I.to polish, educate, instruct, teach (freq. and class.; cf.: doceo, edoceo, praecipio, instituo).
I. Prop.: “studiosos discendi erudiunt atque docent,” Cic. Off. 1, 44, 156: “aliquem,” id. Div. 2, 2 (with docere); id. de Or. 3, 9, 35 (with instituere); id. ib. 2, 1, 12; Quint. prooem. § 1; “6 et saep.: filios ad majorum instituta (with instituere),” Cic. Verr. 2, 3, 69; cf. id. Tusc. 1, 26: “aliquem artibus,” id. Fam. 1, 7 fin.; cf. id. Rep. 2, 19, 34: “eum ad exquisitissimam consuetudinem Graecorum erudiit,” id. ib. 2, 21, 37: “aliquem in jure civili,” id. de Or. 1, 59 fin.; cf. id. Q. Fr. 1, 1, 3.—With two acc. (poet. and in post-Aug. prose): “aliquem leges praeceptaque belli,” Stat. Th. 10, 507; cf. Val. Fl. 2, 50; v. also under P. a.: aliquem, with an object-clause, Plin. 33, 11, 53, § 149; cf. “without aliquem,” Ov. F. 3, 820; Sil. 11, 352.—With a rel.-clause as object: “qua possint arte capi,” Ov. F. 3, 294: “tirones neque in ludo, neque per lanistas,” i. e. to cause to be instructed, Suet. Caes. 26: “gladiatores sub eodem magistro eruditi,” Quint. 2, 17, 33: “Athenas erudiendi gratia missus,” Just. 17, 3, 11; “once: aliquem de aliqua re, Cic.: obviae mihi velim sint tuae litterae, quae me erudiant de omni re publica,” instruct me, keep me informed of, Cic. Fam. 2, 12, 1.—
II. Transf., of objects not personal: “artes,” Ov. M. 8, 215: “ut flerent, oculos erudiere suos,” id. R. Am. 690; id. Am. 1, 14, 30: “Polycletus consummasse hanc scientiam judicatur et toreuticen sic erudisse, ut Phidias aperuisse,” to have cultivated, brought to perfection, Plin. 34, 8, 19, § 56.— Hence, ērŭdītus , a, um, P. a., learned, accomplished, well-informed, skilled, experienced (cf.: litteratus, doctus, peritus, gnarus, scitus).
A. Prop.: “est non satis politus iis artibus, quas qui tenent eruditi appellantur,” Cic. Fin. 1, 7 fin.: “Graeculus otiosus et loquax, et fortasse doctus atque eruditus,” id. de Or. 1, 22, 102: “semper mihi et doctrina et eruditi homines placuerunt,” id. Rep. 1, 17 fin.; id. Tusc. 1, 3: “nec sicut vulgus sed ut eruditi solent appellare sapientem,” id. Lael. 2, 6; cf. “opp. rusticus,” Quint. 11, 1, 45; 8, 6, 75 et saep.: “non transmarinis nec importatis artibus eruditi, sed genuinis domesticisque virtutibus,” Cic. Rep. 2, 15 fin.: “homines non litteris ad rei militaris scientiam, sed rebus gestis ac victoriis eruditos,” id. Font. 15, 33; id. Q. Fr. 1, 1, 7 fin.; cf. id. Brut. 67, 236; id. Arch. 7; id. N. D. 3, 9, 23 al.: “eruditi Socraticis disputationibus,” id. de Or. 3, 34, 139: “a pueris eruditi artibus militiae,” Liv. 42, 52 et saep.; cf. in the comp.: “litteris eruditior quam Curio,” Cic. Brut. 82; and in the sup.: “Scaevola, homo omnium et disciplina juris civilis eruditissimus,” id. de Or. 1, 39, 180.— With acc.: “Graecas res eruditi,” Gell. 2, 21, 3; cf. id. 19, 12, 9.—With inf.: “eruditus utilia honestis miscere,” Tac. Agr. 8.—
B. Transf., of inanimate and abstract subjects: “quod ceteri minus eruditis hominum seculis fuerunt,” Cic. Rep. 2, 10: “tempora (with docti homines),” id. ib.: “aures,” id. ib. 2, 42; id. Or. 34, 119; Quint. 10, 1, 32: “animus,” Cic. Fam. 5, 14: oratio (opp. popularis), id. Par. prooem. § 4; cf. Quint. 8, 3, 17; 8, 6, 24 al.: “Graecorum copia,” fulness of Greek learning, Cic. Leg. 1, 2, 7: palata, i. e. practised, fine (with docta), Col. 8, 16, 4; cf. “gustus,” Tac. A. 16, 18.—In neutr. with a subject-clause: “ex historia ducere urbanitatem, eruditum est,” Quint. 6, 3, 98; cf.: “eruditissimum longe, si, etc.,” id. 9, 2, 97.— Adv.: ērŭdītē , learnedly, eruditely.— Comp., Cic. de Sen. 1 fin.; Quint. 1, 5, 36.— Sup., Cic. Or. 52; Plin. Ep. 1, 9, 8.