previous next
lēgo , āvi, ātum (archaic
I.perf. legassit for legaverit, Fragm. XII. Tab. ap. Cic. Inv. 2, 50, 148), 1, v. a. lex; and therefore qs. lege creare, a publicist's and jurid. t. t.
I. A publicist's t. t.
A. To send with a commission or charge, to send on an embassy, send as ambassador; to depute, despatch: “ne hoc quidem senatui relinquebas, ut legati ex ejus ordinis auctoritate legarentur,Cic. Vatin. 15, 35: “hominem honestum ac nobilem legarunt ad Apronium,Cic. Verr. 2, 3, 48, § 114: eos privatae rei causa legari, id. Fam. 3, 8, 4: “juste pieque legatus venio,Liv. 1, 32: “tres adulescentes in Africam legantur, qui reges adeant, etc.,Sall. J. 21, 4: “quos Athenienses Romam ad senatum legaverant impetratum, etc.,Gell. 7, 14, 8.—
2. Transf. to the commission itself (ante- and post-class.): “quae verba legaverint Rhodii ad hostium ducem,what they told him through their deputies, Gell. 15, 31 in lemm.
b. Beyond the official sphere: “quin potius, quod legatum est tibi negotium, Id curas?committed, intrusted, Plaut. Cas. 1, 12.—
B. To appoint or choose as deputy (as the official assistant, lieutenant, of a general or governor): “eum (Messium) Caesari legarat Appius,Cic. Att. 4, 15, 9: “ego me a Pompeio legari ita sum passus, ut, etc.,id. ib. 4, 2, 6: “istum legatum iri non arbitror,id. ib. 10, 1, 4: “ne legaretur Gabinius Pompeio expetenti,id. de Imp. Pomp. 19, 57: “Dolabella me sibi legavit,chose me for his lieutenant, id. Att. 15, 11, 4: “Calpurnius parato exercitu legat sibi homines nobiles, etc.,Sall. J. 28.—
II. A jurid. t. t.: aliquid, to appoint by a last will or testament, to leave or bequeath as a legacy (class.): “Numitori, qui stirpis maximus erat, regnum vetustum Silviae gentis legat,Liv. 1, 3: legavit quidam uxori mundum omne penumque, Lucil. ap. Gell. 4, 1, 3: “usumfructum omnium bonorum Caesenniae legat,Cic. Caecin. 4, 11: “Fabiae pecunia legata est a viro,id. Top. 3, 14: “cui argentum omne legatum est,Quint. 5, 10, 62: “in argento legato,id. 7, 2, 11.—
B. Aliquid alicui ab aliquo, to leave one a legacy to be paid by the principal heir: “uxori testamento legat grandem pecuniam a filio, si qui natus esset: ab secundo herede nihil legat,Cic. Clu. 12, 33: “si paterfamilias uxori ancillarum usum fructum legavit a filio, neque a secundo herede legavit,id. Top. 4, 21; Quint. 7, 9, 5.—Hence,
1. lēgātus , i, m.
A. (Acc. to lego, I. A.) An ambassador, legate, Cic. Vatin. 15, 35: “legatos mittere,id. de Imp. Pomp. 12, 35: “ad senatum legatos de aliqua re mittere,id. de Or. 2, 37, 155; cf.: “missi magnis de rebus uterque Legati,Hor. S. 1, 5, 29: “legatos mittere ad indicendum bellum,Liv. 31, 8; Ov. M. 14, 527.—
B. (Acc. to lego, I. B.).
b. Under the emperors, a governor sent to a province by the emperor, Tac. A. 12, 40; id. Agr. 33; Suet. Vesp. 4; Spart. Hadr. 3 et saep.; cf. legatio, I. B. 2., and Orell. ad Tac. Agr. 9.—
hide Dictionary Entry Lookup
Use this tool to search for dictionary entries in all lexica.
Search for in
hide References (51 total)
  • Cross-references in general dictionaries from this page (51):
    • Cicero, Letters to his Friends, 1.9.21
    • Cicero, Letters to his Friends, 3.8.4
    • Cicero, Letters to Atticus, 15.11.4
    • Cicero, Letters to Atticus, 4.15.9
    • Cicero, Letters to Atticus, 7.3.9
    • Caesar, Gallic War, 1.52
    • Caesar, Gallic War, 2.5
    • Cicero, Philippics, 11.7.17
    • Cicero, Philippics, 3.10
    • Cicero, For Aulus Caecina, 4.11
    • Cicero, Against Vatinius, 15.35
    • Cicero, Against Verres, 2.1.56
    • Cicero, Against Verres, 2.3.114
    • Cicero, For Aulus Cluentius, 12.33
    • Cicero, For Aulus Cluentius, 36.99
    • Cicero, For Lucius Murena, 9.20
    • Cicero, Against Piso, 14.33
    • Cicero, Against Piso, 35.86
    • Ovid, Metamorphoses, 14.527
    • Suetonius, Divus Augustus, 101
    • Suetonius, Domitianus, 8
    • Horace, Satires, 1.5.29
    • Caesar, Civil War, 1.8.2
    • Tacitus, Annales, 12.40
    • Tacitus, Annales, 2.36
    • Tacitus, Historiae, 1.7
    • Tacitus, Agricola, 33
    • Tacitus, Agricola, 7
    • Tacitus, Agricola, 9
    • Cicero, On Oratory, 2.37
    • Suetonius, Tiberius, 19
    • Suetonius, Tiberius, 48
    • Suetonius, Divus Vespasianus, 4
    • Livy, The History of Rome, Book 31, 8
    • Livy, The History of Rome, Book 1, 3
    • Livy, The History of Rome, Book 1, 32
    • Livy, The History of Rome, Book 38, 58
    • Cicero, De Officiis, 3.20
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 4, 2.6
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 5, 10.62
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 7, 2.11
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 7, 9.5
    • Gellius, Noctes Atticae, 4.1.3
    • Gellius, Noctes Atticae, 7.14.8
    • Gellius, Noctes Atticae, 15.31
    • Sallust, Bellum Iugurthinum, 21
    • Sallust, Bellum Iugurthinum, 28
    • Cicero, Topica, 3.14
    • Cicero, Topica, 4.21
    • Valerius Maximus, Facta et Dicta Memorabilia, 5.5.1
    • Cicero, De Inventione, 2.50
hide Display Preferences
Greek Display:
Arabic Display:
View by Default:
Browse Bar: