previous next
ex-ardesco , arsi, arsum, 3,
I.v. inch. n., qs. to blaze out, i. e. to kindle, take fire (class.; esp. freq. in the trop. sense and in Cic.; cf.: ardeo, ferveo, caleo, flagro, candeo, uro, etc., incendor, inflammor, etc.).
B. Transf., of the sun's heat: “exarsit dies,Mart. 3, 67, 6.—And of a fiery color: “fulgor carbunculi exardescens,Plin. 37, 7, 25, § 94.—
II. Trop., to be kindled, inflamed, to break out (in a good and bad sense).
A. Of personal subjects: “exarsit iracundia ac stomacho,Cic. Verr. 2, 2, 20; cf. id. de Or. 3, 1, 4: (Induciomarus) multo gravius hoc dolore exarsit, * Caes. B. G. 5, 4, 5: “infestius Papirium exarsurum,Liv. 8, 33; cf. “graviter,Cic. de Or. 3, 1, 4: “haud secus exarsit quam Circo taurus aperto,Ov. M. 12, 102: “adeo exarserant animis,Liv. 3, 30; so, “animis,Tac. A. 1, 51 fin.: “libidinibus indomitis,id. ib. 6, 1: “in omni genere amplificationis,Cic. Or. 29, 102: “hodierno die ad spem libertatis exarsimus,id. Phil. 4, 6 fin.: “ad cupiditatem libertatis recuperandae,id. ib. 11, 2; Cic. Verr. 2, 1, 25: “ad bellum,Liv. 41, 27, 3; Tac. A. 12, 38: “plebes ad id maxime indignatione exarsit,Liv. 4, 6; cf.: “ad quod exarsit adeo, ut, etc.,Tac. A. 1, 74: “milites in perniciosam seditionem exarsuri,Liv. 40, 35, 7; cf.: “in iras,Verg. A. 7, 445; Claud. Rapt. Pros. 1, 32: “in proelium,Tac. H. 1, 64.—Of the passion of love: in C. Silium ita exarserat (Messalina), Tac. A. 11, 12.—
2. Of impersonal and abstract subjects: “immane quantum animi exarsere,Sall. H. Fragm. 2, 53 (p. 229 ed. Gerl.): “ex quo exardescit sive amor, sive amicitia,Cic. Lael. 27, 100; cf.: “novum atque atrox proelium,Liv. 27, 2: “admirabilis quaedam benevolentiae magnitudo,Cic. Lael. 9, 29: “ira,id. Tusc. 2, 24, 58; cf.: “iracundia exercitus in eum,Tac. H. 1, 58: “ambitio,Liv. 3, 35; 35, 10: “violentia Turni,Verg. A. 11, 376: “dolor Alcidae,id. ib. 8, 220 et saep.: “injuria,Cic. Lael. 21, 76: “bellum,id. Lig. 1, 3; Liv. 40, 58; 41, 25; cf.: “certamina inter patres plebemque,Tac. H. 2, 38: “seditio,id. ib. 2, 27: “tanta ista importunitas inauditi sceleris,Cic. Sull. 27, 75: “fames auri,Plin. 33, 3, 14, § 48 et saep.: “tum propter multorum delicta etiam ad innocentium periculum tempus illud exarserat,Cic. Sull. 6: “altercatio ex iracundia muliebri in contentionem animorum exarsit,Liv. 10, 23; cf.: “studia in proelium,Tac. H. 1, 64: “Corinthiorum vasorum pretia in immensum exarsisse,” i. e. had risen, Suet. Tib. 34; cf.: “quibus initiis in tantum admiratio haec exarserit,Plin. 37 prooem. § 2:“ ira,Vulg. Psa. 88, 45 al. (See also excandefacio and incendo.)!*? * Part. perf.: exarsus, a, um, burned up: “res vestras incendio exarsas esse,Cod. Just. 9, 1, 11.
hide Dictionary Entry Lookup
Use this tool to search for dictionary entries in all lexica.
Search for in
hide References (38 total)
  • Cross-references in general dictionaries from this page (38):
    • Cicero, For Ligarius, 1.3
    • Cicero, Philippics, 4.6
    • Cicero, Against Verres, 2.1.64
    • Cicero, Against Verres, 2.2.48
    • Cicero, For Sulla, 27.75
    • Cicero, For Sulla, 6
    • Livy, The History of Rome, Book 10, 23
    • Ovid, Metamorphoses, 12.102
    • Vergil, Aeneid, 11.376
    • Vergil, Aeneid, 7.445
    • Old Testament, Psalm, 88.45
    • Tacitus, Annales, 11.12
    • Tacitus, Annales, 12.38
    • Tacitus, Annales, 1.51
    • Tacitus, Annales, 1.74
    • Tacitus, Historiae, 1.58
    • Tacitus, Historiae, 1.64
    • Tacitus, Historiae, 2.38
    • Cicero, On Oratory, 2.45
    • Cicero, On Oratory, 3.1
    • Suetonius, Tiberius, 34
    • Pliny the Elder, Naturalis Historia, 33.48
    • Pliny the Elder, Naturalis Historia, 37
    • Livy, The History of Rome, Book 41, 27.3
    • Livy, The History of Rome, Book 3, 30
    • Livy, The History of Rome, Book 3, 35
    • Livy, The History of Rome, Book 8, 33
    • Livy, The History of Rome, Book 4, 6
    • Livy, The History of Rome, Book 27, 2
    • Livy, The History of Rome, Book 35, 10
    • Livy, The History of Rome, Book 40, 58
    • Livy, The History of Rome, Book 41, 25
    • Livy, The History of Rome, Book 40, 35.7
    • Cicero, De Amicitia, 21
    • Cicero, De Amicitia, 27
    • Cicero, De Amicitia, 9
    • Cicero, Tusculanae Disputationes, 2.24
    • Cicero, Orator, 29.102
hide Display Preferences
Greek Display:
Arabic Display:
View by Default:
Browse Bar: