superō āvī, ātus, āre
superus,
to go over, rise above, overtop, surmount, transcend
: capite et cervicibus, V.: has (turrīs) altitudo puppium ex barbaris navibus
superabat, Cs.: ut aqua genua vix
superaret, L.: Posterior partīs
superat mensura priores, O.—
To go over, rise above, mount, ascend, surmount, overtop
: ardua montis Per deserta iugo superans,
passing over the summit
, V.: (tempestas) summas ripas fluminis
superavit, Cs.: munitiones,
L.: montīs, V.: Caucasum, Cu.: tantum
itineris,
traverse
, Ta.: regionem castrorum,
go beyond
, Cs.: insidias circa ipsum iter
locatas, L.: superant (Parnasi) cacumina
nubes, O.—
To sail by, pass, double, weather
: promunturium, L.: Euboeam, N.: cursu Isthmon,
O.: Regna Liburnorum,
V.—Poet.: musarum scopulos, Enn. ap. C.—
To exceed, be in excess, overrun, be abundant, abound
: in quo superare mendosum est: quae Iugurthae fesso
superaverant,
had been too much for
, S.: superante multitudine,
L.: superat gregibus dum iuventas,
V.: uter igitur est divitior, cui deest an cui superat?—
To be left over, remain, survive
: quae superaverunt animalia capta, immolant,
Cs.: quod superaret pecuniae: nihil ex
raptis commeatibus superabat, L.: si de quincunce remota
est Uncia, quid superat?
H.: vitā,
survive
, Cs.: Quid puer Ascanius? superatne?
V.: quid igitur superat, quod purgemus?
L.—In war,
to be victorious, overcome, subdue, conquer, vanquish
: superavit postea Cinna cum Mario: maximas
nationes, Cs.: exercitūs regios:
navali praelio superati, Cs.: ferro
incautum, V.: bello Asiam,
N.—
To extend beyond
: clamor superat inde castra hostium,
L.—Fig.,
to have the upper hand, be superior, excel, overcome, surpass
: numero hostis, virtute Romanus superat,
L.: superans animis, i. e.
exulting
, V.: hostes equitatu superare,
N.: superat sententia Sabini, Cs.—
To surpass, excel, exceed, outdo, outstrip, transcend
: quaerit, quā se virtute Plancius superarit:
doctrinā Graecia nos superabat: Phoebum canendo, V.:
Duritiā ferrum, O.: cursu canem, H.: non dubitabam,
quin hanc epistulam fama esset celeritate superatura,
will outstrip. —To master, overcome, suppress, defeat, subdue,
surmount
: hanc (orationem) diligens scriptura superabit: necessitas
quam ne dii quidem superant,
to which not even the gods are superior
, L.: superanda omnis fortuna ferendo
est, V.