previous next
verto (vorto ), ti, sum, 3 (
I.inf. vortier, Plaut. Rud. 3, 6, 48; Lucr. 1, 710; 2, 927; 5, 1199 al.), v. a. and n. Sanscr. root vart-, to apply one's self, turn; cf. vart-ukas, round.
I. Act., to turn, to turn round or about (syn.: verso, contorqueo).
A. Lit.: “(luna) eam partem, quaecumque est ignibus aucta, Ad speciem vertit nobis,Lucr. 5, 724: “speciem quo,id. 4, 242: “ora huc et huc,Hor. Epod. 4, 9: “terga,Ov. Tr. 3, 5, 6: “gradu discedere verso,id. M. 4, 338: “verso pede,id. ib. 8, 869: “pennas,” i. e. to fly away, Prop. 2, 24, 22 (3, 19, 6): “cardinem,Ov. M. 14, 782: “fores tacito cardine,Tib. 1, 6, 12: cadum, to turn or tip up, Hor. C. 3, 29, 2: “versā pulvis inscribitur hastā,inverted, Verg. A. 1, 478: “verte hac te, puere,Plaut. Ps. 1, 3, 29; cf.: “verti me a Minturnis Arpinum versus,Cic. Att. 16, 10, 1: “cum haesisset descendenti (virgini) stola, vertit se et recollegit,Plin. Ep. 4, 11, 9: “ante tuos quotiens verti me, perfida, postes,Prop. 1, 16, 43: “Pompeiani se verterunt et loco cesserunt,turned about, wheeled about, fled, Caes. B. C. 3, 51; cf.: “vertere terga,to turn one's back, run away, betake one's self to flight, id. B. G. 1, 53; 3, 21; id. B. C. 1, 47; 3, 63 fin.; Liv. 1, 14, 9; cf. “also: hostem in fugam,to put to flight, rout, id. 30, 33, 16; “Auct. B. Afr. 17: iter retro,Liv. 28, 3, 1: “hiems (piscis) ad hoc mare,Hor. Epod. 2, 52: fenestrae in viam versae, turned or directed towards, looking towards, Liv. 1, 41, 4; cf.: “mare ad occidentem versum,id. 36, 15, 9: “Scytharum gens ab oriente ad septentrionem se vertit,Curt. 7, 7, 3: “(Maeander) nunc ad fontes, nunc in mare versus,Ov. M. 8, 165: terram aratro, to turn up or over, to plough, etc., Hor. S. 1, 1, 28: “ferro terram,Verg. G. 1, 147: “glaebas (aratra),Ov. M. 1, 425; 5, 477: “solum bidentibus,Col. 4, 5: “agros bove,Prop. 3, 7, 43 (4, 6, 43): “collem,Col. 3, 13, 8: “freta lacertis (in rowing),Verg. A. 5, 141: “ex illā pecuniā magnam partem ad se vortit,Cic. Div. in Caecil. 17, 57.—Mid.: vertier ad lapidem, to turn or incline one's self towards, Lucr. 5, 1199: “congressi ... ad caedem vertuntur,Liv. 1, 7, 2; so, “versi in fugam hostes,Tac. H. 2, 26; cf.: “Philippis versa acies retro,Hor. C. 3, 4, 26: “sinit hic violentis omnia verti Turbinibus,to whirl themselves about, Lucr. 5, 503: “magnus caeli si vortitur orbis,id. 5, 510: “vertitur interea caelum,revolves, Verg. A. 2, 250: “squamarum serie a caudā ad caput versā,reaching, Plin. 28, 8, 30, § 119.—
B. Trop.
2. In partic.
a. To turn, i. e. to change, alter, transform (syn. muto): “Juppiter In Amphitruonis vortit sese imaginem,Plaut. Am. prol. 121: “in anginam ego nunc me velim vorti,id. Most. 1. 3, 61: “omnes natura cibos in corpora viva Vertit,Lucr. 2, 880: vertunt se fluvii frondes et pabula laeta In pecudes; vertunt pecudes in corpora nostra Naturam, id. 2, 875 sq.; cf.: “cum terra in aquam se vertit,Cic. N. D. 3, 12, 31: “verte omnis tete in facies,Verg. A. 12, 891: “ego, quae memet in omnia verti,id. ib. 7, 309: “tot sese vertit in ora,id. ib. 7, 328: “inque deum de bove versus erat,Ov. F. 5, 616: “Auster in Africum se vertit,Caes. B. C. 3, 26 fin.; cf. Liv. 30, 24, 7: “semina malorum in contrarias partes se vertere,Cic. Div. 2, 14, 33: “omnia versa et mutata in pejorem partem,id. Rosc. Am. 36, 103: “cur nunc tua quisquam Vertere jussa potest,Verg. A. 10, 35: “hic continentiam et moderationem in superbiam ac lasciviam vertit,Curt. 6, 6, 1; cf.: “fortuna hoc militiae probrum vertit in gloriam,id. 9, 10, 28: “versus civitatis status,Tac. A. 1, 4: “versis ad prospera fatis,Ov. H. 16, 89: solum, to change one's country, i. e. to emigrate or go into exile, Cic. Balb. 11, 28; Amm. 15, 3, 11 et saep.; v. solum. —With abl. (rare and poet.): “nullā tamen alite verti Dignatur,Ov. M. 10, 157; cf. “muto.—Prov.: in fumum et cinerem vertere,to turn into smoke, dissipate, Hor. Ep. 1, 15, 39.—Mid.: “omnia vertuntur: certe vertuntur amores,Prop. 2, 8, 7 (9): “saevus apertam In rabiem coepit verti jocus,Hor. Ep. 2, 1, 149.—
b. To exchange, interchange: nos divitem istum meminimus adque iste pauperes nos; “vorterunt sese memoriae,Plaut. Truc. 2, 1, 11; cf.: “vorsis gladiis depugnarier,id. Cas. 2, 5, 36.—
d. To ply: “stimulos sub pectore vertit Apollo,” i. e. stimulates the fury, Verg. A. 6, 101.—
e. In partic., like our to turn upside down, i. e. to overturn, overthrow, subvert, destroy (= everto): “Callicratidas cum multa fecisset egregie, vertit ad extremum omnia,Cic. Off. 1, 24, 84: “agerent, verterent cuncta,Tac. H. 1, 2; id. A. 2, 42; 3, 36: “Cycnum Vi multā,Ov. M. 12, 139: “fluxas Phrygiae res fundo,Verg. A. 10, 88; 1, 20; 2, 652: “vertere ab imo moenia Trojae,id. ib. 5, 810: “Ilion fatalis incestusque judex ... vertit in pulverem,Hor. C. 3, 3, 20: “proceras fraxinos,id. ib. 3, 25, 16: “ab imo regna,Sen. Hippol. 562: “Penates,id. Troad. 91: “puppem,Luc. 3, 650: “fortunas,Amm. 28, 3, 1.—
h. = considero; exercitum majorum more vortere, Sall. ap. Serv. ad Verg. A. 5, 408 dub. (Sall. H. inc. 51 Dietsch ad loc.).
II. Neutr., to turn one's self, direct one's way, to turn about, to turn.
A. Lit.: “depulsi aemulatione alio vertunt,Tac. A. 1, 18: “eoque audaciae provectum ut verteret, etc.,id. ib. 4, 10: “utinam mea vocula dominae vertat in auriculas!Prop. 1, 16, 28: “versuros extemplo in fugam omnes ratus,Liv. 38, 26, 8 (but in Lucr. 5, 617 the correct read. is cancri se ut vortat).—
b. Annus, mensis vertens, the course or space of a year, of a month: “anno vertente sine controversiā (petisses),Cic. Quint. 12, 40; so, “anno vertente,id. N. D. 2, 20, 53; Nep. Ages. 4, 4; cf.: “apparuisse numen deorum intra finem anni vertentis,Cic. Phil. 13, 10, 22: “tu si hanc emeris, Numquam hercle hunc mensem vortentem, credo, servibit tibi,Plaut. Pers. 4, 4, 76; Macr. S. 1, 14.—
(β). Pregn.: annus vertens, the great year or cycle of the celestial bodies (a space of 15,000 solar years), Cic. Rep. 6, 22, 24.—Hence, ver-sus (vors- ), or (much less freq.) ver-sum (vors- ), adv., turned in the direction of, towards a thing; usu. after the name of a place to which motion is directed (orig. a part., turned towards, facing, etc., and so always in Livy; cf. Liv. 1, 18, 6 Weissenb. ad loc.; 1, 41, 4; 9, 2, 15).
A. Form versus (vors-).
1. After ad and acc.: “T. Labienum ad Oceanum versus ... proficisci jubet,Caes. B. G. 6, 33: ad Alpes versus, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 15, 2: “ad Cercinam insulam versus, Auct. B. Afr. 8, 3: ad Cordubam versus, Auct. B. Hisp. 11: modo ad Urbem, modo in Galliam versus,Sall. C. 56, 4. —
2. After in and acc.: “in agrum versus,Varr. R. R. 3, 5, 10: “in forum versus,Cic. Lael. 25, 96: “in Arvernos versus,Caes. B. G. 7, 8: si in urbem versus venturi erunt, Traj. ap. Plin. Ep. 10, 78 (82), 3.—
3. After acc. alone (class. only with names of towns and small islands): “verti me a Minturnis Arpinum versus,Cic. Att. 16, 10, 1: “Brundisium versus,id. Fam. 11, 27, 3: “Ambraciam versus,Caes. B. C. 3, 36: “Massiliam versus,id. ib. 2, 3: “Narbonem versus,id. B. G. 7, 7.—
4. After other advv.: “deorsum versus,Cato, R. R. 156, 4: “sursum versus,Cic. Or. 39, 135: “dimittit quoquo versus legationes,Caes. B. G. 7, 4: “ut quaedam vocabula utroque versus dicantur,Gell. 5, 12, 10; cf. the adverbs deorsum, sursum, etc.—
B. Form versum (vors-).
1. After ad and acc.: “animadvertit fugam ad se versum fieri,Sall. J. 58, 4.—
2. After other advv.: “cunas rursum vorsum trahere,Plaut. Am. 5, 1, 60 (63): “lumbis deorsum versum pressis,Varr. R. R. 2, 7, 5: “vineam sursum vorsum semper ducito,Cato, R. R. 33, 1: “cum undique versum circumfluat,Gell. 12, 13, 20: “utroque vorsum rectum est ingenium meum,Plaut. Capt. 2, 3, 8.!*? Versus is said by many lexicons to be also a prep., but no ancient authority can be safely cited for this use. The true readings are: “in Italiam versus,Cic. Fam. 4, 12, 1: “adversus aedem,Liv. 8, 20, 8: “in forum versus,Plin. 10, 43, 60, § 121; and perh. in oppidum, Auct. B. Hisp. 21.
hide Dictionary Entry Lookup
Use this tool to search for dictionary entries in all lexica.
Search for in
hide References (135 total)
  • Cross-references in general dictionaries from this page (135):
    • Cicero, Letters to his Friends, 11.27.3
    • Cicero, Letters to his Friends, 4.12.1
    • Cicero, Letters to his Friends, 7.6.1
    • Cicero, Letters to his Friends, 8.15.2
    • Cicero, Letters to Atticus, 16.10.1
    • Caesar, Gallic War, 1.53
    • Caesar, Gallic War, 6.33
    • Caesar, Gallic War, 7.4
    • Caesar, Gallic War, 7.7
    • Caesar, Gallic War, 7.8
    • Cicero, Philippics, 13.10.22
    • Cicero, Philippics, 2.29.74
    • Cicero, Divinatio against Q. Caecilius, 17.57
    • Cicero, For Cornelius Balbus, 11.28
    • Cicero, For Sextus Roscius of Ameria, 36.103
    • Livy, The History of Rome, Book 1, 41.4
    • Livy, The History of Rome, Book 4, 31.4
    • Ovid, Metamorphoses, 12.139
    • Ovid, Metamorphoses, 14.782
    • Ovid, Metamorphoses, 1.425
    • Ovid, Metamorphoses, 4.338
    • Ovid, Metamorphoses, 8.165
    • Ovid, Metamorphoses, 8.869
    • Plautus, Mercator, 1.2
    • Plautus, Mostellaria, 3.1
    • Plautus, Persa, 4.1
    • Plautus, Persa, 4.4
    • Plautus, Truculentus, 2.1
    • Vergil, Aeneid, 10.35
    • Vergil, Aeneid, 11.683
    • Vergil, Aeneid, 6.101
    • Vergil, Aeneid, 10.529
    • Vergil, Aeneid, 10.88
    • Vergil, Aeneid, 12.891
    • Vergil, Aeneid, 1.478
    • Vergil, Aeneid, 1.671
    • Vergil, Aeneid, 2.250
    • Vergil, Aeneid, 5.141
    • Vergil, Georgics, 3.365
    • Vergil, Georgics, 1.147
    • Horace, Satires, 1.1.28
    • Ovid, Metamorphoses, 10.157
    • Caesar, Civil War, 1.47
    • Caesar, Civil War, 3.36
    • Caesar, Civil War, 1.8
    • Caesar, Civil War, 3.26
    • Caesar, Civil War, 3.51
    • Caesar, Civil War, 3.73
    • Tacitus, Annales, 1.4
    • Tacitus, Annales, 2.64
    • Tacitus, Annales, 11.37
    • Tacitus, Annales, 1.18
    • Tacitus, Annales, 2.42
    • Tacitus, Historiae, 2.26
    • Tacitus, Historiae, 1.2
    • Tacitus, Historiae, 1.86
    • Plautus, Amphitruo, 1.prol
    • Plautus, Amphitruo, 5.1
    • Plautus, Captivi, 2.3
    • Plautus, Casina, 2.5
    • Plautus, Mostellaria, 1.3
    • Plautus, Pseudolus, 1.3
    • Plautus, Rudens, 3.6
    • Sallust, Catilinae Coniuratio, 56
    • Sallust, Bellum Iugurthinum, 58
    • Lucretius, De Rerum Natura, 2.875
    • Lucretius, De Rerum Natura, 2.927
    • Lucretius, De Rerum Natura, 4.242
    • Lucretius, De Rerum Natura, 5.724
    • Lucretius, De Rerum Natura, 1.710
    • Lucretius, De Rerum Natura, 2.880
    • Lucretius, De Rerum Natura, 5.1199
    • Lucretius, De Rerum Natura, 5.503
    • Lucretius, De Rerum Natura, 5.510
    • Lucretius, De Rerum Natura, 5.617
    • Lucan, Civil War, 3.650
    • Cornelius Nepos, Agesilaus, 4.4
    • Pliny the Elder, Naturalis Historia, 15.19
    • Pliny the Younger, Epistulae, 4.11.9
    • Livy, The History of Rome, Book 25, 16
    • Livy, The History of Rome, Book 30, 33.16
    • Livy, The History of Rome, Book 38, 26
    • Livy, The History of Rome, Book 1, 14.9
    • Livy, The History of Rome, Book 5, 14.2
    • Livy, The History of Rome, Book 30, 38.10
    • Livy, The History of Rome, Book 37, 7.8
    • Livy, The History of Rome, Book 40, 5.9
    • Livy, The History of Rome, Book 3, 27.7
    • Livy, The History of Rome, Book 4, 9.3
    • Livy, The History of Rome, Book 5, 49.5
    • Livy, The History of Rome, Book 8, 20
    • Livy, The History of Rome, Book 26, 6.16
    • Livy, The History of Rome, Book 30, 24.7
    • Livy, The History of Rome, Book 26, 11.3
    • Livy, The History of Rome, Book 28, 3.1
    • Livy, The History of Rome, Book 36, 15
    • Livy, The History of Rome, Book 1, 18.6
    • Livy, The History of Rome, Book 2, 3.3
    • Livy, The History of Rome, Book 3, 35.8
    • Livy, The History of Rome, Book 3, 62.5
    • Livy, The History of Rome, Book 3, 72.2
    • Livy, The History of Rome, Book 7, 38
    • Livy, The History of Rome, Book 25, 39
    • Livy, The History of Rome, Book 26, 12.13
    • Livy, The History of Rome, Book 36, 7
    • Livy, The History of Rome, Book 39, 48
    • Livy, The History of Rome, Book 1, 28.1
    • Livy, The History of Rome, Book 1, 7.2
    • Livy, The History of Rome, Book 6, 36.7
    • Livy, The History of Rome, Book 28, 11.1
    • Seneca, Phaedra, 562
    • Seneca, Troades, 91
    • Cicero, De Republica, 6.22
    • Cicero, De Divinatione, 2.72
    • Cicero, de Finibus Bonorum et Malorum, 1.3
    • Cicero, de Natura Deorum, 2.20
    • Cicero, de Natura Deorum, 3.12
    • Cicero, De Amicitia, 25
    • Cicero, De Divinatione, 2.14
    • Cicero, Tusculanae Disputationes, 2.11
    • Cicero, De Officiis, 1.24
    • Gellius, Noctes Atticae, 12.13.20
    • Gellius, Noctes Atticae, 5.12.10
    • Ovid, Tristia, 3.5
    • Columella, Res Rustica, 3.13.8
    • Columella, Res Rustica, 4.5
    • Curtius, Historiarum Alexandri Magni, 4.2.13
    • Curtius, Historiarum Alexandri Magni, 5.4.12
    • Curtius, Historiarum Alexandri Magni, 6.6.1
    • Curtius, Historiarum Alexandri Magni, 7.11.14
    • Curtius, Historiarum Alexandri Magni, 7.7.3
    • Curtius, Historiarum Alexandri Magni, 9.10.28
    • Cicero, Brutus, 39.145
    • Cicero, Orator, 39.135
    • Ovid, Fasti, 5
hide Display Preferences
Greek Display:
Arabic Display:
View by Default:
Browse Bar: