previous next
-stĭtŭo , ŭi, ūtum, 3, v. a. statuo,
I.to put or set up again, i. e. either to replace in its former position, or (more freq.) to restore to its former condition, to rebuild, revive, etc. (freq. and class.; syn.: restauro, renovo, reficio).
I. In gen.
B. Trop., to restore, revive, renew, reform, etc.: unus homo nobis cunctando restituit rem, Enn. ap. Cic. Off. 1, 24, 84; Cic. Att. 2, 19, 2; Liv. 30, 26; Verg. A. 6, 846 Serv.; Macr. S. 6, 1; Ov. F. 2, 242; Aug. ap. Suet. Tib. 21 al. (Ann. v. 313 Vahl.); cf.: “rem prolapsam,Liv. 2, 63: “res perditas,id. 25, 37; 6, 22: “rem impeditam et perditam,Ter. And. 3, 5, 13; “and simply rem,Liv. 3, 12 Drak.; 8, 11; “25, 37: veteres clientelas,Caes. B. G. 6, 12: “veterem tuam illam calliditatem atque prudentiam,Cic. Rosc. Am. 22, 61: “tribuniciam potestatem,id. Agr. 2, 14, 36: “tribuniciam intercessionem armis,Caes. B. C. 1, 7: proelium, Poet. ap. Cic. Tusc. 4, 23, 52; Caes. B. G. 7, 87; 1, 53; Liv. 6, 8; cf.: “pugnam omnibus locis,id. 4, 38 fin.; 2, 19: “damna Romano accepta bello,id. 31, 43: “sanitatem,Just. 6, 4, 13: “bellum,id. 35, 1, 10; Plin. 20, 6, 23, § 56; cf. “vires,Val. Fl. 2, 70: “adulescentem corruptum,to reform, Plaut. Trin. 1, 2, 81: “suorum a pudore maritimae ignominiae restituti animi,restored, revived, Liv. 35, 27: “consolando aliquorum restituere voluntatem aut benevolentiam in dominum,Varr. R. R. 1, 17, 7.—
II. In partic., to give back, deliver up, return, restore a thing belonging to a person or place (syn. reddo).
A. Lit.: Mi. Paterna oportet reddi filio bona. Ha. Restituentur omnia, Plaut. Poen. 5, 2, 122: “tribuni vobis amissa reddent ac restituent?Liv. 3, 68.— “With a personal object: virginem suis Restituere ac reddere,Ter. Eun. 1, 2, 67; 4, 6, 8: “alicui filium,id. Heaut. 3, 1, 83; id. And. 3, 3, 38; id. Hec. 5, 3, 20: “amissa cuique,Caes. B. C. 1, 87: “bona iis,id. ib. 2, 21: “majorum locum huic,id. B. G. 5, 25: “agrum Veientibus,Liv. 2, 13 et saep.: “alicui suum familiarem et hospitem, ereptum e manibus hostium,Caes. B. G. 1, 53: “Sextus Pompeius civitati restitutus,Cic. Phil. 5, 15, 41: “captum victori,Liv. 9, 11: “apibus fructum suum,Phaedr. 3, 13, 15: “Caesaris imperio restituendus erat,Ov. P. 4, 13, 38: “illum restituam huic, hic autem in Alidem me meo patri,Plaut. Capt. 3, 4, 56: “aliquem natalibus,to set free, Dig. 40, tit. 40; “v. natalis.— With abstr. object: sed etiam meam vocem et auctoritatem et vobis et rei publicae conservatam ac restitutam puto,Cic. Marcell. 1, 2: “lucem salutemque redditam sibi ac restitutam,id. Dom. 28, 75.—Without dat.: “amissa (opp. adimere),Caes. B. C. 1, 7: “fraudata,id. ib. 3, 60 fin. al.: “Arpi restituti ad Romanos,Liv. 24, 47; cf.: “(Cloelia) sospites omnes Romam ad propinquos restituit,id. 2, 13; 49: “aliquem in aliquem locum,Ter. And. 4, 1, 58; cf. Plaut. Mil. 3, 1, 108: “(Siciliam) in antiquum statum,Cic. Verr. 1, 4, 12; cf.: “civitates afflictas in melius,Suet. Vesp. 17. —
2. Publicists' and jurid. t. t., to bring back or restore to his previous state or condition; to recall, reinstate a person condemned, banished, deprived of his property, etc. (cf. reduco): “restituebat multos calamitosos ... Licinium Denticulam de aleā condemnatum restituit,Cic. Phil. 2, 23, 56: “omnes, qui lege Pompeiā condemnati essent,id. Att. 10, 4, 8: “quae fuisset justa causa restituendi mei, nisi fuisset injusta eiciendi?id. Mil. 14, 36; cf. id. ib. 15, 39: “aliquem (damnatum),Suet. Caes. 41; id. Calig. 15: “exsulem,id. Claud. 12: “legionem totam cum ignominiā missam,id. Caes. 69: “neque enim praetor, si ex eo fundo essem dejectus, ita me restitui jussit,Cic. Caecin. 29, 82; cf. id. ib. 8, 23: nonnullos ambitus Pompeiā lege damnatos in integrum restituit, Caes. B. C. 3, 1: “aliquem in integrum,Cic. Clu. 36, 98; Dig. 4, 1, 4; 4, 15 (cf. the whole section, ib. 4, 1: De in integrum restitutionibus); cf.: “Sampsiceramum restitui in eum locum cupere, ex quo decidit,Cic. Att. 2, 23, 2: “equites Romanos in tribunicium honorem,Caes. B. C. 1, 77 fin.: “tribunos plebis in suam dignitatem,id. ib. 1, 22: “restitutus in patriam (Camillus) patriam ipsam restituit,Liv. 7, 1 fin.; so, “in patriam,Suet. Ner. 3.—
b. Transf.
(α). Of things, to deliver up again, to make restitution of, restore: “in utriusque bonis nihil erat, quod restitui posset, nisi quod moveri loco non poterat,Cic. Verr. 2, 2, 25, § 62; Dig. 43, 8, 2, § 34; 43, 12, 1, § 19 al.
(β). Of a previous judicial sentence or of injustice committed, to reverse, i. e. to make null and void, to make good again, repair (cf.: “rescindo, resolvo): alia judicia Lilybaei, alia Agrigenti, alia Panhormi restituta sunt,Cic. Verr. 2, 2, 26, § 63: “qui (praetor) dies totos aut vim fieri vetat aut restitui factam jubet, etc.,id. Caecin. 13, 36: “ut si ego eum condemnaro, tu restituas,id. Fam. 9, 10, 2; cf.: “restitui in integrum aequom est,Ter. Phorm. 2, 4, 11.—
(γ). To compensate for, make good (rare): “damnum,Liv. 31, 43, 4; Vulg. Exod. 22, 12: “jacturam,Col. 11, 1, 28. —
hide Dictionary Entry Lookup
Use this tool to search for dictionary entries in all lexica.
Search for in
hide References (91 total)
  • Cross-references in general dictionaries from this page (91):
    • Cicero, Letters to his Friends, 12.25
    • Cicero, Letters to his Friends, 9.10.2
    • Cicero, Letters to Atticus, 10.4.8
    • Cicero, Letters to Atticus, 2.19.2
    • Cicero, Letters to Atticus, 2.23.2
    • Caesar, Gallic War, 6.12
    • Caesar, Gallic War, 1.18
    • Caesar, Gallic War, 1.28
    • Caesar, Gallic War, 1.53
    • Caesar, Gallic War, 5.25
    • Caesar, Gallic War, 7.87
    • Cicero, Philippics, 2.23.56
    • Cicero, Philippics, 5.15.41
    • Cicero, On the Agrarian Law, 2.14.36
    • Cicero, For Aulus Caecina, 13.36
    • Cicero, For Aulus Caecina, 29.82
    • Cicero, For Sextus Roscius of Ameria, 22.61
    • Cicero, Against Verres, 2.2.62
    • Cicero, Against Verres, 2.2.63
    • Cicero, For Aulus Cluentius, 36.98
    • Cicero, On his House, 28.75
    • Cicero, For Marcellus, 1.2
    • Cicero, For Milo, 14.36
    • Cicero, On the Consular Provinces, 9.23
    • Livy, The History of Rome, Book 5, 18
    • Ovid, Metamorphoses, 11.135
    • Plautus, Trinummus, 1.2
    • Vergil, Aeneid, 6.846
    • Vergil, Georgics, 2.272
    • Old Testament, Exodus, 22.12
    • Suetonius, Divus Claudius, 21
    • Suetonius, Divus Julius, 11
    • Suetonius, Divus Julius, 62
    • Suetonius, Nero, 31
    • Ovid, Metamorphoses, 2.407
    • Caesar, Civil War, 1.7
    • Caesar, Civil War, 1.77
    • Caesar, Civil War, 1.87
    • Tacitus, Agricola, 16
    • Plautus, Captivi, 3.4
    • Plautus, Mercator, 5.2
    • Plautus, Miles Gloriosus, 3.1
    • Plautus, Poenulus, 5.2
    • Suetonius, Caligula, 15
    • Suetonius, Caligula, 34
    • Suetonius, Divus Claudius, 12
    • Suetonius, Divus Julius, 41
    • Suetonius, Divus Julius, 69
    • Suetonius, Nero, 3
    • Suetonius, Tiberius, 21
    • Suetonius, Divus Vespasianus, 17
    • Suetonius, Divus Vespasianus, 7
    • Pliny the Elder, Naturalis Historia, 20.51
    • Pliny the Elder, Naturalis Historia, 25.89
    • Pliny the Elder, Naturalis Historia, 20.56
    • Livy, The History of Rome, Book 3, 1.11
    • Livy, The History of Rome, Book 3, 12
    • Livy, The History of Rome, Book 3, 68
    • Livy, The History of Rome, Book 23, 7
    • Livy, The History of Rome, Book 24, 47
    • Livy, The History of Rome, Book 25, 18
    • Livy, The History of Rome, Book 28, 39
    • Livy, The History of Rome, Book 2, 13
    • Livy, The History of Rome, Book 2, 19
    • Livy, The History of Rome, Book 9, 11
    • Livy, The History of Rome, Book 25, 37
    • Livy, The History of Rome, Book 4, 38
    • Livy, The History of Rome, Book 26, 24
    • Livy, The History of Rome, Book 29, 2
    • Livy, The History of Rome, Book 6, 8
    • Livy, The History of Rome, Book 31, 31
    • Livy, The History of Rome, Book 31, 32
    • Livy, The History of Rome, Book 31, 43
    • Livy, The History of Rome, Book 35, 27
    • Livy, The History of Rome, Book 6, 22
    • Livy, The History of Rome, Book 2, 63
    • Livy, The History of Rome, Book 21, 53
    • Livy, The History of Rome, Book 7, 1
    • Livy, The History of Rome, Book 30, 26
    • Cicero, De Divinatione, 2.46
    • Cicero, Tusculanae Disputationes, 4.23
    • Cicero, De Officiis, 1.24
    • C. Valerius Flaccus, Argonautica, 2.70
    • A. Cornelius Celsus, De Medicina, 8.20
    • Sallust, Bellum Iugurthinum, 51
    • Ovid, Ex Ponto, 3.6
    • Ovid, Ex Ponto, 4.13
    • Curtius, Historiarum Alexandri Magni, 8.6.26
    • Cicero, Topica, 3.15
    • Ovid, Fasti, 2
    • Ovid, Fasti, 3
hide Display Preferences
Greek Display:
Arabic Display:
View by Default:
Browse Bar: