previous next
gigno , gĕnŭi, gĕnĭtum, 3 (archaic primary form of the
I.pres. gĕno , ĕre: “genit,Varr. R. R. 2, 2, 19: genunt, Varr. ap. Prisc. p. 898 P.: “genat,Varr. R. R. 1, 31, 4: genitur, Auct. ap. Cic. Inv. 2, 42, 122; Cic. de Or. 2, 32, 141: “genuntur,Varr. R. R. 2, 6, 3: “genamur,Censor. 3, 1; inf. pass. geni, Lucr. 3, 797; gen. gerund. genendi, Varr. R. R. 1, 40, 1: “genendo,Censor. 3, 1; Arn. 4, 21; inf. pres. pass. gignier, Lucr. 3, 623; 6, 246; 807), v. a. root gen-; Sanscr. ǵan-, ǵanami, beget; gātis, birth; Gr. γεν- in γίγνομαι, γένος, γυνή; Lat. genus, genius, gener, gens; also nascor (gn-; cf. gnatus), natura; cf. γάμος, γαμβρός (v. Georg Curtius Gr. Etym. 536); gigno for gigeno, redupl. like γίγνομαι, to beget, bear, bring forth, produce; in pass., to be born, to spring, arise, proceed; of animate and inanimate subjects and objects (syn.: creo, genero, pario).
I. Lit.: Saturno, quem Coelus genuit, Enn. ap. Non. 197, 9 (Ann. v. 27 Vahl.): “sextus (Hercules) hic ex Alcumena, quem Juppiter genuit,Cic. N. D. 3, 16, 42: “nec Hecubam causam interitus fuisse Trojanis, quod Alexandrum genuerit, nec Tyndareum Agamemnoni, quod Clytaemnestram,id. Fat. 15, 34: “quaecumque animal pariunt, in capita gignunt,bring forth their young with the head foremost, Plin. 10, 64, 84, § 183. So of the human mother (mostly post-Aug.): “idcirco, inquit Lacaena, genueram (filium),Cic. Tusc. 1, 42, 102: “e septem liberis, quos ipsa genuisset, unum superesse,Curt. 10, 5, 23: “rectius Lolliam induci, quando nullos liberos genuisset,Tac. A. 12, 2 init.; Val. Max. 7, 7, 4; so, “ex aliquo,Curt. 8, 3, 3; Tac. A. 12, 3: “pisces ova cum genuerunt, relinquunt,Cic. N. D. 2, 51, 129: “ova,Plin. 11, 37, 80, § 204: “omnia quae terra gignat (shortly before, pariat),Cic. N. D. 1, 2, 4; cf. id. Fin. 5, 11, 33: o Romule, Romule die, Qualem te patriae custodem di genuerunt! Enn. ap. Cic. Rep. 1, 41, 64 (Ann. v. 116 Vahl.); cf.: “ut idem deus urbem hanc gentibus, vos huic urbi genuisse videatur,Cic. Phil. 14, 12, 32: “ita ut plurimum (aurum) Asturia gignat,Plin. 33. 4, 21, § “78: India eos (beryllos) gignit,id. 37, 5, 20, § 76: “ad majora quaedam natura nos genuit et conformavit,Cic. Fin. 1, 7, 23: “deus animum ex sua mente et divinitate genuit,id. Univ. 8.—Pass., usu. with abl., of either or both parents: “Meri bellatores gignuntur,Plaut. Mil. 4, 2, 85: “nuper erat genitus,Ov. M. 10, 522: “qui antecedente anno genitum eum scribant,Suet. Tib. 5: “septimo mense geniti,Plin. 11, 37, 59, § 158: “pellice genitus,Liv. 40, 9, 2; Suet. Aug. 17: “Jove genitus,Curt. 8, 10, 1; 9, 8, 22: “juvenes eadem matre geniti,id. 6, 14, 4; Liv. 1, 3, 3; Suet. Aug. 17; id. Tib. 7; id. Ner. 5 fin.: “genitum fratre adoptaverat,Plin. Ep. 8, 18, 2.—Also with de, ab, ex: “De quo Remulusque feroxque Acrota sunt geniti,Ov. M. 14, 617: “genitus de sanguine,id. ib. 1, 748; id. H. 16, 117: “de Jove,Gell. 13, 1, 3 (cf. Cic. Rep. 2, 19, 34): “filium ab eo genitum nominare,Just. 12, 7, 10; “but: a se (= ex se) genitum esse Vitellium,Tac. H. 3, 64: “puer ex ea genitus,Curt. 8, 10, 36: “(vacca) e terra genita,Ov. M. 1, 615: “dis genite et geniture deos,Verg. A. 9, 642: “dis genitus,Quint. 1, 10, 9: “adolescentis in omnium virtutum exempla geniti,Vell. 2, 116, 2: “quae in terris gignantur, ad usum hominum omnia creari,Cic. Off. 1, 7, 22: “nec enim id esset principium, quod gigneretur aliunde,id. Rep. 6, 25: “ubi tus gignitur,Plaut. Trin. 4, 2, 89: “Corycium nemus, ubi crocum gignitur,Curt. 3, 4 fin.Poet. with inf.: “omne potens animal leti genitumque nocere,Luc. 6, 485.—Absol.: “ut in gignendo, in educando perfacile appareat,Cic. Fin. 2, 33, 109: “hae (mulieres), quae gignunt, imbecillos edunt,Cels. 2, 1 med.
II. Trop., to produce, occasion, cause: “multa nobis blandimenta natura ipsa genuit,Cic. Cael. 17, 41: “haec ipsa virtus amicitiam et gignit et continet,id. Lael. 6, 20: “ludus genuit trepidum certamen et iram, Ira truces inimicitias et funebre bellum,Hor. Ep. 1, 19, 48: “qui genuit in hac urbe dicendi copiam,Cic. Brut. 73, 255: “praeceptiones,Auct. Her. 4, 3, 5: “probationes,Quint. 5, 1, 1: “mel gignit insaniam,Plin. 21, 13, 45, § 177; cf.: “baccharis odor somnum gignit,id. 21, 19, 77, § 132: “alium sitim gignit,id. 20, 6, 23, § 57.—In pass., to be born, to spring, arise, proceed: “cum ipse (Cato) sui generis initium ac nominis ab se gigni et propagari vellet,Cic. Verr. 2, 5, 70, § 180: “ex hac maxima libertate tyrannis gignitur et illa injustissima et durissima servitus,id. Rep. 1, 44: “et aegritudines et metus et reliquae perturbationes omnes gignuntur ex ea (intemperantia),id. Tusc. 4, 9, 22: Plato eas (ἰδέας) gigni negat et ait semper esse, id. Or. 3, 10: “ipsi autem intelligamus natura gigni sensum diligendi et benevolentiae caritatem,id. Lael. 9, 32: “odia etiam gigni sempiterna (opp. exstingui familiaritates),id. ib. 10, 35: “in animorum permotione gignenda,id. de Or. 3, 30, 118: “de gignenda et comparanda sapientia,Gell. 13, 8, 1.—Hence, gignentĭa , ĭum, n. (fruit-bearing), organic bodies, things that grow, as plants, trees, etc.: “loca nuda gignentium,Sall. J. 79, 6: “ilex aucta in altitudinem, quo cuncta gignentium natura fert,id. ib. 93, 4: “animam animantium omnium non corpoream esse ... omniumque gignentium esse seniorem,App. Dogm. Plat. p. 193; opp. animalia, Lact. de Ira Dei, 1, 13.
hide Dictionary Entry Lookup
Use this tool to search for dictionary entries in all lexica.
Search for in
hide References (64 total)
  • Cross-references in general dictionaries from this page (64):
    • Cicero, For Marcus Caelius, 17.41
    • Cicero, Philippics, 14.12.32
    • Cicero, Against Verres, 2.5.180
    • Ovid, Metamorphoses, 1.615
    • Ovid, Metamorphoses, 14.617
    • Ovid, Metamorphoses, 1.748
    • Plautus, Trinummus, 4.2
    • Vergil, Aeneid, 9.642
    • Suetonius, Divus Augustus, 17
    • Suetonius, Tiberius, 7
    • Ovid, Metamorphoses, 10.522
    • Tacitus, Annales, 12.2
    • Tacitus, Annales, 12.3
    • Tacitus, Historiae, 3.64
    • Ovid, Epistulae, 16.117
    • Plautus, Miles Gloriosus, 4.2
    • Cicero, On Oratory, 2.32
    • Cicero, On Oratory, 3.30
    • Lucretius, De Rerum Natura, 3.623
    • Lucretius, De Rerum Natura, 3.797
    • Lucretius, De Rerum Natura, 6.246
    • Lucretius, De Rerum Natura, 6.807
    • Suetonius, Nero, 5
    • Suetonius, Tiberius, 5
    • Lucan, Civil War, 6.485
    • Pliny the Elder, Naturalis Historia, 20.57
    • Pliny the Elder, Naturalis Historia, 33
    • Pliny the Elder, Naturalis Historia, 37.76
    • Pliny the Younger, Epistulae, 8.18.2
    • A. Cornelius Celsus, De Medicina, 2.1
    • Livy, The History of Rome, Book 40, 9.2
    • Livy, The History of Rome, Book 1, 3.3
    • Cicero, De Republica, 1.41
    • Cicero, De Republica, 1.44
    • Cicero, De Republica, 2.19
    • Cicero, De Republica, 6.25
    • Cicero, De Fato, 15
    • Cicero, de Finibus Bonorum et Malorum, 1.7
    • Cicero, de Finibus Bonorum et Malorum, 2.33
    • Cicero, de Finibus Bonorum et Malorum, 5.11
    • Cicero, de Natura Deorum, 1.2
    • Cicero, de Natura Deorum, 2.51
    • Cicero, de Natura Deorum, 3.16
    • Cicero, De Amicitia, 6
    • Cicero, De Amicitia, 9
    • Cicero, Tusculanae Disputationes, 1.42
    • Cicero, Tusculanae Disputationes, 4.9
    • Cicero, De Officiis, 1.7
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 1, 10.9
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 5, 1.1
    • Gellius, Noctes Atticae, 13.1.3
    • Gellius, Noctes Atticae, 13.8.1
    • Sallust, Bellum Iugurthinum, 79
    • Sallust, Bellum Iugurthinum, 93
    • Curtius, Historiarum Alexandri Magni, 10.5.23
    • Curtius, Historiarum Alexandri Magni, 3.4
    • Curtius, Historiarum Alexandri Magni, 8.10.1
    • Curtius, Historiarum Alexandri Magni, 8.10.36
    • Curtius, Historiarum Alexandri Magni, 8.3.3
    • Curtius, Historiarum Alexandri Magni, 9.8.22
    • Cicero, Orator, 3.10
    • Valerius Maximus, Facta et Dicta Memorabilia, 7.7.4
    • Cicero, Timaeus, 8
    • Cicero, De Inventione, 2.42
hide Display Preferences
Greek Display:
Arabic Display:
View by Default:
Browse Bar: