id. Fam. 4, 7: “navigationis labor alienus non ab aetate solum nostrā, verum etiam a dignitate,id. Att. 16, 3.—(ε) With inf. or clause as subject: “nec aptius est quidquam ad opes tuendas quam diligi, nec alienius quam timeri,Cic. Off. 2, 7, 23: “non alienum videtur, quale praemium Miltiadi sit tributum, docere,Nep. Milt. 6, 1.—
4. Averse, hostile, unfriendly, unfavorable to: “illum alieno animo a nobis esse res ipsa indicat,Ter. Ad. 3, 2, 40; Cic. Deiot. 9, 24: “a Pyrrho non nimis alienos animos habemus,id. Lael. 8 fin.: “sin a me est alienior,id. Fam. 2, 17: “ex alienissimis amicissimos reddere,id. ib. 15, 4 al.: “Muciani animus nec Vespasiano alienus,Tac. H. 2, 74.—Rar. transf. to things; as in the histt., alienus locus, a place or ground unfavorable for an engagement, disadvantageous (opp. suus or opportunus; cf. “Gron. Obs. 4, 17, 275): alieno loco proelium committunt,Caes. B. G. 1, 15: “alienissimo sibi loco contra opportunissimo hostibus conflixit,Nep. Them. 4, 5 Brem.—So of time unfitting, inconvenient, unfavorable, Varr. R. R. 3, 16: “ad judicium corrumpendum tempus alienum,Cic. Verr. 1, 5; id. Caecin. 67: “vir egregius alienissimo rei publicae tempore exstinctus,id. Brut. 1; id. Fam. 15, 14.—Of other things: alienum (dangerous, perilous, hurtful) suis rationibus, Sall. C. 56, 5; Cels. 4, 5.—
5. In medic. lang.
a. Of the body, dead, corrupted, paralyzed (cf. alieno, II. B. 2.), Scrib. Comp. 201.—
b. Of the mind, insane, mad (cf. alieno and alienatio): “Neque solum illis aliena mens erat, qui conscii conjurationis fuerant,Sall. C. 37, 1 Herz.—
II. Subst.
1. ălĭēnus , i, m., a stranger.
2. ălĭēnum , i, n., the property of a stranger: “Haec erunt vilici officia: alieno manum abstineant, etc.,Cato, R. R. 5, 1: “alieno abstinuit,Suet. Tit. 7: “ex alieno largiri,Cic. Fam. 3, 8, 8; so, “de alieno largiri,Just. 36, 3, 9: “alieni appetens, sui profugus,Sall. C. 5; Liv. 5, 5: “in aliena aedificium exstruere,Cic. Mil. 27, 74 (cf.: “in alieno solo aedificare,Dig. 41, 1, 7).—Plur.,
a. The property of a stranger: “quid est aliud aliis sua eripere, aliis dare aliena?Cic. Off. 2, 23; Liv. 30, 30: aliena pervadere, a foreign (in opp. to the Roman) province, Amm. 23, 1.—
b. The affairs or interests of strangers: Men. Chreme, tantumue ab re tuast oti tibi, aliena ut cures, ea, quae nihil ad te attinent. Chrem. Homo sum; “humani nihil a me alienum puto,Ter. Heaut. 1, 1, 23: “aliena ut melius videant quam sua,id. ib. 3, 1, 95.—
c. Things strange, foreign, not belonging to the matter in hand: “Quod si hominibus bonarum rerum tanta cura esset, quanto studio aliena ac nihil profutura multumque etiam periculosa petunt, etc.,Sall. J. 1, 5; hence, aliena loqui, to talk strangely, wildly, like a crazy person: “Quin etiam, sic me dicunt aliena locutum, Ut foret amenti nomen in ore tuum,Ov. Tr. 3, 19: “interdum in accessione aegros desipere et aliena loqui,Cels. 3, 18 (v. alieniloquium).!*? Comp. rare, but sup. very freq.; no adv. in use.
hide Dictionary Entry Lookup
Use this tool to search for dictionary entries in all lexica.
Search for in
hide References (79 total)
  • Cross-references in general dictionaries from this page (79):
    • Cicero, Letters to his Friends, 11.27
    • Cicero, Letters to his Friends, 15.14
    • Cicero, Letters to his Friends, 1.9
    • Cicero, Letters to his Friends, 2.17
    • Cicero, Letters to his Friends, 3.8.8
    • Cicero, Letters to his Friends, 4.7
    • Cicero, Letters to his Friends, 9.14.5
    • Cicero, Letters to Atticus, 16.3
    • Cicero, Letters to Atticus, 6.1
    • Caesar, Gallic War, 6.31
    • Caesar, Gallic War, 1.15
    • Cicero, For Marcus Caelius, 37
    • Cicero, For Milo, 28.76
    • Cicero, Against Verres, 2.2.63
    • Cicero, For Aulus Caecina, 9.24
    • Cicero, On the Consular Provinces, 8.18
    • Cicero, For Sestius, 20
    • Cicero, For Sextus Roscius of Ameria, 47.137
    • Cicero, For Aulus Caecina, 67
    • Cicero, Against Catiline, 1.9.23
    • Cicero, For King Deiotarius, 9.24
    • Cicero, For Milo, 27.74
    • Livy, The History of Rome, Book 3, 62
    • Ovid, Metamorphoses, 3.139
    • Plautus, Miles Gloriosus, 2.2
    • Vergil, Aeneid, 10.781
    • Vergil, Georgics, 2.149
    • Old Testament, Genesis, 42.7
    • New Testament, Matthew, 17.24
    • Suetonius, Divus Claudius, 2
    • Suetonius, Domitianus, 20
    • Suetonius, Divus Titus, 7
    • Horace, Satires, 2.7.46
    • Horace, Satires, 1.9.50
    • Tacitus, Annales, 15.1
    • Tacitus, Historiae, 2.74
    • Plautus, Captivi, 1.2
    • Plautus, Stichus, 3.2
    • Sallust, Catilinae Coniuratio, 40
    • Sallust, Catilinae Coniuratio, 37
    • Sallust, Catilinae Coniuratio, 58
    • Sallust, Catilinae Coniuratio, 7
    • Sallust, Bellum Iugurthinum, 1
    • Lucretius, De Rerum Natura, 1.182
    • Lucretius, De Rerum Natura, 3.832
    • Lucretius, De Rerum Natura, 6.1064
    • Lucretius, De Rerum Natura, 6.69
    • Suetonius, Caligula, 36
    • Cornelius Nepos, Epaminondas, 1.1
    • Cornelius Nepos, Miltiades, 6.1
    • Cornelius Nepos, Themistocles, 4.5
    • Pliny the Elder, Naturalis Historia, 28.2
    • Pliny the Elder, Naturalis Historia, 29.19
    • Pliny the Younger, Epistulae, 6.14
    • Livy, The History of Rome, Book 5, 5
    • Livy, The History of Rome, Book 1, 46
    • Livy, The History of Rome, Book 29, 29
    • Livy, The History of Rome, Book 35, 43
    • Livy, The History of Rome, Book 30, 30
    • Cicero, de Finibus Bonorum et Malorum, 1.4
    • Cicero, de Finibus Bonorum et Malorum, 1.6
    • Cicero, De Amicitia, 5
    • Cicero, De Amicitia, 8
    • Cicero, De Divinatione, 1.38
    • Cicero, De Divinatione, 1.57
    • Cicero, De Officiis, 1.13
    • Cicero, De Officiis, 1.14
    • Cicero, De Officiis, 1.9
    • Cicero, De Officiis, 2.23
    • Cicero, De Officiis, 2.7
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 6, 3.33
    • A. Cornelius Celsus, De Medicina, 3.18
    • A. Cornelius Celsus, De Medicina, 4.5
    • Sallust, Catilinae Coniuratio, 35
    • Sallust, Catilinae Coniuratio, 5
    • Sallust, Catilinae Coniuratio, 56
    • Columella, Res Rustica, 3.21.3
    • Cicero, Brutus, 1
    • Ovid, Fasti, 1
hide Display Preferences
Greek Display:
Arabic Display:
View by Default:
Browse Bar: