previous next
sŭper , adv. and prep. Sanscr. upari; Gr. ὑπέρ; Goth. ufar,
I.above, over (often confounded in MSS. and edd. with supra, q. v.).
I. Adv., above, on top, thereupon, upon, etc. (rare but class.).
A. Lit., of place: “Anien infraque superque Saxeus,Stat. S. 1, 3, 20: “eo super tigna bipedalia, iniciunt,Caes. B. C. 2, 10: “haec super e vallo prospectant Troes,Verg. A. 9, 168: implenturque super puppes, from above, i. e. by rain, id. ib. 5, 697: “purpureas super vestes ... Coniciunt,id. ib. 6, 221; cf. id. ib. 6, 217: “renes tunicis super conteguntur,Cels. 3, 1 med.: “imponendum super medicamentum,id. 6, 19 med.
B. Transf.
1. Of that which is over and above in number or quantity, over, moreover, besides: “satis superque esse sibi suarum cuique rerum,enough and to spare, more than enough, Cic. Lael. 13, 45: “satis superque prudentes,id. Har. Resp. 9, 18: “contra Epicurum satis superque dictum est,id. N. D. 2, 1, 2: “ut satis superque vixisse videamur,id. Tusc. 1, 45, 110; Hor. Epod. 1, 31; Liv. 3, 53: “quidque furor valeat, satisque Ac super ostendit,Ov. M. 4, 430: “poenas dedit usque superque Quam satis est,Hor. S. 1, 2, 65: cui neque apud Danaos usquam locus; “et super ipsi Dardanidae infensi, etc.,and moreover, and besides, Verg. A. 2, 71: “saevit amor ferri ... Ira super,id. ib. 7, 462: “super talis effundit pectore voces,id. ib. 5, 482; 11, 670: voto deus aequoris alti Annuerat; “dederatque super, ne saucius ullis Vulneribus fieri posset,Ov. M. 12, 206; 4, 751; 15, 308; Hor. S. 2, 7, 78; id. Ep. 2, 2, 33; Phaedr. 4, 24, 18: “annum agens aetatis sexagensimum ac nonum, superque mensem ac diem septimum,Suet. Vesp. 24.— With gen. part.: “non operae est satis superque oneris sustinenti res a populo Romano gestas scribere,Liv. 41, 25, 8: “primoribus, super quam quod dissenserant a consilio, territis etiam duplici prodigio,besides that, Liv. 22, 3, 14; so, “super quam quod,id. 27, 20, 10.—
II. Prep. with acc. and abl., over, above, on the top of, upon, on.
A. With acc.
b. Of position or distance, above, beyond: Nomentanus erat super ipsum, Porcius infra, was above him (at table), Hor. S. 2, 8, 23: “Polypercon, qui cubabat super regem,Curt. 8, 5, 22: “super se collocavit,Suet. Aug. 43.—Of geographical situation: “super Numidiam Gaetulos accepimus,beyond Numidia, Sall. J. 19, 5: “super et Garamantas et Indos Proferet imperium,Verg. A. 6, 795: “super Sunium navigans,Liv. 28, 8, 11: “sita est super Ambracium sinum,id. 43, 21, 6: “super Demetriadem promunturium,id. 31, 46, 7; 43, 21, 6: “qui super Bosporum colunt,Curt. 6, 2, 13; 7, 6, 12; 8, 1, 7: “Lydia super Ioniam procedit,extends beyond, Plin. 5, 29, 30, § 110.—Of official position ( = supra): “super armamentarium positus,Curt. 6, 7, 22; Scrib. Comp. 162.—
2. Transf.
b. Of that which is over and above a certain number or quantity, over, above, beyond, upon, besides, in addition to (not freq. till after the Aug. period): “quod alii super alios legati venirent speculaturi,” i. e. in rapid succession, constantly, Liv. 42, 25, 8: vox non paene tragoedorum sed super omnes tragoedos, Quint. 12, 5, 5: “super modum ac paene naturam,id. 11, 3, 169: “super necessitatem,id. 9, 3, 46: “famosissima super ceteras fuit cena ei data adventicia,Suet. Vit. 13: “super veteres amicos,id. Tib. 55.—With numerals: “super tris modios,Liv. 23, 12, 1: “super LX. milia,Tac. G. 33: “super octingentos annos,id. A. 13, 58: “super quadraginta reos,Suet. Calig. 38: “super HS. millies,id. Caes. 26; id. Ner. 30: “senioribus super sexaginta annos in Epirum missis,Liv. 26, 25, 11; cf.: “super triginta ducibus triumphos decernendos curavit,Suet. Aug. 38: “Punicum exercitum super morbum etiam fames affecit,Liv. 28, 46, 15: “super tam evidentem tristis ominis eventum, etiam, etc.,id. 41, 18, 14: “super dotem haec tibi dona accedent,id. 26, 50, 12; 2, 51, 2: “super solitos honores,id. 2, 31, 3: “super vota fluere,beyond all wishes, Tac. H. 3, 48: “super obscena dicta et petulans jurgium,Phaedr. 3, 11, 2: “dare savia super savia,kisses upon kisses, Plaut. Ps. 4, 1, 38: “alii super alios trucidentur,Liv. 1, 50, 6: “vulnus super vulnus,id. 22, 54, 9: “ut habitationes super pretium libertatis praestarentur,Dig. 18, 6, 19.—Esp. freq.: super omnia, above all, before all (in Plin. the elder, super omnia and super omnes always at the beginning of the phrase; v. Sillig ad Plin. 33, 3, 19, § 62): “talia carminibus celebrant: super omnia Caci Speluncam adiciunt,Verg. A. 8, 303: “aetas et forma et super omnia Romanum nomen,Liv. 31, 18, 3; Plin. 36, 15, 24, § 118; Quint. 12, 9, 12; Ov. M. 6, 526; 8, 677; so, “tu super omnes beatus,Plin. Ep. 7, 13, 2; Suet. Vit. 13; Quint. 12, 5, 5.—
c. Hence, transf., in gen., for plus quam, amplius quam, more than (late Lat.): “qui amat filium aut filiam super me,Vulg. Matt. 10, 37; cf.: “dulciora sunt super mel et favum,id. Psa. 18, 11.—
B. With abl.
2. Transf.
a. Of time (cf. supra, A. 2. a.), during, in: “nocte super mediā,Verg. A. 9, 61; cf.: “Centaurea cum Lapithis rixa super mero Debellata,Hor. C. 1, 18, 8.—
b. For the usual de, to indicate respect, reference, upon, about, concerning, respecting (freq. in the ante-class. and after the Aug. period; in Cic. only a few times in his letters; not in Cæs.): nemo antea fecit super tali re cum hoc magistratu utique rem, Cato ap. Fest. s. v. superescit, p. 305 Müll.; so Pac. ib.; Plaut. Am. prol. 58; id. Most. 3, 2, 39: “hac super re scribam ad te Rhegio,Cic. Att. 16, 6, 1: “sed hac super re nimis (sc. dixi),id. ib. 10, 8, 10: “litteras super tantā re exspectare,Liv. 26, 15, 5: “cura super tali re principum laudata est,id. 40, 46, 15: “multus super re rumor,Tac. A. 11, 23: “quid nuntias super anu?Plaut. Cist. 4, 1, 8: “super Euclionis filia,id. Aul. 4, 7, 2: “super ancillā,id. Cas. 2, 3, 36: “super amicā,id. Bacch. 2, 3, 133; 3, 6, 33; 4, 2, 25: “quid agendum nobis sit super legatione votivā,Cic. Att. 14, 22, 2: “super tali causā missi,Nep. Paus. 4: “legare super familia pecuniave sua,Auct. Her. 1, 13, 23: “super tali causā,Nep. Paus. 4, 1: “multa super Priamo rogitans, super Hectore multa,Verg. A. 1, 750; 4, 233: “super arvorum cultu,id. G. 4, 559: “mitte civiles super Urbe curas,Hor. C. 3, 8, 17: “publicus ludus super impetrato Augusti reditu,id. ib. 4, 2, 42: “decreta super jugandis Feminis,id. C. S. 18: “consultant bello super,Sil. 2, 271; 5, 615: “ne super tali scelere suspectum sese haberet,Sall. J. 71, 5: “super adimendā vitā,Amm. 14, 7, 12.—
c. Over and above, besides, beyond (very rare): “modus agri ... hortus ... fons ... Et paulum silvae super his,Hor. S. 2, 6, 3: “excogitatum est super his, ut, etc.,Amm. 14, 1, 6; Sil. 1, 60.?*! In composition, super denotes,
1. Above, over, of place: supercerno, supercresco, superdo, superemineo, superemorior, superferc, superfluo, superfugio, superfundo, supergredior, superjacio, superimpono, superincumbo, superinduco, supernato, superpono, supersedeo, supersterno, supersto, supervehor, supervenio, etc.—
2. Less freq., over and above, besides, in addition: superaddo, superbibo, supersum, superstes, superfio.
hide Dictionary Entry Lookup
Use this tool to search for dictionary entries in all lexica.
Search for in
hide References (109 total)
  • Cross-references in general dictionaries from this page (109):
    • Cicero, Letters to Atticus, 14.22.2
    • Cicero, Letters to Atticus, 16.6.1
    • Cicero, On the Responses of the Haruspices, 9.18
    • Livy, The History of Rome, Book 2, 31.3
    • Livy, The History of Rome, Book 2, 51.2
    • Ovid, Metamorphoses, 12.206
    • Ovid, Metamorphoses, 13.477
    • Ovid, Metamorphoses, 4.430
    • Ovid, Metamorphoses, 10.86
    • Plautus, Bacchides, 2.3
    • Plautus, Mostellaria, 3.2
    • Vergil, Aeneid, 2.71
    • Vergil, Aeneid, 6.795
    • Vergil, Aeneid, 8.303
    • Vergil, Aeneid, 9.168
    • Vergil, Aeneid, 1.750
    • Vergil, Aeneid, 3.489
    • Vergil, Aeneid, 9.61
    • Vergil, Georgics, 4.559
    • New Testament, Matthew, 10.37
    • Old Testament, Psalm, 18.11
    • Suetonius, Divus Augustus, 38
    • Suetonius, Divus Augustus, 43
    • Suetonius, Divus Augustus, 77
    • Suetonius, Caligula, 38
    • Suetonius, Caligula, 54
    • Suetonius, Divus Julius, 87
    • Suetonius, Tiberius, 55
    • Suetonius, Divus Vespasianus, 24
    • Suetonius, Vitellius, 13
    • Horace, Satires, 2.6.3
    • Horace, Satires, 2.7.78
    • Horace, Satires, 2.8.23
    • Horace, Satires, 1.2.65
    • Ovid, Metamorphoses, 6.526
    • Caesar, Civil War, 2.10
    • Tacitus, Annales, 13.58
    • Tacitus, Annales, 11.23
    • Tacitus, Historiae, 3.48
    • Tacitus, Germania, 33
    • Plautus, Amphitruo, 1.prol
    • Plautus, Aulularia, 4.7
    • Plautus, Casina, 2.3
    • Plautus, Cistellaria, 4.1
    • Plautus, Pseudolus, 4.1
    • Sallust, Bellum Iugurthinum, 71
    • Sallust, Bellum Iugurthinum, 58
    • Suetonius, Divus Julius, 26
    • Suetonius, Nero, 30
    • Cornelius Nepos, Alcibiades, 8.1
    • Cornelius Nepos, Pausanias, 4
    • Cornelius Nepos, Pausanias, 4.1
    • Pliny the Elder, Naturalis Historia, 3.5
    • Pliny the Elder, Naturalis Historia, 33.62
    • Pliny the Elder, Naturalis Historia, 9.33
    • Pliny the Younger, Epistulae, 4.22.6
    • Pliny the Younger, Epistulae, 7.13.2
    • Livy, The History of Rome, Book 41, 18.14
    • Livy, The History of Rome, Book 43, 21
    • A. Cornelius Celsus, De Medicina, 3.1
    • Livy, The History of Rome, Book 21, 58
    • Livy, The History of Rome, Book 22, 54
    • Livy, The History of Rome, Book 26, 25.11
    • Livy, The History of Rome, Book 27, 20.10
    • Livy, The History of Rome, Book 39, 49
    • Livy, The History of Rome, Book 41, 27.7
    • Livy, The History of Rome, Book 24, 39
    • Livy, The History of Rome, Book 1, 50.6
    • Livy, The History of Rome, Book 22, 3
    • Livy, The History of Rome, Book 23, 12
    • Livy, The History of Rome, Book 26, 15.5
    • Livy, The History of Rome, Book 28, 46.15
    • Livy, The History of Rome, Book 21, 14
    • Livy, The History of Rome, Book 42, 25
    • Livy, The History of Rome, Book 26, 50.12
    • Livy, The History of Rome, Book 28, 8.11
    • Livy, The History of Rome, Book 32, 11.8
    • Livy, The History of Rome, Book 31, 18
    • Livy, The History of Rome, Book 31, 46
    • Livy, The History of Rome, Book 1, 34.8
    • Livy, The History of Rome, Book 3, 53
    • Livy, The History of Rome, Book 4, 58.13
    • Livy, The History of Rome, Book 39, 14
    • Livy, The History of Rome, Book 40, 46.15
    • Livy, The History of Rome, Book 41, 25.8
    • Cicero, De Legibus, 2.26
    • Cicero, de Finibus Bonorum et Malorum, 2.18
    • Cicero, de Natura Deorum, 2.1
    • Cicero, De Amicitia, 13
    • Cicero, Tusculanae Disputationes, 1.45
    • C. Valerius Flaccus, Argonautica, 8.435
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 9, 3.46
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 11, 3.169
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 12, 5.5
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 12, 9.12
    • A. Cornelius Celsus, De Medicina, 6.19
    • Sallust, Bellum Iugurthinum, 19
    • Statius, Thebias, 1
    • Statius, Silvae, 1.3
    • Columella, Res Rustica, 8.17.10
    • Curtius, Historiarum Alexandri Magni, 5.1.32
    • Curtius, Historiarum Alexandri Magni, 5.6.18
    • Curtius, Historiarum Alexandri Magni, 6.2.13
    • Curtius, Historiarum Alexandri Magni, 6.7.22
    • Curtius, Historiarum Alexandri Magni, 7.4.7
    • Curtius, Historiarum Alexandri Magni, 7.6.12
    • Curtius, Historiarum Alexandri Magni, 8.12.17
    • Curtius, Historiarum Alexandri Magni, 8.4.30
    • Curtius, Historiarum Alexandri Magni, 8.5.22
hide Display Preferences
Greek Display:
Arabic Display:
View by Default:
Browse Bar: