previous next
ef-fundo (or ecf- ), fūdi, fūsum, 3, v. a.,
I.to pour out, pour forth, shed, spread abroad (class.; esp. freq. in the transf. and trop. signif.).
B. Transf., of non-liquid bodies.
1. In gen., to pour out, pour forth, drive out, cast out, send out (mostly poet. and in postAug. prose; “a favorite word of Vergil): saccos nummorum,Hor. S. 2, 3, 149: “frumentum in flumen,Dig. 9, 2, 27, § 19: “ei oculus effunditur,is knocked out, put out, ib. 19, 2, 13, § 4: “tela,” i. e. to shoot in great numbers, Verg. A. 9, 509; Liv. 27, 18: “auxilium castris apertis,to send forth, Verg. A. 7, 522: “equus consulem lapsum super caput effudit,threw, Liv. 22, 3, 11; so id. 10, 11; 27, 32; Plin. 8, 42, 65, § 160; Curt. 8, 14, 34; Verg. A. 10, 574; 893; cf. Val. Fl. 8, 358: “(quae via) Excutiat Teucros vallo atque effundat in aequum,Verg. A. 9, 68: “sub altis portis,id. ib. 11, 485; cf.: “aliquem solo,id. ib. 12, 532: “caput in gremium,Cels. 7, 7, 4. —Poet.: “carmina molli numero fluere, ut per leve severos Effundat junctura ungues,” i. e. lets it slip over smoothly, Pers. 1, 65.—
2. In partic.
a. With se, or mid. of persons, to pour out in a multitude, to rush out, spread abroad (a favorite expression with the historians): “omnis sese multitudo ad cognoscendum effudit (sc. ex urbe),Caes. B. C. 2, 7, 3; so, “se,id. ib. 2, 7, 3; Liv. 26, 19; 34, 8; 33, 12, 10; 35, 39, 5; Val. Max. 7, 6, 6; Vell. 2, 112, 4; Suet. Calig. 4 fin.; id. Caes. 44 et saep. (but not in Caes. B. G. 5, 19, 2, where the better reading is: “se ejecerat, v. Schneider ad h. l.): omnibus portis effunduntur,Liv. 38, 6; “so mid.,Tac. A. 1, 23; Liv. 40, 40, 10; and esp. freq. in the part. effusus, Sall. J. 55, 4; 69, 2; Liv. 1, 14; 9, 31; Tac. A. 4, 25 fin.; 12, 31; 15, 23; Verg. A. 6, 305 et saep.—Ellips. of se: ubi se arctat (mare) Hellespontus vocatur; Propontis, ubi expandit; ubi iterum pressit, Thracius Bosporus; “ubi iterum effundit, Pontus Euxinus,spreads out, widens, Mel. 1, 1, 5.—
b. With the accessory notion of producing, to bring forth, produce abundantly: “non solum fruges verum herbas etiam effundunt,Cic. Or. 15, 48; cf.: fruges (auctumnus), Hor. C. 4, 7, 11: “copiam,Cic. Brut. 9, 36.—
c. Of property, to pour out, i. e. to lavish, squander, waste, run through: “patrimonium per luxuriam effundere atque consumere,Cic. Rosc. Am. 2, 6; so, “patrimonium,id. Phil. 3, 2: “aerarium,id. Agr. 1, 5, 15; id. Tusc. 3, 20, 48: “sumptus,id. Rosc. Am. 24, 68: “opes,Plin. 7, 25, 26, § 94: “omnes fortunas,Tac. A. 14, 31: “reditus publicos non in classem exercitusque, sed in dies festos,Just. 6, 9, 3; and absol.: “effundite, emite, etc.,Ter. Ad. 5, 9, 34.
II. Trop.
B. In partic. (acc. to I. B. 2. a. and c.).
1. With se, or mid., to give one's self up to, to give loose to, yield to, indulge in: “qui se in aliqua libidine effuderit,Cic. Par. 3, 1, 21: “se in omnes libidines,Tac. A. 14, 13: “(Pompeius) in nos suavissime hercule effusus,has treated me with the most flattering confidence, Cic. Att. 4, 9; “more freq., mid.: in tantam licentiam socordiamque,Liv. 25, 20, 6: “in venerem,id. 29, 23, 4: “in amorem,Tac. A. 1, 54; Curt. 8, 4, 25: “in laetitiam,Just. 12, 3, 7; Curt. 5, 1, 37: “in jocos,Suet. Aug. 98: “in cachinnos,id. Calig. 32: “in questus, lacrimas, vota,Tac. A. 1, 11: “in lacrimas,id. ib. 3, 23; 4, 8; id. H. 2, 45; “for which, lacrimis,Verg. A. 2, 651; cf.: “ad preces lacrimasque,Liv. 44, 31 fin.: “ad luxuriam,id. 34, 6: “terra effunditur in herbas,Plin. 17, 8, 4, § 48; cf.: “quorum stomachus in vomitiones effunditur,id. 23, 1, 23, § 43.—
2. To cast away, give up, let go, dismiss, resign: “collectam gratiam florentissimi hominis,Cic. Fam. 2, 16, 1: “odium,id. ib. 1, 9, 20: “vires,Liv. 10, 28; Ov. M. 12, 107: “curam sui,Sen. Ira, 2, 35: “verecundiam,id. Ep. 11: “animam,Verg. A. 1, 98; cf. “vitam,Ov. H. 7, 181; Macr. Somn. Scip. 1, 1, 9; cf. id. ib. 1, 11, 25: “spiritum,Tac. A. 2, 70.—
3. To relax, loosen, slacken, let go: “manibus omnis effundit habenas,Verg. A. 5, 818: “sive gradum seu frena effunderet,Stat. Th. 9, 182: “irarum effundit habenas,Verg. A. 12, 499.—Hence, effūsus , a, um, P. a.
I. (Effundo, I. B. 1.) Poured out, cast out; hence, plur. as subst.: effusa , ōrum, n., the urine: “reliquias et effusa intueri,Sen. Const. Sap. 13, 1.—
II. (Effundo, I. B. 2.) Spread out, extensive, vast, broad, wide (not freq. till after the Aug. per.).— Lit.
1. In gen.: “effusumque corpus,Lucr. 3, 113; cf.: “late mare,Hor. Ep. 1, 11, 26: “loca,Tac. G. 30: “effusissimus Hadriatici maris sinus,Vell. 2, 43: “incendium,Liv. 30, 5; cf. “caedes,id. 42, 65: “cursus,id. 2, 50; Plin. 9, 33, 52, § 102: “membra,” i. e. full, plump, Stat. Th. 6, 841.—
2. Esp., relaxed, slackened, loosened, dishevelled: “habenis,Front. Strat. 2, 5, 31; cf.: “quam posset effusissimis habenis,Liv. 37, 20: “comae,Ov. H. 7, 70; id. Am. 1, 9, 38 et saep.; cf. “also transf.: (nymphae) caesariem effusae nitidam per candida colla,Verg. G. 4, 337.—
3. Of soldiers or a throng of people, etc., straggling, disorderly, scattered, dispersed: “effusum agmen ducit,Liv. 21, 25, 8: “aciem,Luc. 4, 743: “huc omnis turba effusa ruebat,Verg. A. 6, 305: “sine armis effusi in armatos incidere hostis,Liv. 30, 5, 8.—
III. Trop.
1. Profuse, prodigal, lavish: “quis in largitione effusior?Cic. Cael. 6, 13: “munificentiae effusissimus,Vell. 2, 41.—
2. Extravagant, immoderate: “licentia,Liv. 44, 1; cf. “laetitia,id. 35, 43 fin.: “cursus,Plin. Ep. 6, 20, 11 et saep.—Comp.: “cultus in verbis,Quint. 3, 8, 58.—Sup.: “laudationes,Petr. 48, 7: “studium,Suet. Ner. 40.— Adv.: effūse .
1. (Acc. to I.) Far spread, far and wide, widely.
a. In gen.: “ire,Sall. J. 105, 3; cf. “fugere,Liv. 3, 22; 40, 48: “persequi,id. 43, 23; Curt. 9, 8: “vastare,Liv. 1, 10; 44, 30; cf.: “effusius praedari,id. 34, 16 et saep.: spatium annale effuse interpretari. in a wide sense, Cod. Just. 7, 40, 1. —
b. Esp., profusely, lavishly: “large effuseque donare,Cic. Rosc. Am. 8 fin.; cf. “vivere,id. Cael. 16 fin.: liberalem esse, Aug. ap. Suet. Aug. 71: “affluant opes,Liv. 3, 26. —In the comp., Tac. A. 4, 62.—
2. (Acc. to II.) Extravagantly, immoderately: “cum inaniter et effuse animus exsultat,Cic. Tusc. 4, 6, 13: “amare,Plin. Ep. 6, 26, 2.— Comp.: “dicere,Plin. Ep. 1, 20, 20: “fovere,id. ib. 7, 24, 4: “excipere,Suet. Ner. 22: “favere,Tac. H. 1, 19.—Sup.: “diligere,Plin. Ep. 7, 30, 1; id. Pan. 84, 4.
hide Dictionary Entry Lookup
Use this tool to search for dictionary entries in all lexica.
Search for in
hide References (123 total)
  • Cross-references in general dictionaries from this page (123):
    • Cicero, Letters to his Friends, 12.25.4
    • Cicero, Letters to his Friends, 2.16.1
    • Cicero, Letters to Atticus, 16.7.5
    • Cicero, Letters to Atticus, 4.9
    • Caesar, Gallic War, 5.19.2
    • Cicero, For Marcus Caelius, 6.13
    • Cicero, For Marcus Caelius, 16
    • Cicero, Philippics, 3.2
    • Cicero, On the Agrarian Law, 1.5.15
    • Cicero, For Plancius, 42.101
    • Cicero, For Sextus Roscius of Ameria, 24.68
    • Cicero, For Sextus Roscius of Ameria, 2.6
    • Cicero, For Sextus Roscius of Ameria, 8
    • Cicero, Against Piso, 10
    • Livy, The History of Rome, Book 10, 11
    • Livy, The History of Rome, Book 10, 28
    • Ovid, Metamorphoses, 12.107
    • Ovid, Metamorphoses, 9.370
    • Plautus, Curculio, 1.2
    • Vergil, Aeneid, 2.651
    • Vergil, Aeneid, 10.574
    • Vergil, Aeneid, 12.499
    • Vergil, Aeneid, 1.98
    • Vergil, Aeneid, 5.723
    • Vergil, Aeneid, 5.818
    • Vergil, Aeneid, 6.305
    • Vergil, Aeneid, 7.522
    • Vergil, Aeneid, 9.509
    • Vergil, Aeneid, 9.68
    • Vergil, Georgics, 4.337
    • Old Testament, Ezekiel, 20.8
    • Suetonius, Divus Augustus, 71
    • Suetonius, Divus Augustus, 98
    • Suetonius, Caligula, 32
    • Horace, Satires, 2.3.149
    • Caesar, Civil War, 2.7.3
    • Tacitus, Annales, 1.11
    • Tacitus, Annales, 1.23
    • Tacitus, Annales, 1.54
    • Tacitus, Annales, 2.70
    • Tacitus, Annales, 4.25
    • Tacitus, Annales, 4.62
    • Tacitus, Annales, 14.13
    • Tacitus, Annales, 14.31
    • Tacitus, Historiae, 1.19
    • Tacitus, Historiae, 2.45
    • Tacitus, Germania, 30
    • Cicero, On Oratory, 1.34
    • Lucretius, De Rerum Natura, 1.126
    • Lucretius, De Rerum Natura, 3.113
    • Suetonius, Caligula, 4
    • Suetonius, Divus Julius, 44
    • Suetonius, Nero, 22
    • Suetonius, Nero, 40
    • Lucan, Civil War, 4.743
    • Pliny the Elder, Naturalis Historia, 23.43
    • Pliny the Elder, Naturalis Historia, 7.24
    • Pliny the Elder, Naturalis Historia, 17.48
    • Pliny the Younger, Epistulae, 1.20.20
    • Pliny the Younger, Epistulae, 6.20.11
    • Pliny the Younger, Epistulae, 6.26.2
    • Pliny the Younger, Epistulae, 7.30.1
    • A. Cornelius Celsus, De Medicina, 7.15
    • A. Cornelius Celsus, De Medicina, 7.7
    • Livy, The History of Rome, Book 30, 5.8
    • Livy, The History of Rome, Book 30, 5
    • Livy, The History of Rome, Book 42, 65
    • Livy, The History of Rome, Book 3, 22
    • Livy, The History of Rome, Book 3, 26
    • Livy, The History of Rome, Book 25, 20
    • Livy, The History of Rome, Book 37, 20
    • Livy, The History of Rome, Book 43, 23
    • Livy, The History of Rome, Book 44, 1
    • Livy, The History of Rome, Book 44, 30
    • Livy, The History of Rome, Book 44, 31
    • Livy, The History of Rome, Book 2, 50
    • Livy, The History of Rome, Book 22, 3
    • Livy, The History of Rome, Book 9, 31
    • Livy, The History of Rome, Book 26, 19
    • Livy, The History of Rome, Book 27, 18
    • Livy, The History of Rome, Book 27, 32
    • Livy, The History of Rome, Book 34, 6
    • Livy, The History of Rome, Book 35, 43
    • Livy, The History of Rome, Book 1, 10
    • Livy, The History of Rome, Book 1, 14
    • Livy, The History of Rome, Book 29, 23.4
    • Livy, The History of Rome, Book 40, 40.10
    • Livy, The History of Rome, Book 40, 48
    • Livy, The History of Rome, Book 31, 44
    • Livy, The History of Rome, Book 33, 12.10
    • Livy, The History of Rome, Book 34, 16
    • Livy, The History of Rome, Book 34, 8
    • Livy, The History of Rome, Book 39, 34
    • Livy, The History of Rome, Book 21, 25
    • Livy, The History of Rome, Book 38, 18
    • Livy, The History of Rome, Book 38, 6
    • Seneca, de Ira, 2.35
    • Cicero, de Natura Deorum, 2.45
    • Cicero, Tusculanae Disputationes, 3.20
    • Cicero, Tusculanae Disputationes, 4.6
    • Cicero, Paradoxa Stoicorum, 3
    • C. Valerius Flaccus, Argonautica, 7.434
    • C. Valerius Flaccus, Argonautica, 8.358
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 2, 2.10
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 3, 8.58
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 4, 1.28
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 11, 3.158
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 10, 3.17
    • Seneca, Epistulae, 11
    • Sallust, Bellum Iugurthinum, 105
    • Sallust, Bellum Iugurthinum, 55
    • Sallust, Bellum Iugurthinum, 69
    • Persius, Saturae, 1
    • Statius, Thebias, 6
    • Statius, Thebias, 9
    • Curtius, Historiarum Alexandri Magni, 5.1.37
    • Curtius, Historiarum Alexandri Magni, 8.13
    • Curtius, Historiarum Alexandri Magni, 8.14.34
    • Curtius, Historiarum Alexandri Magni, 8.4.25
    • Curtius, Historiarum Alexandri Magni, 9.8
    • Cicero, Brutus, 9.36
    • Cicero, Orator, 15.48
    • Valerius Maximus, Facta et Dicta Memorabilia, 7.6.6
hide Display Preferences
Greek Display:
Arabic Display:
View by Default:
Browse Bar: