previous next
ulter , tra, trum, adj. (
I.comp. ulterior, us; sup. ultimus) [cf.: uls, ollus, olim; and the advv. ultra, ultro], prop. that is beyond or on the other side. The posit. is not found, but the comp. and sup. are very freq.
I. Comp.: ultĕrĭor , ĭus, farther, on the farther side, that is beyond, ulterior: “quis est ulterior?Ter. Phorm. 4, 2, 10: “quorum alter ulteriorem Galliam decernit cum Syriā, alter citeriorem,” i. e. transalpine, Cic. Prov. Cons. 15, 36: “Gallia,id. Att. 8, 3, 3; Caes. B. G. 1, 7: “portus,id. ib. 4, 23: “Hispania,Suet. Caes. 7; 18; 56: “pars urbis,Liv. 34, 20, 5: “ripa,Verg. A. 6, 314; Vell. 2, 107, 1: “ulterius medio spatium sol altus habebat,Ov. M. 2, 417.—
B. As subst.
1. ul-tĕrĭōres , um, m. (sc. homines), the more remote, or more distant persons, those beyond: “cum ab proximis impetrare non possent, ulteriores tentant,Caes. B. G. 6, 2: recurritur ex proximis locis; “ulteriores non inventi,Liv. 3, 60, 7: “proximi ripae neglegenter, ulteriores exquisitius,Tac. G. 17.—
2. ultĕrĭōra , um, n. (sc. loca or negotia).
(α). Of places, the more remote parts or regions, the districts beyond: “Mosellae pons, qui ulteriora coloniae annectit,Tac. H. 4, 77.—
(β). In gen., of things, that which is beyond, things beyond, farther, or in addition; things future: “ulteriora mirari, praesentia sequi,Tac. H. 4, 8: “ut dum proxima dicimus, struere ulteriora possimus,things beyond, what is to come, Quint. 10, 7, 8; cf.: “pudor est ulteriora loqui,Ov. F. 5, 532; id. A. A. 3, 769: “semper et inventis ulteriora petit,id. Am. 2, 9, 10.—
3. Rarely sing.: ultĕrĭus , ōris, n., something more, any thing further: “cujus (fero, tuli) praeteritum perfectum et ulterius non invenitur,Quint. 1, 6, 26.—
II. Sup.: ultĭmus , a, um, that is farthest beyond, i. e. the farthest, most distant, most remote, the uttermost, extreme, last; often to be rendered as a subst., the farthest or most distant part of any thing, etc. (opp. to citimus, while extremus is opp. to intimus).
2. Subst.
(α). ultĭmi , ōrum, m. (sc. homines), the farthest or most remote people: “recessum primis ultimi non dabant,Caes. B. G. 5, 43.—
(β). ultĭma , ōrum, n. (sc. negotia), the farthest or most remote things: “praeponens ultima primis,Hor. S. 1, 4, 59: “ultima signant,the goal, Verg. A. 5, 317.—
(γ). Rarely sing.: ultĭmum , i, n., the last, the end: “caelum ipsum, quod extremum atque ultimum mundi est,Cic. Div. 2, 43, 91.—
B. Transf.
1. Of time or order of succession, the remotest, earliest, oldest, first; the last, latest, final: “ultimi et proximi temporis recordatio,Cic. Prov. Cons. 18, 43: “tam multis ab ultimā antiquitate repetitis,id. Fin. 1, 20, 65: “tempora,id. Leg. 1, 3. 8: “initium,Auct. Her. 1, 9, 14: “principium,Cic. Inv. 2, 2, 5: “memoria pueritiae,id. Arch. 1, 1: “memoria saeculorum,Just. 12, 16, 3: “vetustas hominum,id. 2, 1, 20: “sanguinis auctor,Verg. A. 7, 49: “ultima quid referam?Ov. H. 14, 109: scilicet ultima semper Exspectanda dies homini est, last, id. M. 3, 135: “aetas est de ferro,id. ib. 1, 127: “vox,id. ib. 3, 499: “dicta,id. ib. 9, 126: “lapis,” i. e. a gravestone, Prop. 1, 17, 20: cerae, i. e. a last will, testament, Mart. 4, 70, 2: “aetas,Quint. 12, 4, 2: “senectus,id. 11, 1, 10: “virtute pares, necessitate, quae ultimum ac maximum telum est, superiores estis,Liv. 4, 28, 5: “decurritur ad illud extremum atque ultimum senatus consultum,Caes. B. C. 1, 5. —As subst.: ultĭma , ōrum, n.: “perferto et ultima exspectato,final events, the end, Cic. Fam. 7, 17, 2: “ultima vitae,Calp. Ecl. 3, 91.—Rarely sing.: “matrem ultimo aetatis affectam,Aus. Vict. Or. Gent. Rom. 10.—Adverb.: “si fidem ad ultimum fratri praestitisset,to the last, Liv. 45, 19, 17; 3, 64, 8; 3, 64, 11; also (more freq.) at last, lastly, finally, = ad extremum, ad postremum, postremo: “si qualis in cives, talis ad ultimum in liberos esset,Liv. 1, 53, 10; 5, 10, 8; 3, 10, 3: “ne se ad ultimum perditum irent,id. 26, 27, 10; so, “ultimo,Suet. Ner. 32 fin.; Petr. 20, 139; “and, ultimum,for the last time, Liv. 1, 29, 3; Curt. 5, 12, 8; App. M. 2, p. 126.—
2. Of degree or rank, and denoting the highest as well as the lowest extreme of either.
a. The utmost, extreme, the highest, first, greatest, = summus, extremus: “summum bonum, quod ultimum appello,Cic. Fin. 3, 9, 30: “ultimae perfectaeque naturae,id. N. D. 2, 12, 33: “ut absit ab ultimis vitiis ipse praeceptor ac schola,Quint. 2, 2, 15: “ultimae causae cur perirent, etc.,Hor. C. 1, 16, 18: “scelus,Curt. 5, 12, 17: “rex ad ultimum periculum venit,id. 7, 6, 22: “facinus,id. 8, 8, 2; 6, 3, 13; 6, 9, 11: “necessitas,id. 9, 12, 6; Liv. 2, 43, 3; 3, 4, 9; Sen. Clem. 1, 12, 5: “ad ultimam inopiam adducere,Liv. 6, 3, 4; 37, 31, 2: “ad ultimos casus servari,id. 27, 10, 11: “dedecus,Curt. 9, 5, 11: “exsecrationes,Just. 24, 2, 8: ultimum supplicium, extreme (i. e. capital) punishment, Caes. B. C. 1, 84; so, “poena,Liv. 3, 58, 10; Plin. Ep. 2, 11, 8: “desperatio,Tac. H. 2, 48; 2, 44; Curt. 10, 8, 9; Liv. 42, 66, 1; Sen. Contr. 4, 29, 2: “discrimen ultimum vitae et regni,Liv. 37, 53, 16; 23, 21, 2: “ad ultimam perductus tristitiam,Petr. 24.—Esp., as subst.: ultĭ-ma , ōrum, n.: “omnia ultima pati,every extremity, the worst, Liv. 37, 54, 2: “ultima pati,Ov. M. 14, 483; id. Tr. 3, 2, 11; Curt. 3, 1, 6: “ultima audere,Liv. 3, 2, 11: “priusquam ultima experirentur,id. 2, 28, 9.—Rarely sing.: “paene in ultimum gladiorum erupit impunitas,Vell. 2, 125, 2: “ad ultimum inopiae adducere,to the last degree. Liv. 23, 19, 2; 31, 38, 1: “ad ultimum periculi pervenire,Curt. 8, 1, 15.—Trop.: “ut in pecude, nisi quae vis obstitit, videmus naturam suo quodam itinere ad ultimum pervenire,Cic. N. D. 2, 13, 35.—Adverb.: “ad ultimum pro fide morituri,Curt. 3, 1, 7: “consilium sceleratum, sed non ad ultimum demens,in the extreme, utterly, to the last degree, Liv. 28, 28, 8.—
b. The lowest, meanest (very rare): “qui se Philippum regiaeque stirpis ferebat, cum esset ultimae,Vell. 1, 11, 1: “principibus placuisse viris non ultima laus est,Hor. Ep. 1, 17, 35: ultima sit laudes inter ut illa tuas, Auct. Cons. ad Liv. 17: “ultima pistoris illa uxor,the worst, App. M. 9, p. 224, 26.—Subst.: “ut vigiliis et labore cum ultimis militum certaret (consul),Liv. 34, 18, 5: “in ultimis laudum,id. 30, 30, 4: “in ultimis ponere,the lowest, meanest things, Plin. 17, 12, 18, § 91.
hide Dictionary Entry Lookup
Use this tool to search for dictionary entries in all lexica.
Search for in
hide References (90 total)
  • Cross-references in general dictionaries from this page (90):
    • Cicero, Letters to his Friends, 7.17.2
    • Cicero, Letters to Atticus, 5.16.4
    • Cicero, Letters to Atticus, 8.3.3
    • Caesar, Gallic War, 1.7
    • Caesar, Gallic War, 6.2
    • Caesar, Gallic War, 5.43
    • Cicero, For Archias, 1.1
    • Cicero, On the Consular Provinces, 15.36
    • Cicero, On the Consular Provinces, 18.43
    • Livy, The History of Rome, Book 3, 10.3
    • Livy, The History of Rome, Book 3, 64.8
    • Ovid, Metamorphoses, 2.417
    • Ovid, Metamorphoses, 14.483
    • Ovid, Metamorphoses, 1.127
    • Ovid, Metamorphoses, 3.499
    • Ovid, Metamorphoses, 9.126
    • Plautus, Miles Gloriosus, 3.1
    • Plautus, Mostellaria, 4.3
    • Plautus, Rudens, 4.3
    • Vergil, Aeneid, 5.317
    • Vergil, Aeneid, 6.314
    • Vergil, Aeneid, 7.49
    • Horace, Satires, 1.4.59
    • Caesar, Civil War, 1.5
    • Caesar, Civil War, 1.84
    • Tacitus, Historiae, 4.77
    • Tacitus, Historiae, 4.8
    • Tacitus, Historiae, 2.48
    • Plautus, Curculio, 2.2
    • Suetonius, Divus Julius, 7
    • Suetonius, Nero, 32
    • Pliny the Elder, Naturalis Historia, 9.11
    • Pliny the Elder, Naturalis Historia, 17.91
    • Pliny the Younger, Epistulae, 2.11.8
    • Livy, The History of Rome, Book 30, 30.4
    • Livy, The History of Rome, Book 1, 29.3
    • Livy, The History of Rome, Book 3, 4.9
    • Livy, The History of Rome, Book 3, 58.10
    • Livy, The History of Rome, Book 3, 64.11
    • Livy, The History of Rome, Book 17, Summary
    • Livy, The History of Rome, Book 23, 21
    • Livy, The History of Rome, Book 34, 18.5
    • Livy, The History of Rome, Book 37, 54.2
    • Livy, The History of Rome, Book 2, 28.9
    • Livy, The History of Rome, Book 2, 43.3
    • Livy, The History of Rome, Book 5, 37.2
    • Livy, The History of Rome, Book 6, 3.4
    • Livy, The History of Rome, Book 28, 28.8
    • Livy, The History of Rome, Book 3, 60.7
    • Livy, The History of Rome, Book 4, 28.5
    • Livy, The History of Rome, Book 5, 10.8
    • Livy, The History of Rome, Book 26, 27.10
    • Livy, The History of Rome, Book 27, 10.11
    • Livy, The History of Rome, Book 45, 19.17
    • Livy, The History of Rome, Book 31, 38
    • Livy, The History of Rome, Book 34, 20.5
    • Livy, The History of Rome, Book 37, 31.2
    • Livy, The History of Rome, Book 1, 53.10
    • Livy, The History of Rome, Book 21, 10
    • Livy, The History of Rome, Book 3, 2.11
    • Livy, The History of Rome, Book 23, 19
    • Livy, The History of Rome, Book 37, 53.16
    • Livy, The History of Rome, Book 42, 66
    • Seneca, de Clementia, 1.12.5
    • Cicero, De Legibus, 1.3
    • Cicero, De Republica, 6.16
    • Cicero, de Finibus Bonorum et Malorum, 1.20
    • Cicero, de Finibus Bonorum et Malorum, 3.9
    • Cicero, de Natura Deorum, 2.12
    • Cicero, de Natura Deorum, 2.13
    • Cicero, De Divinatione, 2.43
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 1, 6.26
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 2, 2.15
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 10, 7.8
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 11, 1.10
    • Quintilian, Institutio Oratoria, Book 12, 4.2
    • Tacitus, Germania, 17
    • Ovid, Tristia, 3.2
    • Curtius, Historiarum Alexandri Magni, 10.8.9
    • Curtius, Historiarum Alexandri Magni, 3.1.6
    • Curtius, Historiarum Alexandri Magni, 3.1.7
    • Curtius, Historiarum Alexandri Magni, 5.12.17
    • Curtius, Historiarum Alexandri Magni, 5.12.8
    • Curtius, Historiarum Alexandri Magni, 6.3.13
    • Curtius, Historiarum Alexandri Magni, 6.9.11
    • Curtius, Historiarum Alexandri Magni, 7.6.22
    • Curtius, Historiarum Alexandri Magni, 8.8.2
    • Curtius, Historiarum Alexandri Magni, 9.5.11
    • Ovid, Fasti, 5
    • Cicero, De Inventione, 2.2
hide Display Preferences
Greek Display:
Arabic Display:
View by Default:
Browse Bar: