Plutarch, De cohibenda ira
Gregorius N. Bernardakis, Ed.

δεῖ δὲ μήτε παίζοντας αὐτῇ διδόναι τόπον, ἔχθραν γὰρ ἐπάγει τῇ φιλοφροσύνῃ: μήτε κοινολογουμένους, φιλονεικίαν γὰρ ἐκ φιλολογίας ἀπεργάζεται: μήτε δικάζοντας, ὕβριν γὰρ τῇ ἐξουσίᾳ προστίθησι: μήτε παιδεύοντας, ἀθυμίαν γὰρ ἐμποιεῖ καὶ μισολογίαν μήτ᾽ εὐτυχοῦντας, αὔξει γὰρ τὸν φθόνον: μήτε δυστυχοῦντας, ἀφαιρεῖ γὰρ τὸν ἔλεον, ὅταν δυσκολαίνωσι καὶ μάχωνται τοῖς συναχθομένοις: ὡς ὁ Πρίαμος

ἔρρετε, λωβητῆρες, ἐλεγχέες: οὔ νυ καὶ ὑμῖν ¹
ἔστι ² γόος, ὅτι μ᾽ ἤλθετε κηδήσοντες;

ἡ δ᾽ εὐκολία τοῖς μὲν βοηθεῖ τὰ δ᾽ ἐπικοσμεῖ τὰ δὲ συνηδύνει, περιγίγνεται δὲ τῇ πραότητι καὶ θυμοῦ καὶ δυσκολίας ἁπάσης: ὥσπερ Εὐκλείδης, τοῦ ἀδελφοῦ πρὸς αὐτὸν ἐκ διαφορᾶς εἰπόντος ‘ἀπολοίμην, εἰ μή σε τιμωρησαίμην:’ ‘ἐγὼ δέ’ φήσας ‘ἀπολοίμην, εἰ μή σε πείσαιμι’ διέτρεψε παραχρῆμα καὶ μετέθηκε. πολέμων δέ, λοιδοροῦντος αὐτὸν ἀνθρώπου [p. 203] φιλολίθου καὶ περὶ σφραγίδια πολυτελῆ νοσοῦντος, ἀπεκρίνατο μὲν οὐδὲν τῶν σφραγιδίων δ᾽ ἑνὶ προσεῖχε τὸν νοῦν καὶ κατεμάνθανεν: ἡσθεὶς οὖν ὁ ἄνθρωπος ‘μὴ οὕτως’ εἶπεν ‘ὦ Πολέμων, ἀλλ᾽ ὑπ᾽ αὐγὰς θεῶ, καὶ πολύ σοι βέλτιον φανεῖται’ ὁ δ᾽ Ἀρίστιππος, ὀργῆς αὐτῷ πρὸς Αἰσχίνην γενομένης καί τινος εἰπόντος ‘ὦ Ἀρίστιππε, ποῦ ὑμῶν ἡ φιλία;᾽’ ‘καθεύδει’ φησὶν ‘ἐγὼ δ᾽ αὐτὴν ἐγερῶ:’ καὶ τῷ Αἰσχίνῃ προσελθὼν εἶπεν ‘οὕτω σοι δοκῶ παντάπασιν ἀτυχής τις εἶναι καὶ ἀνήκεστος, ὥστε μὴ νουθεσίας τυχεῖν ;’ ὁ δ᾽ Αἰσχίνης ‘οὐδέν’ ἔφη ‘θαυμαστόν, εἰ πρὸς πάντα μου τῇ φύσει διαφέρων κἀνταῦθα τὸ δέον πρότερος συνεῖδες.’

καὶ γὰρ κάπρον φριξαύχεν᾽ οὐ μόνον γυνή, ³
παῖς δ᾽ ἂν νεογνὸς χειρὶ προσκνήθων νέᾳ
κλίναι ⁴ παλαιστοῦ παντὸς εὐμαρέστερον.

ἀλλ᾽ ἡμεῖς ἀγριαίνοντα τιθασεύομεν ζῷα καὶ πραΰνομεν, λυκιδεῖς καὶ σκύμνους λεόντων ἐν ταῖς ἀγκάλαις περιφέροντες, εἶτα τέκνα καὶ φίλους καὶ συνήθεις ἐκβάλλομεν ὑπ᾽ ὀργῆς: οἰκέταις δὲ καὶ πολίταις τὸν θυμὸν ὥσπερ θηρίον ἐφίεμεν οὐ καλῶς ὑποκοριζόμενοι μισοπονηρίαν, ἀλλ᾽ ⁵ ὥσπερ, οἶμαι, τῶν ἄλλων παθῶν τῆς ψυχῆς καὶ νοσημάτων τὸ μὲν πρόνοιαν τὸ δ᾽ ἐλευθεριότητα τὸ δ᾽ εὐσέβειαν καλοῦντες οὐδενὸς ἀπαλλαγῆναι δυνάμεθα.