previous next
cingo , xi, nctum, 3, v. a. cf. Gr κυλλός, κυρτός; “Lat. curvus, and clingo,Georg Curtius Griech. Etym. p. 545 sq.,
I.to go round in a circle, to surround, encompass, environ, gird, wreathe, crown, etc. (class. in prose and poetry).
I. Prop
A. In gen.: “quid autem interius mente? Cingatur igitur corpore externo,” i. e. it must be enclosed in a body, Cic. N. D 1, 11, 27: “non enim coronà consessus vester cinctus est, ut solebat,id. Mil. 1, 1; cf.: “judicium insolitā trepidum cinxere coronă,Luc. 1, 321; “tris (navīs) Eurus... Inhdit vadis atque aggere cingit harenae,Verg. A 1, 112: cincta serpentibus Hydra, id. ib 7, 658: pennae ritu coepere volucrum Cingere utrumque latus, to cover, Ov M. 6, 718, apio fasces et secto cingere porro, Col. 10, 371.—
B. Esp.
1. To surround the body with a girdle, to gird on (the sword), to gird; esp. freq in pass. with abl., to be girded, encircled with something. iam quasi zonā, liene cinctus ambulo, Plaut Curc. 2, 1, 5; Curt. 3, 3, 19; cf.: “cui lati clavi jus erit, ita cingatur, ut, etc.,Quint. 11, 3, 138: “ut cingeretur fluxiore cincturā,Suet. Caes. 45: “Hispano cingitur gladio,Liv. 7, 10, 5; 38, 21, 13; Suet. Calig 49: “ferro,id. Aug. 35: ense, Ov F. 2, 13: cingor fulgentibus armis, Verg A. 2, 749; 11, 188, 11, 536; his cingi telis, id ib. 2, 520: ense latus cingit, Ov F. 2, 784; cf. Stat. Th. 4, 41: “cinctas resolvite vestes, Ov M. 1, 382. filios balteis,Vulg. Lev 8, 13.—Poet., in pass with acc. (cf. accingor, II., and Zumpt, Gr § “458): inutile ferrum Cingitur,Verg. A. 2, 511: cinctaeque ad pectora vestes Bracchia docta movent, Ov M. 6, 59.—Without case: Syrinx, Ov M. 1, 695; “puer alte cinctus,Hor. S. 2, 8, 10.—Hence, in late Lat. cinctus = armis instructus, armatus, armed, equipped, enrolled: “cinctus in aliā militiā,Dig. 39, 1, 38; cf. ib. 39, 1, 25.—As a girding up of the Roman dress was necessary in pursuits requiring physical action, hence, cingor (cf accingor), to make one's self ready for any thing, to prepare: “cingitur, certe expedit se,Plaut. Am. 1, 1, 152; “cingitur ipse furens certatim in proelia Turnus,Verg. A. 11, 486; cf. “supra,Quint. 11, 3, 138; Hor S. 2, 8, 10; Ov. M. 6, 59.—
2. To encircle with a garland or crown, to crown (freq., esp in the poets).
a. Of the head: “muralique caput summum cinxere coronā,Lucr. 2, 607; cf. “Ov A. A. 3, 392 tempora floribus,Hor. C. 3, 25, 20; “Verg A. 5, 71: spicis,Tib. 2, 1, 4 et saep.: “comam lauro,Hor. C. 3, 30, 16; cf.: “Graias barbara vitta comas,Ov. Tr. 4, 4, 78; Verg. A. 12, 163: de tenero cingite flore caput, Ov F 3, 254.—Poet.: “Atlantis, cinctum assidue cui nubibus atris Piniferum caput et vento pulsatur et imbri,Verg. A. 4, 248; 7, 658; Prop. 4 (5), 1, 61.—
b. To encircle other parts of the body: “cujus lacertos anuli mei cingant,Mart. 11, 100, 2.—
3. Of places, to surround, encircle, invest, enclose (the prevailing signif. in prose, esp. in the histt.; syn.: circumdo, claudo): (Tellus) oras maris undique cingens, Lucr. 6, 633; Cat. 64, 185; 64, 286: “flumen Dubis paene totum oppidum cingit,Caes. B. G. 1, 38 provincia mari cincta, Cic. Fl. 12, 27: “urbe portus ipse cingitur et continetur,Cic. Verr. 2, 5, 37, § 96 Zumpt: “quod moenibus cingebatur,Tac. A. 13, 41: “quae (terra) magnā ex parte cingitur fluctibus, speciem insulae praebet, etc.,Curt. 3, 1, 13; 8, 10, 23; Ov A. A. 2, 469: cingitur insula tribus millibus passuum, i.e. has a circuit of, etc., Plin. 6, 12, 13, § 32.—Poet.: “cinxerunt aethera nimbi,covered, Verg. A. 5, 13: “medium diem cinxere tenebrae,Sen. Herc. Fur. 939.—Trop.; “diligentius urbem religione quam ipsis moenibus cingitis,fortify, Cic. N. D. 3, 40, 94.—
4. In milit. lang., to surround a place or army for defence or in a hostile manner, to fortify, to invest, be set, besiege: “coronā militum cincta urbs,Liv. 7, 27, 7: castra vallo, id 7, 39, 8 equites cornua cinxere. covered, id. 23, 29, 3: “ultimum agmen validā manu,to cover, Curt. 4, 13, 30: “urbem obsidione,to besieye, Verg. A. 3, 52; “dextera cingitur amni,id. ib. 9, 469: “(hostem) stationibus in modum obsidii,Tac. A. 6, 34: “cingi ab armis hostium,Ov. P. 2, 8, 69; Tib. 2, 3, 37, Prop. 3 (4), 3, 42.—Trop Sicilia multis undique cincta persons. Cio. Imp. Pomp 11, 30.—
5. To escort, to accompany inermi item regi praetor Achaeorum et unus ex purpuratis latus cingebant, Liv 32, 39, 8: “dum latus sancti cingit tibi turba senatus, Ov P. 4, 9, 17: nec noscitur ulli, Agminibus comitum qui mode cinctus erat,id. Tr. 1, 5, 30: “cincta virgo matrum catervā, id M. 12, 216, Vell 2, 14, 1,Tac. A. 1, 77; “Sil 4, 448,Claud. Rapt. Pros. 2, 322
C. To peel off the bark around: “cingere est deglabrare,Dig. 47, 7, 6 Pr, cf. Plin 17, 24, 37, § 234 sqq.
hide Dictionary Entry Lookup
Use this tool to search for dictionary entries in all lexica.
Search for in
hide References (36 total)
  • Cross-references in general dictionaries from this page (36):
    • Caesar, Gallic War, 1.38
    • Cicero, Against Verres, 2.5.96
    • Cicero, For Milo, 1.1
    • Ovid, Metamorphoses, 6.59
    • Vergil, Aeneid, 11.486
    • Vergil, Aeneid, 12.163
    • Vergil, Aeneid, 2.511
    • Vergil, Aeneid, 3.52
    • Vergil, Aeneid, 4.248
    • Vergil, Aeneid, 5.13
    • Suetonius, Divus Augustus, 35
    • Horace, Satires, 2.8.10
    • Tacitus, Annales, 13.41
    • Tacitus, Annales, 6.34
    • Tacitus, Annales, 1.77
    • Plautus, Amphitruo, 1.1
    • Lucretius, De Rerum Natura, 2.607
    • Lucretius, De Rerum Natura, 6.633
    • Suetonius, Divus Julius, 45
    • Lucan, Civil War, 1.321
    • Pliny the Elder, Naturalis Historia, 6.32
    • Livy, The History of Rome, Book 7, 10
    • Livy, The History of Rome, Book 7, 27
    • Livy, The History of Rome, Book 23, 29
    • Livy, The History of Rome, Book 38, 21
    • Seneca, Hercules Furens, 939
    • Cicero, de Natura Deorum, 3.40
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 11, 3.138
    • Ovid, Tristia, 1.5
    • Ovid, Tristia, 4.4
    • Ovid, Ex Ponto, 2.8
    • Statius, Thebias, 4
    • Curtius, Historiarum Alexandri Magni, 3.1.13
    • Curtius, Historiarum Alexandri Magni, 3.3.19
    • Curtius, Historiarum Alexandri Magni, 4.13.30
    • Curtius, Historiarum Alexandri Magni, 8.10.23
hide Display Preferences
Greek Display:
Arabic Display:
View by Default:
Browse Bar: