Plutarch, De cohibenda ira
Gregorius N. Bernardakis, Ed.

αὕτη μὲν οὖν ἴσως οὐκ ὀργῆς ἰατρεία φανεῖται, διάκρουσις δὲ καὶ φυλακὴ τῶν ἐν ὀργῇ τινος ἁμαρτημάτων. καίτοι καὶ σπληνὸς οἴδημα σύμπτωμα μέν ἐστι πυρετοῦ πραϋνόμενον δὲ κουφίζει τὸν [p. 198] πυρετόν, ὥς φησιν Ἱερώνυμος. ἀλλ᾽ αὐτῆς γε τῆς ὀργῆς ἀναθεωρῶν τήν γένεσιν ἄλλους ὑπ᾽ ἄλλων αἰτιῶν ἐμπίπτοντας εἰς αὐτὴν ἑώρων, οἷς ἐπιεικῶς ἅπασι τοῦ καταφρονεῖσθαι καὶ ἀμελεῖσθαι παραγίγνεται. διὸ καὶ τοῖς παραιτουμένοις δεῖ βοηθεῖν πορρωτάτω τὴν πρᾶξιν ὀλιγωρίας ἀπάγοντας καὶ θρασύτητος, εἰς ἄγνοιαν ¹ ἢ ἀνάγκην ἢ πάθος ἢ δυστυχίαν τιθεμένους ὡς Σοφοκλῆς ²

ἀλλ᾽ οὐ γάρ, ὦ 'ναξ, οὐδ᾽ ὃς ἂν βλάστῃ μένει
νοῦς τοῖς κακῶς πράξασιν, ἀλλ᾽ ἐξίσταται.

καὶ τῆς Βρισηΐδος τὴν ἀφαίρεσιν εἰς τὴν Ἄτην ἀναφέρων ὁ Ἀγαμέμνων, ὅμως

ἂψ ἐθέλει ἀρέσαι, δόμεναὶ τ᾽ ἀπερείσι᾽ ἄποινα. ³

καὶ γὰρ τὸ δεῖσθαι τοῦ μὴ καταφρονοῦντός ἐστι, καὶ ταπεινὸς; φανεὶς ὁ ἀδικήσας ἔλυσε τὴν τῆς ὀλιγωρίας δόξαν. οὐ δεῖ δὲ ταῦτα περιμένειν τὸν ὀργιζόμενον, ἀλλὰ τὸ τοῦ Διογένους ‘οὗτοί σου καταγελῶσιν ὦ Διόγενες:’ ‘ἐγὼ δ᾽ οὐ καταγελῶμαι’ λαμβάνειν ἐν ἑαυτῷ, καὶ καταφρονεῖσθαι μὴ νομίζειν ἀλλὰ μᾶλλον ἐκείνου καταφρονεῖν, ὡς δι᾽ ἀσθένειαν ἢ πλημμέλειαν ⁴ ἢ προπέτειαν ἢ ῥᾳθυμίαν ἢ ἀνελευθερίαν ἢ γῆρας ἢ νεότητα πλημμελοῦντος. οἰκέταις δὲ καὶ φίλοις ἀφετέον τὸ τοιοῦτο παντάπασιν. οὐ γὰρ ὡς ἀδυνάτων οὐδ᾽ ὡς ἀπράκτων, ἀλλὰ δι᾽ ἐπιείκειαν ἢ δι᾽ εὔνοιαν οἱ μὲν ὡς χρηστῶν οἱ δ᾽ ὡς φιλούντων καταφρονοῦσι: νυνὶ δ᾽ οὐ μόνον πρὸς [p. 199] γυναῖκα καὶ δούλους καὶ φίλους ὡς καταφρονούμενοι τραχέως ἔχομεν, ἀλλὰ καὶ πανδοκεῦσι καὶ ναύταις καὶ ὀρεωκόμοις μεθύουσι πολλάκις ὑπ᾽ ὀργῆς συμπίπτομεν οἰόμενοι καταφρονεῖσθαι , καὶ κυσὶν ὑλακτοῦσι καὶ ὄνοις ἐμβάλλουσι χαλεπαίνομεν ὡς ἐκεῖνος ὁ βουλόμενος τύπτειν τὸν ὀνηλάτην, εἶτ᾽ ἀνακραγόντος ὅτι ‘Ἀθηναῖός εἰμι,'’ ‘σὺ δὲ μὲν ⁵ οὐκ εἶ Ἀθηναῖος’ τὸν ὄνον λέγων ἔτυπτε καὶ πολλὰς ἐνεφόρει πληγάς;.