previous next
vastus , a, um, adj. cf.: vanus, vacuus,
I.empty, unoccupied, i.e. waste, desert.
I. Lit. (so rare but class.; “syn.: vacuus, desertus): genus agrorum propter pestilentiam vastum atque desertum,Cic. Agr. 2, 26, 69: “lex erat lata vasto ac relicto foro,id. Sest. 24, 53: “agrum vastum ac desertum habere,Liv. 28, 11, 10: “vasta ac deserta urbs,id. 24, 3, 11; 28, 7, 12: vasta incendiis ruinisque urbs, id. 5, 53, 1: “mons vastus ab naturā et humano cultu,uncultivated, Sall. J. 48, 3: “urbs a defensoribus vasta,without, Liv. 23, 30, 7 (al. ex conj. vacua).—
B. Trop. (the fig. taken from tracts of country lying waste or untilled), uncultivated, unpolished, rude, rough, harsh: “vultu motuque corporis vasti atque agrestes,Cic. de Or. 1, 25, 115: “vastus homo atque foedus,id. ib. 1, 25, 117: “vasti quidam et insubidi,Gell. 19, 9, 9: “fugiemus crebras vocalium concursiones, quae vastam atque hiantem orationem reddunt, ut hoc est: baccae aeneae amoenissimae impendebant,Auct. Her. 4, 12, 18: “omnia vasta ac temeraria esse,Liv. 24, 48, 7: “littera vastior,too harsh-sounding, Cic. Or. 45, 153.—
II. Transf.
A. Desolate, deserted: abs te viduae et vastae virgines sunt, made lonely, Enn. ap. Serv. Verg. A. 1, 52 (Trag. v. 279 Vahl.): “dies per silentium vastus,Tac. A. 3, 4.—
B. Wasted by destruction, laid waste, ravaged, devastated, destroyed (rare; cf. “vastatus): fit vasta Troja,Plaut. Bacch. 4, 9, 130: “jam hanc urbem ferro vastam faciet Peleus, Att. ap. Fest. pp. 372 and 373: haec ego vasta dabo,Verg. A. 9, 323: “nec solum modo vastum hosti relictum, sed castellis etiam vicisque illatus ignis,Liv. 10, 12, 8.—
C. With the predom. idea of extent, vast, immense, enormous, huge, monstrous (syn.: ingens, immanis).
1. Of size: jamque fere pulvis ad caelum vasta videtur, Enn. ap. Non. 217, 11 (Ann. v. 286 Vahl.): “immani et vastae insidens beluae,Cic. Rep. 2, 40, 67: “vasta et immanis belua,id. Div. 1, 24, 49; cf.: “vastissimae beluae,id. Rep. 2, 26, 49: elephanto beluarum nulla prudentior; “ad figuram quae vastior?id. N. D. 1, 35, 97: “summa erat vasto atque aperto mari, difficultas navigandi,Caes. B. G. 3, 12; cf.: “in vastissimo atque apertissimo Oceano,id. ib. 3, 9, 7: “fossa vastissima,Cic. Rep. 2, 6, 11: “solitudines,id. ib. 2, 6, 19: “campi,Verg. A. 3, 13: “Charybdis,Lucr. 1, 722: “antiquus crater, quem vastum vastior ipse Sustulit Aegides,Ov. M. 12, 236: “antrum,Verg. A. 1, 52: “hiatus speluncae,id. ib. 6, 237: “suspectus turris,id. ib. 9, 530: “manus,Ov. F. 2, 322: “arma,Verg. A. 10, 768: “corpus,Col. 7, 12, 3.—
2. Transf., of degree, etc., immense, enormous, prodigious, vast, etc.: “iter,” i.e. on the vast ocean, Ov. M. 14, 438: “certamen,Verg. A. 12, 553: “impetus,Hor. C. 4, 14, 30: “pugnae Cannensis clades vastissima,Gell. 5, 17, 5: “tempestas,Col. 2, 20, 5; cf.: “vapores vastissimi,id. 2, 20, 1: “clamor,Verg. A. 10, 716; Ov. M. 12, 494: “murmur,Verg. A. 1, 245: “latratus,Col. 7, 12, 3: “tonitru,Val. Fl. 1, 617: “pondus,Verg. A. 5, 447; Ov. H. 9, 88.—
3. Trop.: “vastus animus,” i.e. insatiable, Sall. C. 5, 4.—Rarely with abstr. nouns: “quam vasta potentia nostra est,Ov. M. 2, 520: “varia vastaque scientia,Col. 1, pr. 28: “nefas,Sen. Herc. Oet. 767.—Adv.: vastē .
1. (Acc. to vastus, I. B.) Rudely, harshly: “loqui non aspere, non vaste, non rustice, etc.,Cic. de Or. 3, 12, 45: “ne vastius diducantur verba,id. ib. 3, 43, 172.—
2. (Acc. to II. B.) Widely, vastly, immensely, violently, enormously: “vaste cedentia litora,Mel. 1, 1, 4: “vastius insurgens decimae ruit impetus undae,Ov. M. 11, 530: “vastius podagra correpti,Scrib. Comp. 107.
hide Dictionary Entry Lookup
Use this tool to search for dictionary entries in all lexica.
Search for in
hide References (44 total)
  • Cross-references in general dictionaries from this page (44):
    • Caesar, Gallic War, 3.12
    • Cicero, On the Agrarian Law, 2.26.69
    • Cicero, For Sestius, 24.53
    • Ovid, Metamorphoses, 11.530
    • Ovid, Metamorphoses, 12.236
    • Ovid, Metamorphoses, 12.494
    • Ovid, Metamorphoses, 2.520
    • Plautus, Bacchides, 4.9
    • Vergil, Aeneid, 10.716
    • Vergil, Aeneid, 10.768
    • Vergil, Aeneid, 12.553
    • Vergil, Aeneid, 1.245
    • Vergil, Aeneid, 1.52
    • Vergil, Aeneid, 3.13
    • Vergil, Aeneid, 5.447
    • Vergil, Aeneid, 9.323
    • Ovid, Metamorphoses, 14.438
    • Tacitus, Annales, 3.4
    • Cicero, On Oratory, 1.25
    • Cicero, On Oratory, 3.12
    • Sallust, Bellum Iugurthinum, 48
    • Lucretius, De Rerum Natura, 1.722
    • Livy, The History of Rome, Book 5, 53.1
    • Livy, The History of Rome, Book 10, 12.8
    • Livy, The History of Rome, Book 23, 30
    • Livy, The History of Rome, Book 24, 3
    • Livy, The History of Rome, Book 24, 48
    • Livy, The History of Rome, Book 28, 11.10
    • Livy, The History of Rome, Book 28, 7.12
    • Seneca, Hercules Oetaeus, 767
    • Cicero, De Republica, 2.26
    • Cicero, De Republica, 2.40
    • Cicero, De Republica, 2.6
    • Cicero, de Natura Deorum, 1.35
    • Cicero, De Divinatione, 1.24
    • C. Valerius Flaccus, Argonautica, 1.617
    • Gellius, Noctes Atticae, 19.9.9
    • Gellius, Noctes Atticae, 5.17.5
    • Sallust, Catilinae Coniuratio, 5
    • Columella, Res Rustica, 2.20.1
    • Columella, Res Rustica, 2.20.5
    • Columella, Res Rustica, 7.12.3
    • Cicero, Orator, 45.153
    • Ovid, Fasti, 2
hide Display Preferences
Greek Display:
Arabic Display:
View by Default:
Browse Bar: