previous next
ob-servo , āvi, ātum, 1 (archaic
I.fut. perf. observasso, Plaut. Mil. 2, 3, 57), v. a.
I. In gen., to watch, note, heed, observe a thing; to take notice of, pay attention to (class.; “syn.: animadverto, attendo): ne me observare possis, quid rerum geram,Plaut. Aul. 1, 1, 14: “quid ille faciat, ne id observes,id. Men. 5, 2, 38: “fetus,to watch for, seek to catch, Verg. G. 4, 512: “lupus observavit, dum dormitarent canes,watched, waited, Plaut. Trin. 1, 2, 133: “occupationem alicujus, et aucupari tempus,to watch in order to take advantage of, Cic. Rosc. Am. 8, 22: “si iniquitates observaveris, Domine,Vulg. Psa. 129, 3: tempus epistulae alicui reddendae, to watch or wait for, Cic. Fam. 11, 16, 1: “et insidiari,to be on the watch, id. Or. 62, 210: observavit sedulo, ut praetor indiceret, etc., took care that, etc., Suet. Claud. 22.—So pass. impers.: “observatum est, ne quotiens introiret urbem, supplicium de quoquam sumeretur,Suet. Aug. 57 fin.: “observans Acerroniae necem,observing, perceiving, Tac. A. 14, 6: “postquam poëta sensit, scripturam suam Ab iniquis observari,to be scrutinized, Ter. Ad. prol. 1: “sese,to keep a close watch over one's self, Cic. Brut. 82, 283.—
II. In partic.
A. To watch, guard, keep any thing: “januam,Plaut. As. 2, 2, 7: “fores,id. Mil. 2, 3, 57: “greges,Ov. M. 1, 513: draconem, auriferam obtutu observantem arborem, Poët. ap. Cic. Tusc. 2, 9, 22; Sen. Hippol. 223.—
B. To observe, respect, regard, attend to, heed, keep, comply with a law, precept, recommendation, etc.: “leges,Cic. Off. 2, 11, 40: “censoriam animadversionem,id. Clu. 42, 117: “praeceptum diligentissime,Caes. B. G. 5, 35: “imperium,Sall. J. 80, 2: “foedus,Sil. 17, 78: “centesimas,to adhere to, Cic. Att. 5, 21, 11: “commendationes,to attend to, regard, id. Fam. 13, 27, 1: “auspicia,Tac. G. 9: “diem concilii,Liv. 1, 50, 6: “ordines,to keep in the ranks, Sall. J. 51, 1.—Pass.: “id ab omnibus,Just. 21, 4, 5.—
C. To pay attention or respect to; to respect, regard, esteem, honor one (syn.: “veneror, revereor): tribules suos,Cic. Planc. 18, 45: “regem,Verg. G. 4, 210: “me, ut alterum patrem, et observat, et diligit,Cic. Fam. 5, 8, 4: “et colere aliquem,id. Att. 2, 19, 5: “aliquem perofficiose et amanter,id. ib. 9, 20, 3: “clarissimus et nobis observandus vir,Front. Ep. ad Anton. p. 4.—
D. Observare se a quā re = se abstinere, Vulg. Judic. 13, 12.—
E. To observe, notice, perceive (eccl. Lat.): “Amasa non observavit gladium,Vulg. 2 Reg. 20, 10.—Hence,
1. ob-servans , antis, P. a.
A. Watchful, regardful, observant.—Comp.: “observantior aequi Fit populus,Claud. IV. Cons. Hon. 296.—Sup.: “observantissimus omnium officiorum,Plin. Ep. 7, 30, 1; 10, 11, 1: observantissima lex suorum itinerum, App. de Mundo, 33 fin.
B. Attentive, respectful: “homo tui observans,Cic. Quint. 11, 39; Charis. 77 P.: “observantissimus mei homo,Cic. Q. Fr. 1, 2, 3, § 11; id. Fam. 13, 3 init. —Hence, adv.: observanter , carefully, sedulously (post-class.): “sequi,Macr. Somn. Scip. 1, 1, § 7; App. Mag. p. 320, 11.—Comp.: “observantius,Amm. 23, 6, 79.—Sup.: “aliquid observantissime vitare,Gell. 10, 21.—
b. Reverentially: “ad precandum accedere,Lact. 5, 19, 26.—
2. observātē , adv., observantly, carefully, perspicaciously (postclass.): “observate curioseque animadvertit M. Tullius,Gell. 2, 17, 1.
hide Dictionary Entry Lookup
Use this tool to search for dictionary entries in all lexica.
Search for in
hide References (37 total)
  • Cross-references in general dictionaries from this page (37):
    • Cicero, Letters to his Friends, 11.16.1
    • Cicero, Letters to his Friends, 13.27.1
    • Cicero, Letters to his Friends, 13.3
    • Cicero, Letters to his Friends, 5.8.4
    • Cicero, Letters to Atticus, 2.19.5
    • Cicero, Letters to Atticus, 5.21.11
    • Cicero, Letters to his brother Quintus, 1.2.3
    • Caesar, Gallic War, 5.35
    • Cicero, For Plancius, 18.45
    • Cicero, For Sextus Roscius of Ameria, 8.22
    • Cicero, For Aulus Cluentius, 42.117
    • Ovid, Metamorphoses, 1.513
    • Plautus, Aulularia, 1.1
    • Plautus, Menaechmi, 5.2
    • Plautus, Trinummus, 1.2
    • Vergil, Georgics, 4.210
    • Vergil, Georgics, 4.512
    • Old Testament, 2 Samuel, 20.10
    • Old Testament, Psalm, 129.3
    • Suetonius, Divus Augustus, 57
    • Tacitus, Annales, 14.6
    • Plautus, Asinaria, 2.2
    • Plautus, Miles Gloriosus, 2.3
    • Suetonius, Divus Claudius, 22
    • Pliny the Elder, Naturalis Historia, 10.11
    • Pliny the Younger, Epistulae, 7.30.1
    • Livy, The History of Rome, Book 1, 50.6
    • Seneca, Phaedra, 223
    • Cicero, Tusculanae Disputationes, 2.9
    • Cicero, De Officiis, 2.11
    • Gellius, Noctes Atticae, 2.17.1
    • Gellius, Noctes Atticae, 10.21
    • Tacitus, Germania, 9
    • Sallust, Bellum Iugurthinum, 51
    • Sallust, Bellum Iugurthinum, 80
    • Cicero, Brutus, 82.283
    • Cicero, Orator, 62.210
hide Display Preferences
Greek Display:
Arabic Display:
View by Default:
Browse Bar: