Flaminio, Marco Antonio Serravalle 1498 - Roma 1550, carmina, carmina carm. carmina (M. Scorsone, 1993), section 5

Home Collections/Texts Perseus Catalog Research Grants Open Source About Help

Hide browse bar Your current position in the text is marked in blue. Click anywhere in the line to jump to another position:

6. ad Stephanum Saulium

Candidissime Gratiarum alumne,
Ne carus tibi sim, nec ulla signa
Amoris mihi mutui rependas,
Ni te plus amo, quam solet tenella
5Unicam genitrix amare natam.
Nec mirum; quid enim potest amore
Tuo dulcius esse? vel quis ullo
Fuit tempore dignus aeque amari?
Honores alius sequatur, auri
10Acervum cumulet nitentis: ipse
Sim beatior omnibus beatis,
Annuant modo caelites, ut una
Tecum vivere, tecum obire possim,
Iucundissime SAULI, honore, et auro,
15Et cara mihi carior salute.

7. ad Ulyssem Bassianum

ULYSSI, mea Musa, dic salutem,
Non illi dea quem Calypso amavit,
Sed quem Pierides amant amore
Quo iam tum lepidum Catullum amabant,
5Cum tenellulus Aonas petivit
Montes, et meditans opaco in antro
Mentes virginei chori tenebat.
Dic incredibili ipsius videndi
Me desiderio peruri, acerba
10Ut non acrius intimas medullas
Mihi febris adurat. Ipse quando
Viset languidulum? suaque dulci
Me solabitur allocutione?
Nec eum lupa nutriit, nec ursa,
15Sed comis pater, et puella mitis;
Cur ergo rigida aesculo, Hadriaeque
Durior scopulis, meique morbi
Tam securus abest? an ille nondum
Rescivit, mea lectulo cubare
20Membra torrida? sic profecto, sic est.
Quare dic iuveni, Camoena, caro,
Confestim veniat, fidesque secum
Afferat. Volo leniat furentem
Febrim, ut Orphea belluas, et iram
25Cerberi, Eumenidasque saevientes
Mollivisse ferunt lyra canendo.

8. ad Galeatium Florimontium Philalethem

9. ad Bernardinum Maphaeum, | et Antonium Mirandulam | de Alexandro Farnesio cardinali

Gaudete, o lepidi mei sodales,
Omni iam posito timore, venit
Tandem nuntius optimus, patronum
Salvum, et incolumem redire nostrum,
5Quem rumor malus Italas per urbes
Divulgaverat esse iam dolore
Confectum lateris, malaque febri,
Dum cinctus legionibus Latinis
Petit Vindelicas tremendus oras.
10At tibi male sit, moleste rumor,
Qui nos sollicito diu timore
Vexasti. En cito patriam reviset
ALEXANDER, et omnium Quiritum
Plausus, gaudia, gratulationes
15Laetus excipiet; manusque caras
Nobis iam dabitur deosculari.
O pulcherrime Sol, tuo nitente
Curru fer cito moenibus Quirini
Hunc diem niveum, et nimis beatum.

10. ad Hieronymum Seripandum

Commendo tibi, SERIPANDE magne,
Gulielmum, hominem pium, eruditum,
Et candore animi parem columbae,
Doctum praeterea utriusque linguae;
5Quodque existimo pluris aestimandum,
Pauperem iuvenes tamen docentem.
Gratis pauperie mala gravatos.
Illum Graecia magna procreavit
Antiqua probitate, moribusque
10Dignis Pythagora virum, tuaque
Dignum amicitia: idque ita esse, certo
Sciens, hunc tibi, magne amice, dono,
Virtutique tuae dico. Nec alter
Cliens aptior est tibi, nec ipse
15Patronum inveniat sibi aptiorem.

11. ad Ioannem Casam

Disertissime CASA, quem libellum
Legendum dederas mihi, relegi
Saepe ac saepius, et tamen legendi
Is desiderium mihi reliquit.
5Nec mirum; siquidem tuus libellus
Tam doctus, numerosus, elegansque est,
Ut scriptus videatur aureo illo
Saeculo Ciceronis, atque ab ipso
Divino Cicerone. Nec profecto
10Vivet iste minus diu libellus,
Quam libri Ciceronis. Ergo, CASA
Disertissime, perge, saeculumque
Nostrum orna aureolis tuis libellis.

12. ad Matthaeum Dandulum

O brumae mihi Vere amoeniores,
Quibus, DANDULE care, te fruebar,
Antequam Latium petissem, et Urbem!
Cum subit mihi candidarum imago
5Illa noctium, et ille propter ignem
Sermo dulcis, et Attico lepore
Conditus, lacrimae effluunt ocellis,
Ut rivus pluvia frequenti abundans;
Nec quidquam mihi suave iam videtur,
10Aut videbitur, usque dum redire
Ad carum hospitium tuum licebit,
Quod Phoebus pater, et novem sorores,
Et virtus celebrant, fidesque, honorque.
At donec procul a tuis ocellis
15Me tenent superi parum faventes,
Ne, quaeso, pigeat meum dolorem
Te iocis relevare literarum.
Quamquam te patriae, imperique magni
Cura distinet, est tamen laborum
20Quies, ingenuoque sunt (opinor)
Isthaec seria temperanda lusu.

13. ad Aloysium Priulum

Dum Canicula fervidis fatigat
Vos caloribus, ipse valle opaca
Sedens propter aquam nitentem amoeni
Mesuli, placido fruor tepore
5Veris: attamen hoc, Priule, dicam,
Et dicam sine fraude, malim aduri
Ardenti Libyae, Indiaeve ab aestu,
Quam magni alloquiis carere Poli,
Qui virtute sua, suoque miro
10Cepit sic animum meum lepore,
Ut illo sine mella amara, soles
Obscuri, nivea atra, ver amoenum
Horridum mihi sit, diesque longo
Anno longior. Ergo sic habeto,
15Ut primum potero explicare quae nunc
Me negotia distinent redibo
Ad vos Pegaseo ocyor volatu.
Quod negotia si mihi facessent
Haec negotium, et expedire nodos
20Istos non dabitur brevi, relictis
Nodis, atque negotiis revertar;
Nam tanti nihil est, velim ut carere,
Frater optime, te, meoque Polo.

14. ad Donatum Rullum

RULLE candide, et omnium virorum
Humanissime, quos abhinc trecentos
Annos Appula terra procrearit,
Quod me perpetuis, meosque amicos
5Iuvas officiis, tuaeque semper
Domus hospitium mihi est apertum,
In hoc eximiae benignitatis
Clarum das specimen; tibique grates
Ago, maxime, maximas, amice,
10Tantis pro meritis, agamque semper,
Atque habebo; referre namque, ut opto,
Nec licet modo, nec licebit umquam.
At quod nuper amore nostri es ausus
Tentare, et facere aeque amanter, ac si
15Tibi filius, aut pater fuissem,
Id vero et mihi, et omnibus videtur
Tam magnum, ut tibi debitas referre
Non possim, aut agere, aut habere grates;
Non si quidquid ubique gratiarum est,
20Habere, atque agere, et referre possim.

15. ad Iacobum Peregrinum

Iucundissime amice, cras Tridento
Discedam cupidus tui videndi:
Verum ut commodius loquamur, et ne
Interpellet amicus hic, et ille,
5In tuo volo te Povilliano
Convenire. Videbis ipse, ne quis,
Linum praeter, ibi adsit: hunc adesse
Non solum, PEREGRINE, non recuso,
Sed summe cupio; est enim modestus,
10Et doctus iuvenis, mihique amicus
Quam qui maxime. Item cavebis illud,
Ne convivia sint Apiciana.
Adsint pullus, et haedus, et recentia
Ova, illique sales tui, quibus nil
15Usquam salsius, elegantiusve est.
Haec si, inquam, affuerint, tuum sodalem
Iucunde accipies, nimisque laute:
Nam convivia sumtuosa peius
Morte vito: iocos, facetiasque
20Sector mirifice; tuasque regum
Verbis praefero collocutiones.
Haec ex tempore carmina exaravi,
Cum Morilla repente, si quid ad te
Vellem, quaereret: at brevi, favente
25Deo, plurima seria, et iocosa
Coram. Nunc vale, et optimam sororem
Meo nomine plurimum saluta.

16. ad Ferandum Brancatium

Tune Flaminii putas, FERANDE,
Effluxisse animo tuum leporem,
Carumque hospitium? ante vel propinquo
Nabit Pausilypus mari, vel unda
5Sebethi refluens suos adibit
Fontes, pectore quam meo recedat
Imago tua dulcis. Atra sensus
Cum mors abstulerit mihi, manebit
Illa infixa animo; tuamque semper
10Virtutem meminisse me iuvabit.
Quod si vota mea audiunt benigni
Caelites, adero brevi; nec ulla
Iam res Flaminium hospiti benigno
Avellet: domus una, et una mensa
15Copulabit utrumque, dum suprema
Dies separet. Interim valebis,
Nil plane dubitans, FERANDE, rebus
Me tuum omnibus anteferre amorem.

17. ad Petrum Carnesecum

O dulce hospitium, o lares beati,
O mores faciles, o Atticorum
Conditae sale collocutiones,
Quam vos aegro animo, et laborioso,
5Quantis cum lacrimis miser relinquo!
Cur me saeva necessitas abire,
Cur vultum, atque oculos, iocosque suaves
Cogit linquere tam venusti amici?
Ah reges valeant, opesque regum,
10Et quisquis potuit domos potentum
Anteponere candidi sodalis
Blandis alloquiis, facetiisque.
Sed quamquam procul a tuis ocellis,
Iucundissime CARNESECE, abibo
15Regis imperium mei secutus,
Non loci tamen ulla, temporisve
Intervalla tuos mihi lepores,
Non mors ipsa adimet. Manebo tecum,
Tecum semper ero, tibique semper
20Magnam partem animae meae relinquam,
Mellite, optime, mi venuste amice.

18. ad Ubertum Folietam

Ibis ad patriae lares beatos,
Et desiderium tui relinques
Maximum unanimi tuo sodali.
Nam quo tempore nostra cara coepta
5Est amicitia, ex eo medullis
Mihi carior es meis, erisque,
Sensus dum mihi erit amoris ullus,
Propter ingenium tuum, tuosque
Mores, et studia artium bonarum,
10Et stylum Cicerone paene dignum,
Et plane Cicerone mox futurum,
Vitalis modo sis, UBERTE, dignum.
Ibis tu procul, et tamen manebis
Meo in pectore fixus, et iuvabit
15Idem credere de tuo in me amore.
Quod te per lacrimas, amice, amaras,
Quae fluunt oculis tuis, meisque,
Per si qua est tibi cura nostri, id oro,
Cito Urbem repete, et tui miselli
20Sodalis miserere, quem relinquis
In luctu, et tenebris tuo recessu.

19. ad Marium Bandinum

Quod sum pollicitus tibi, futurum
Me tecum cito, id exsequar diebus
Paucis, si mihi faverint benigni
Caelites: reliquom est, ut ipse in urbe
5Interim maneas, agellulumque
Tuas delicias sinas valere,
Usque dum veniam, tuoque dulci
Fruar colloquio, facetiisque.
Nec Germanicus absit, ille bellus,
10Et doctus puer, optimoque patre
Dignus filius: hic mihi trecentos
Versus Maeonidae volo Maronis
Explanet varia locutione.
Tu Germanica bella, Caesarisque
15Narrabis mihi clara facta, quorum
Ipse non quotacumque pars fuisti:
A me carmina Davidis, Tridenti
Expressa accipietis; et iuvabit
Hymnos dicere versibus Latinis.
20Decem continuos dies manere
Tecum cogito; eaque lege tantum
Utar hospitio tuo, morari
Ne plus quam volo, sit mihi necesse;
Quod iam praemoneo, satis superque
25Amoris violentiam, impetumque
Tui cognitum habens. Sed audi, amice,
Quam bonam hospitibus bonis Homerus
Legem sanciat: Hospitem caveto,
Hospes, neve manere, neve abire
30Cogas: in vitio pari est uterque,
Urgentem remorans, morantem adurgens.
Hoc viros decet elegantiores
Praeceptum memori tenere mente,
Nec umquam violare. Tu, venuste
35MARI, dum venio, vale, meoque
Fratrem nomine candidum saluta.

20. ad Ludovicum Strozzam

STROZZAM Flaminius suum salutat
Benaci liquidam iacens ad undam
Sub myrto beneolente, dum superba
Terit limina principum misellus
5STROZZA. Tu ne molesta in urbe semper
Inclusus, variis agri beati
Numquam deliciis fruere? numquam
Ruris gaudia noveris? miselle,
Rumpe obstantia claustra, rumpe lentas
10Moras, si sapis, optimumque amicum
Vise. Hic Vergilium tuum, meumque
Catullum vacui legemus. Hic tu
Cultis versiculis canes amoenos
Hortos, et vitrei lacus decentes
15Nymphas: me cithara bonum Gibertum
Iuvat dicere, cuius hic agellus
Mihi munere partus. Hunc agellum
Ille donat habere, quo nec alter
Baccho, et Palladi gratior, nec alter
20Musis otia, et abditos recessus
Praebet commodius. Modo haec benigni
Faxint propria dona di, talenta
Croesi despicio, Midaeque acervos.

21. ad Petrum Victorium

VICTORI, tibi plurimum fatemur
Nos debere, quibus tuo labore
Hic Aristotelis libellus artem,
Et mysteria rhetorum recludens
5Explanatur ita apte, et eleganter,
Ut quem aegre unus, et alter eruditus
Intellexerat ante, ineruditi
Te docente queant labore nullo
Tunc intelligere. Ergo iure cuncti
10Indocti simul, atque docti amamus
Te de hoc munere, maximasque semper
Labori tuo, et eruditioni,
Rhetor maxime, gratias agemus.

22. ad Antonium Massam

Etsi Sulpiciis, Catonibusque
Non cedis gravitate, nec patroni
Ullius celebrat domum perinde
Ac tuam populus, tamen caveto
5Ne supercilio nimis severo
Lusus molliculos meae Camoenae
Spernas, optime MASSA; nam Platonis,
Quo nemo gravior fuisse fertur,
Exstant carmina melle dulciora,
10Quae summa faciebat is senecta,
Non semper studiis vacans severis.
Et noster quoque Tullius solebat
E foro rediens laborioso
Versus scribere delicatiores,
15Ut curis animum gravem levaret.
His auctoribus, ut reor, licebit
Nugas Flaminii legas ad ignem,
Cum te garrula turba liberorum
Dicendi nimio labore fessum
20Ad iocos vocat, et leves cachinnos.

23. ad Carolum Gualterutium

Quas agam tibi gratias, quibusque
Verbis, CAROLE? qui mei negoti,
Duri, Iuppiter! et laboriosi,
Procurator, ad exitus secundos
5Rem tam commode, et apte, et expedite
Duxisti, ut videare par agendis
Rebus Mercurio Iovis ministro,
Quem deum ingenio, eloquentiaque
Omnes vincere, praedicant poetae.
10Ergo, candide amice, dum laboras
Pro me quotidie, otio ipse dulci,
Cupitoque fruor Casertae in agro,
Qui pulcherrimus omnium locorum
Iure dicitur. Hic bonas precabor
15Musas, ut faciant tibi poema,
In quo nomen, honos, tuaeque laudes
Vivant innumerabiles per annos.

24. ad Basilium Zanchum

Iudex candide carminum meorum,
Quamquam gratulor et tibi, et faceto
Arcellae, quod amore iuncti, et una
Domo, vivitis optime, ac beate,
5Tamen, si licet intimo sodali
Verum dicere, nec tacere quidquam,
Quod absis, doleo, tuique ferre
Vix desiderium queo; nec illo
Torquetur minus optimus Priulus:
10Nam dulcis tua Musa, comitasque,
Et rara probitas, fidesque utrumque
Sic incendit amore, vita acerba
Te sine ut videatur, olim utrique
Iucundissima quae solebat esse
15Te praesente. Quid ergo, care ZANCHE,
Agendum? an tibi suadeam, relicto
Arcella ut redeas? meumne tanti
Commodum faciam, et Priulum, ut illi
Cui plus debeo paene quam Priulo,
20Sic incommodem iniquus? immo, amice,
Arcellam cole, ama, nec unguem ab ipso
Latum, quaeso, recede; quippe inani
Nos desiderio, tui atque amore
Vel tabescere malo, quam carere
25Suis deliciis venustum amicum.

25. ad Franciscum Turrianum

Per tui Ciceronis, et Terenti
Scripta te rogo, TURRIANE docte,
Ut postridie adhuc rubente mane,
Cum foecundat humum decorus almo
5Rore Lucifer, exiens Giberti
Domo ad me venias equo citato,
Ne tibi igneus antevertat aestus.
Hic fontem prope vitreum sub umbra
Formosi nemoris tibi parabo
10Prandium Iove dignum. Habebis et lac
Dulce, et caseolum recentem, et ova,
Et suaves pepones, novaque cera
Magis lutea pruna. Delicatos
Addam pisciculos, nitens salubri
15Quos alit mihi rivulus sub unda.
Ad mensam vetulus canet colonus
Iocosissima carmina, et coloni
Quinque filiolae simul choreas
Plaudent virgineo pede. Inde ocellos
20Ut primum sopor incubans gravabit,
Iucundissime amice, te sub antrum
Ducam, quod croceis tegunt corymbis
Serpentes hederae, imminensque laurus
Suaviter foliis susurrat. At tu
25Ne febrim metuas, gravedinemve;
Est enim locus innocens. Ubi ergo
Hic satis requieveris, legentur
Lusus Vergilii, et Syracusani
Vatis, quo nihil est magis venustum,
30Nihil dulcius, ut mihi videtur.
Cum se fregerit aestus, in virenti
Convalle spatiabimur; sequetur
Brevis coena; redibis inde ad urbem.

26. ad Romulum Amasaeum

Sic te, ROMULE, copia beata
Fandi, et omnigena eruditione
Vincat Pompilius tuus; benignus
Sic te sospitet inter arma, divum
5Rex, oro, mihi mitte crebriores
Posthac litterulas; nec ullus umquam
Tabellarius huc equis citatis
Currat Vindelica profectus ora,
Quin epistolium tuo sodali
10Afferat. Neque tu, quid ipse Caesar,
Quid Germania Caesari resistens
Castris oppositis gerat, labora
Mihi scribere. Nec quid ipse Caesar,
Nec Germania quid gerat, laboro
15Scire: unum hoc mihi nosse, amice, cordi est,
Ut Farnesius inclytus laborem
Durae militiae ferat. Valere
Ipsum dic; nihil amplius requiro.

27. ad Adamum Fumanum

Cum, FUMANE, tuus, meusque nuper
Scripsisset mihi Turrianus, omnes
De tua medicos salute parvam
Iam spem habere, dolor meam occupavit
5Sic mentem, ut fugeret quies ocellis,
Nec flendi modus ullus esset. Ergo
Tam bonum mihi mors acerba amicum,
Prima surripiet iuventa? amicum,
Quo nec candidior fuit, nec alter
10Erit; cui dederat loqui rotundo
Ore pulcher Apollo, sive Graecos
Versus conderet ille, seu Latinos.
Haec, et quae dolor improbus querenti
Suggerebat, amice, sum locutus,
15Vix parcens superis. Sed ecce laeta
Venit littera nunc, tuae salutis
Felix nuntia, qua meum revixit
Cor, ut flosculus igne semiustus
Solis, quem reficit benigna Luna
20Rore frigidulo. Nec ulla mater
Natum depositum videns deorum
Dono restitui, magis triumphat
Gaudio. Bone Iuppiter, benigno
Quem tu numine ianua rapacis
25Nunc Orci eripuisti, eumdem eodem
Serva numine plurimos in annos.

28. ad Bonifacium Bivilaquam

De me ne male sentias, amice,
Quod te visere proximis diebus
Cum proclive foret facillimumque,
Id tamen minime egerim. Per agros
5Tuos, et medios quidem ambulavi
Ad Camillum adiens meum; sed, oro,
Qua possem ratione suspicari,
Agros esse tuos, tuamque villam,
Quam vidi procul eminentem? amice
10Candidissime, tale si quid umquam
In mentem mihi venit, aut venire
Quivit, mente tua effluam, meique
Fias nominis immemor, nec umquam
Iucunda amplius allocutione
15Digneris tenerum tuum sodalem;
Quod foret mihi acerbius vel ipsa
Morte, sive quid esse morte acerba
Potest saevius. Est enim leporis
Tanta vis tui, et intimas medullas
20Ita incendit amore, ut ardeam aeque
Totus, ac iuvenis decore capta
Virgo candida suscitantis imo
Flammam in pectore, quam nec imber alto
Caelo praecipitans, nec ulla iam quit
25Unda exstinguere; non si amara Tethys
Ardentem Oceani obruat procellis.

29. ad Christophorum Longolium

Dum tu Naugerio, optimoque Bembo,
LONGOLI, frueris, tuique Tulli
Laudes aequiparare tendis; ipse,
Ubi molibus arduis ad astra
5Se tollit Genua, hortulis amoenis
Abditus Stephani mei tuique,
Nunc Aristotelis lego libellos,
Caelestem sapientiam, virique
Mirans ingenium: modo ad Catulli
10Dulces versiculos relapsus, inter
Argutas volucres cano sub umbra
Silvae lauricomae iacens: modo ipse
Ludo carmina, qualia in Lycei
Nigris saltibus Arcades canebant,
15Antequam fera gens profecta ab oris
Incultae Scythiae procul Menalcas,
Tityrosque fugaret. Ipse vero
Saulius, tua dum laborat ire
Per vestigia, Tullium urget, uno
20In illo stupet, et nimis beatum,
LONGOLI, putat esse te, benignus
Cui dat Iuppiter esse tam propinquum
Scriptori egregio. Ast ubi remisit
Aestus, nec querulis sonant cicadis
25Arbusta amplius, igneusque iam Sol
Abit, nos pelagi propinqui ad undam
Imus. Hic scopulo sedens uterque
Pisces captat arundine, et videre
Cymbas purpureo mari volantes
30Iuvat. Flaminii tui, tuique
Sauli, candide amice, vita qualis
Sit, vides: ea si placet, venito,
Et vitae cumulum addito beatae
Tui Flaminii, tuique Sauli.

30. ad Dominicum Saulium

Quod virtus tua maxima invidorum
Telis obiicitur, dolere, SAULI,
Numquam desino pro meo vetusto
In te amore, tuaque perpolita
5Doctrina, et bonitate singulari:
Idem gratulor intuens tumultu
In tanto placidam tuam quietem,
Dum mente intrepida impetum furentis
Fortunae toleras. Sed ipsa tandem
10Innocentia vincet; et repulsis
Cernes criminibus tuam micare
Famam, ut nubibus hinc et hinc fugatis
Sol ardet radians nitente luce.

31. ad Petrum Carnesecum de Emanuele Chio medico

Di boni tua vota, CARNESECE,
Audivere: fugit siticulosa
Febris, et redit ad meos ocellos
Quies, et cibus incipit iuvare,
5Et Bacchi minus est latex amarus;
Et, quod laetitias meas adauget,
Me Chius medicus fricatione,
Et victu tenui levat, remotis
Omnium medicaminum venenis,
10Queis languentia membra deteruntur.
Ipse utrum melior, peritiorve,
Sit plane dubites: benigniorem
Non certe invenias, pecuniamve
Curantem minus. Et suis medetur
15Aegrotis ita amanter, ut parentes
Aut nati, aut videantur esse fratres.
O Chium medicum bonum, atque suavem,
Et tibi, inclyte Coe, comparandum!

32. ad Philippum Gerium

Quid rerum geris, o venuste GERI?
Num cessas? tibi nil minus profecto
Convenit, bona quem Thalia parvum
In sinu erudiit suo, deditque
5Vatum florea prata pervagantem
Versus fingere melle dulciores.
Quod si scribis, ut arbitror, tuumque
Moronum celebras, ad astra iustis
Ferens laudibus, aureosque mores,
10Virtutesque viri paras in aevum
Aeternare, facis quidem quod est te,
Et tua pietate dignum: at illud
Indignum nimis, et nimis molestum,
Quod celas, neque me, ut soles, amice,
15Oblectas lepida tua Camoena.
Quare per tuum Apollinem, tuamque
Musam, et Maeonidem sacrum, et Maronem
Oro, si quid habes, bono sodali
Mitte. Nil mihi gratius, magisve
20Nostro feceris hercle amore dignum.

33. ad Octavium cognomento patrem

OCTAVI PATER, ad Viterbiensem
Secessum venias, rogamus omnes;
Polus, Parpalias, Priulus, ipse
Tuus Flaminius. Nec esse Romae
5Tutum est, cum rapidus caniculari
Aestu Sol furit, et Viterbi in urbe
Iucundo fruimur tepore veris
Aestate in media. Nec ulla certe
Est salubrior ora, nec sodales
10Tui habes, mihi crede, amantiores
Usquam; te licet elegantiorum
Nemo non amet unice, colatque.
Cur ergo, PATER, huc venire cessas?
Num te illa innumerabilis librorum
15Tenet copia curiosum? habebis
Et hic Graeca volumina et Latina,
Quae lassare valent decem otiosos
Plinios. Licet usque, et usque, et usque
Noctes, atque dies legas, ut hercle
20Facis, (ne dubita) tamen novorum
Haud te deficiet librorum acervus.
Ergo rumpe moras, PATER venuste,
Mellite, optime, nec tuos sodales
Contemtos habe. Amore vinci ab ullo
25In primis tibi turpe, quem fatentur
Exemplum memorandum amoris omnes.

34. ad Ludovicum Beccatellum

Si recte tibi, LUDOVICE care, est,
Gratias ago dis. At esse recte
Qui potest? brevis hora si quieti
Vix umquam datur, et bonis libellis,
5Quibus nil tibi carius, salutem
Multam dicere cogeris, nec agri
Licet delicias tui videre.
Sed dic, optime amice, quis laborum
Tandem finis erit? vides capillum
10Iam canescere, iam senecta frontem
Rugis incipit exarare, nec tu
Vivere incipis? an manum rapacem
Dum Mors iniiciat tibi repente
Exspectas? miser, ah miser, fugaci
15Vitae consule, et Urbe derelicta,
In tuo requiesce tandem agello.

35. ad Nicolaum Ormanetum

Quid, o candide amice, semper ista
Iuvat vivere in Urbe, cursitando
Nunc per limina principum superba,
Nunc subsellia iudicum terendo?
5ORMANETE, fugit levis iuventa
Ventis ocyor, et subit senectus
Curva, quam sequitur ferox tenebris
Mors operta; nec illius furorem
Arcet nobilium favor: clientem, et
10Patronum rapit illa. Amice, quaeso,
Vive, dum licet, otioque dulci
Ruris elue amara civitatis.
Si gustare mei semel quietem
Agelli potes, et periclitari
15Quam sit suave tumultuosa ab Urbe
Semotum sibi vivere, otiosa
Numquam sit mihi vita, ni potentum
Fortunasque, domosque, gratiamque
Arbitrabere vix pili aestimandas.
20Tunc dices: Nihil est profecto mirum,
Meus Flaminius quod esse laetus
Fortuna exigua, brevique censu
Audet, nil populi leves honores
Curans, nil rutilos Midarum acervos.

36. ad Raymundum Turrianum | de Francisco fratris eius filio

Venimus, bone TURRIANE, ad Urbem
Salvi, et incolumes, nec ulla passi
Viae incommoda; verum in Urbe posthac
Salvi, et incolumes utrum futuri
5Simus, nescio; nam tremit tumultu
Tellus Romula maximo: propinquat
Miles barbarus, et ferox minatur
Caedem, incendia; nec satis videmus
Tantorum effugium periculorum.
10Sed cum multa animo meo recursent
Molestissima, nil ita ad dolorem
Accidit grave, ut hic videre fratris
Tui filium. Acerba sicne fata
Tulisse, ut puer hic ad Urbem adiret
15Isto tempore tam periculoso?
Mene, quod nimis ingravat dolorem,
Exstitisse profectionis huius
Auctorem? bone Iuppiter, malorum
Quidquid huic puero imminet, redundet
20In meum caput, obsecro. Quid iste
Puer commeruit? puer bonarum
Cura Pieridum; puer Catullo
Suo municipi futurus olim
Par, aut maior. Et hunc, Apollo sancte,
25Sines ludibrium esse barbarorum?
Huc ades, bone dive, seu fluenta
Xanthi, seu retinent amoena Cynthi
Te iuga; huc ades, o pharetra et arcu
Insignis. Fera fata si Quirini
30Urbem evertere destinant, misellum
Ah saltem puerum tuum, tuumque,
Oro, Flaminium tuere. Uterque
Est tuus famulus: uterque sese
A primis tibi dedicavit annis.

37. ad honoratum Fascitellum

FASCITELLE, quid otio in beato
Dictavit tibi roscidis sub antris
Musa candida? nil soles profecto
Umquam scribere laurea corona
5Non dignum. Ipse miser tumultuosa
Urbe detineor: tibi benignus
Dedit Iuppiter in remoto agello
Latentem placida frui quiete,
Inter Socraticos libros, et inter
10Nymphas, et Satyros, nihil profani
Curantem populi leves honores.
Verum, sive aliquid Marone dignum
Pangis, sive modis Horatianis
Iuvat ludere, quidquid est, sodali
15Tuo mitte. Alii sibi, atque Musis
Scribant: tu cave, carmina occulas quae
Digna sunt medio legi theatro.

38. ad Blosium Palladium

Plurimam BLOSIO suo salutem
Dicit Flaminius malus poeta
Omnium lepidissimo poetae.
Quae tu carmina per iocum, atque lusum
5Scripsisti ad Iovium bonum sodalem
Iucunde, lepide, facete, amanter,
Non sunt Flaminio malo poeta
Digna carmina, sed tuo Catullo,
Quo nil salsius, elegantiusve.
10Nam nec tam similem suo gemello
Gemellum peperit venusta Leda,
Es tu quam similis tuo Catullo.

39. ad Ioannem Franciscum Binum

Quid Horto, bone BINE, qui solebat
Plura carmina quam rosas, et herbas
Olim fundere, contigisse dicam?
Cur ex garrulo, et eloquente factus
5Iam sit Harpocrates. Tamen nec illi
Desunt lilia, nec rosae: ille grandes
Lactucas habet, ocymumque: tortus
Abundat cucumis, rubent ubique
Fraga: quin et apis levi susurro
10Illum provocat ad canendum. At ipse,
Quasi grandine verberatus esset,
Aut fur omnia sustulisset, odit
Locum, et carmina; scilicet sequuntur
Mores et domini instituta, servi.
15Dum tu carmina, BINE, amasti, et Hortus
Ipse carmina amavit: at simul tu
Lucrum versibus esse praeferendum
Putasti, Hortus item studet lucello,
Et se divitibus locat, merasque
20Nugas carmina, ineptiasque ducit.
At tibi male sit, malum lucellum,
Musae pernicies, malum lucellum;
Tua certe opera bonis, facetisque
Horti carminibus diu caremus.

40. ad Bernardinum Maphaeum

MAPHAEE unanimis mihi sodalis,
Si quid de domini tui meique
Salute est tibi nuntiatum, amabo
Fac me participem; malamque curam,
5Quae affixa interioribus medullis
Noctes atque dies edit misellum,
Aufer. Vindelicis enim feruntur
Nuntii lacrimabiles ab oris
De febri assidua, et periculosa
10Farnesi. O nimium mihi molesti
Nuntii, mala tanta qui minantur!
Quod si quid melius tuae cupitae
Ferent litterulae, metumque tristi
Absterges animo, tibi rependent
15Centum versiculos meae Camoenae,
Qui testentur ubique, dum licebit
Ipsis vivere, nil fuisse magni
Farnesi mihi carius salute.

41. ad Petrum Viperam

Fortunate senex, senex beate,
Quo te carmine praedicare possim?
Est domus tibi parva, sed supellex
Munda, lectulus elegans, tabellae
5Quae suis oculos vel eruditos
Figuris teneant, cubiculumque
Ornatum satis, et satis librorum
Magna copia, qui bene, ac beate
Docent vivere, mensa pura, victus
10Simplicissimus. Est tibi fidelis
Minister, vetulus sodalis idem,
Qui cum fallere tempus, et iocari
Soles suaviter; est enim facetus
Senex, blandus, amabilis, disertus.
15Haec ad commoda tam beata magnum
Adiungit cumulum hortulus venustus,
Quem vel Corycius senex agello
Suo praeferat, omniumque dicat
Pater Nausicaae hortulorum ocellum.
20Adde, quod viridis tibi senectus,
Quod mens candida, candidique mores:
Quod sestertia quinque ab Urbe missa
Sunt satis tibi singulos per annos.
Abest ambitio, timorque leti,
25Et quidquid miseram facit senectam;
Nam Deo pietas amica, vitae,
Et morti bona cuncta pollicetur.
Fortunate senex, senex beate,
Quo te carmine praedicare possim?

42. ad Hieronymum Bagium

Cum tot sustineas, BAGI, labores,
Tot negotia nostri amore, quidnam
Pro tantis meritis tibi rependam?
Unum hoc scilicet, elegantiarum
5Ut patrem omnium, et omnium leporum
Domi convenias, eique dicas
Meo nomine plurimam salutem.
Quis iste, unde, ubi sit, requiris? hic est
Optimus Galeatius, Suessa
10Quem ferax genuit, tenent Penates
Nunc tuae patriae, et domum frequentat
Moroni egregii. Ille te benigne
Amplexabitur, ut meum sodalem.
Id primo; ast ubi vir bonus venustos
15Et mores faciles tuos parumper
Gustarit, geret in suis ocellis
Tuo nomine te, nec alter illi
Erit carior; hinc senex habebit
Maximam mihi gratiam. Ipse, quidquid
20Tibi debeo, persolutum abunde
Arbitraberis, et simul putabis
Me tuum insuper esse creditorem.

43. ad Marium Galeotam

Tune, docte MARI, tuo sodali
Potes consulere, ut suas ineptas
Nugas edat, et ora per virorum
Vagari sinat? Actione vestro
5Me contendere vis? ego, inquam, amice,
Postquam is carmina tam venusta, tamque
Polita edidit, audeam libellos
Meos edere? nonne, quaeso, id esset,
Olori obstrepere anserem? sit ergo
10Satis, si tibi, candidisque amicis
Lusus putidulae meae Camoenae
Ostendo. Nihil est mihi timendum,
Dum sese mea continet Camoena
Istis finibus: at venire in ora
15Si vulgi audeat, ah nimis misellum
Tuum Flaminium! boni poetae
Quem Aquinum, Bavium, et sui venenum
Saecli, atque opprobrium esse praedicabunt.

44. ad Blosium Palladium

Leporum pater et facetiarum,
BLOSI candide, cernis, ut profundum
Tuis hendecasyllabis iocosis
Veternum excutias meae Camoenae?
5Quae iam dedidicit loqui Latine;
Et pedes reperire, queis venusti
Currunt versiculi, sonosque dulces
Portant auribus eruditiorum.
At tu quidquid id est ineptiarum,
10Quod mitto tibi, per tuam Turundam,
Per sales, ioca, tinnulos cachinnos
Festivae comites dicacitatis,
Per tuos, precor, Atticos lepores,
Ne prodire sinas in ora vulgi,
15Iucunde, unanimis, venuste amice.

45. ad Ludovicum Canossam

Rogas ut veniam, CANOSSA, ad agri
Tui delicias, et eleganter
Describis mihi prata, villam, et hortos,
Et fontem, et fluvium, nemusque opacum.
5Haec sunt maxima, maximeque possint
Quemvis allicere: at nihil profecto
Me tuo magis allicit lepore,
Et tua bonitate singulari;
Queis ita afficior, patrone magne,
10Ut tunc denique vita cara, dulcis,
Vitalis mihi sit, tuis adesse,
Cum possum, alloquiis, daturque tecum
Coenare, et legere, et deambulare.
Ergo, si mihi di favent, omissis
15Curis omnibus ad tuum volabo
Garzianum, ubi primum amabilis lux
Rebus reddere coeperit colorem
Die postero. Interim valebis.

46. ad Fabritium Brancutium

FABRITI optime, qui manu eleganti
Scribis carmina, quae Camoena dictat
Singulis mihi noctibus, quietem
Dum terris sopor irrigat, quid ipse
5Quid pro te faciam? Deos rogabo,
Ut qui carior est tuis ocellis
Tibi Tullius, is suum in loquendo
Leporem, ingeniumque, copiamque
Inspiret tibi, nobilemque, et illam
10Scribendi variam optimamque formam
Det effingere sic, ut esse cunctis
Tullius videare, Tullianus
Qui iure omnibus esse nunc videris.

47. ad Hieronymum Pontanum

Quod, HIERONYME, patriis ab oris,
Cornelique Foro procul remotus,
Nunc urbem maris incolo Hadriani
Reginam, modo Romuli superbas
5Arces praefero, vel venusta rura
Casertae, nihil est profecto, cur me
Amantem patriae parum arbitrere.
Ante urbes alias, et ante me ipsum
Illam semper amavi, et usque amabo,
10Dum sensum mihi caelites amandi
Concedent. Itaque ipsa magnitudo
Amoris facit, ut carere malim
Optata genitrice, quam videre
Illam armis, odiisque saevientum
15Natorum laniatam. Acerba fata
Cives praecipites agunt, nec ulla
Tangit cura parentis efferatas
Mentes. Cur igitur colam paternos
Lares? num ut videam meis ocellis
20Vias sanguine civium meorum
Manantes, et ubique tecta saevo
Igne ardentia? quin meas ad aures
Nefanda haec scelera, impiaeque caedes
Quando perveniunt, abire ad Indos,
25Et ultra Oceanum opto, quo nec ipsum
Nomen dulce mihi, simulque amarum
Corneli penetret Fori, nec ulla
Ruentis patriae venire possit
Fama, quae mihi sic acerba, sic est
30Taetra, atque horribilis, deos ut hercle
Noctes atque dies rogare pergam,
Vel servent patriam meam, vel ipsi
Dent mihi subita perire morte.

48. ad Vincentium Gerium

Ergo, candide GERI, abire certum est?
Tune, quem mihi luce cariorem
Fecerunt lepidi, bonique mores,
Abibis procul, et procul manebis
5Semper? o mihi rem gravem, atque acerbam!
Cur, ah cur, superi, meos amicos
Aut exstinguitis, aut meis ocellis
Vivos surripitis? perire malim
Profecto, mala quam videre tanta.
10I felix tamen, i, venuste GERI,
Et solare tuam bonam parentem,
Quae desiderio tui misella
Tabescit; nimium diu misella
Caret deliciis suis, facitque
15Vota vix numeranda pro cupito
Filii reditu. Sed, o tenella
Mater, flebilibus modum querelis
Pone; iam venit, en venit venustus
Ad te filius, atque eum venustae
20Virgini sociabis, et venustam
Videbis sobolem brevi, et iuvabit
Saepe dicere balba verba parvis
Anum cum pueris, puellulisque;
Et cum venerit hora iam suprema,
25In nati gremio beata vitam
Finies, satis et super nepotum
In turba numerosa adhuc superstes.

49. Ad M. Antonium Faitam, | de morte Victoriae Columnae

MARCE, cui citharam dedit canorus
Apollo, citharam cape, aureumque
Plectrum, et Flaminii tui dolorem
Leva, quem capit ex suae COLUMNAE
5Acerbo interitu. Hei mihi, COLUMNA,
Omnes laetitias meas ad unam
Exstinxti moriens! COLUMNA, morte
Tua, reddita vita leto amaro
Mihi tristior est; nec ulla cordi
10Iam quies datur, ex quo acerba fata
Te mihi eripuere. O mearum
Curarum requies, tuo licebat
Dum sermone frui, tuisque sanctis
Aegram colloquiis levare mentem!
15At tu, candide MARCE, si qua nostri
Tangit cura animum tuum, experire,
Num cantu citharae tuae sonorae
Infandos animi mei dolores
Temperare queas. Amice dulcis,
20Paullisper recrea misellum amicum;
Sic Phoebus pater, et novem sorores
Ament te mage quam suos ocellos:
Sic cedat tibi magnus ille Arion,
Omni Nereidum choro stupente,
25Quem pisces placido tulere ponto
Curva ad litora Taenari canentem
Lyra carmina eburnea, furentes
Quae maris requiescere procellas,
Et duros scopulos movere possent.

50. ad Tryphonem Bentium

O dentatior et lupis, et apris,
Et saetosior hirco olente, et idem
Tamen deliciae novem dearum,
Quae silvam Aoniam colunt, et idem
5Amores boni Apollinis, quot, oro,
Epigrammata post meum recessum
Dictarunt, bone BENTI, et iste, et illae
Suis deliciis, amoribusque?
Nam quidam meus, et tuus sodalis
10Tridento veniens, ait trecenta
Te vel plura Epigrammata incitatum
Plusquam Pierio furore nuper
Effudisse, quibus vel ipse cedat
Meus Naugerius, meusque Bembus.
15Quae si sunt mihi nuntiata vere,
Plurimum tibi gratulor: sed idem
Irascor tibi non minus, quod isthaec
Celas Flaminium. Sed heus amice,
Num reddit furor iste te superbum? et
20Nos vates minimi videmur esse
Indigni quibus haec legenda mittas?
Sed contra, furiose, sic habeto:
Musarum furor haud facit superbum,
Sed comem, et facilem. Vide ergo, BENTI,
25Ne tuus furor iste sit cerebri,
Qui feros facit et malos poetas.

51. ad Hieronymum Fracastorium

FRASTORI venerande, cui medendi
Usum pulcher Apollo, carminisque
Artem donat habere, nonne cernis,
Tuum Flaminium perire dira
5Tabe? non recreat cibus misellum;
Non grata vigiles quiete ocelli
Teguntur: macie vides suprema
Corpus confici, ut umbra inanis esse
Iam plane videar; modisque miris
10Pallor occupat ora; languidosque
Artus vix traho; nec iuvare possunt
Dulci carmine candidae Camoenae,
Nec blando alloquio boni sodales:
Ipsa sed mihi lux amara, et atrae
15Noctis tempora sunt amariora
Felle, et Thessaliae malis venenis.
At tu, candide amice, vel sodali
Fer tuo auxilium, vel ipsa morbi
Si vis tabifici recepta venis,
20Humanis opibus, magistrae et arti
Nescit cedere, carminum tuorum
Lepore advoca Apollinem, rogaque
Ne prima miserum sinat iuventa
Tam crudeliter interire. Cur ah
25Cultorem patitur suum sub ipso
Flore aetatis abire moestum ad umbras
Pallentes Erebi? quid ergo prodest
Ipsi, et Aoniis suis puellis
Cuncta posthabuisse? quidve prodest
30Vita puriter acta? nunc misello
Nunc o subvenias, Apollo sancte,
Et preces teneri tui poetae
Audi dexter. Opaca sive Cynthi
Umbra, sive Heliconii recessus
35Te tenent nemora aureo sonantem
Plectro carmina, quae beata lauri
Discit silva, ades o deum voluptas,
Ades numine dextro, et imminentem
Orcum iam capiti meo repelle;
40Ut FRASTORIUS ob suum sodalem
Salvum et incolumem tibi rependat
Mille carmina, te canens, tuamque
Matrem, et virgineos tuae sororis
Mores, et studia, et pharetram, et arcum, et
45Currum noctivagum aurea inter astra,
Quo se candida diva fert Olympi
Per campos, lavis ipse cum rubente
Fessas Oceano tuas quadrigas.

52. ad Hippolytum Atestinum cardinalem

Clara semideum propago avorum,
Romani decus inclytum Senatus,
O si praeteritam mihi iuventam
Di magni referant, oloris instar
5Cum vox dulce sonans fluebat ore
Gaudens Aeolio sacrare versu
Heroum benefacta, non mehercle
Indictas sinerem tuas canendo
Laudes: te mea Musa dulcis omnes
10Ferret per populos, tuumque nomen
Astris insereret. Sed alba utrisque
Serpens temporibus senecta cantum
Abstulit mihi, spiritumque, Phoebi
Munus, in vacuas fugavit auras.
15Quare ne tenuem tuos honores
Iam factus nimium malus poeta,
Illos suspiciam, pater, silendo.

53. ad Laelium et Hippolytum fratres Capilupos

Fratres optimi, et optimi poetae,
Nec minus boni amici, et iidem amati
Ob mores lepidos, et elegantes
Amicis mage, quam suas puellas
5Lascivi iuvenes amant, quid, oro,
Quidnam consilii datis? Solemus,
Ut fit, ludere versibus, remisso
Nonnumquam studio severiore.
Hos versus alii probant, eosdem
10Improbant alii: ipse, utris habenda
Fides, nescio; sed fidele vestrum
Sequar consilium, boni sodales,
Quos docti merito huius eruditi
Aevi Quintilios solent vocare.
15Ergo mitto mearum ineptiarum
Partem: vos legite, atque utrum relinquam
Hoc ludi genus, an sequar, monete.

carmina (M. Scorsone, 1993).

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 United States License.

An XML version of this text is available for download, with the additional restriction that you offer Perseus any modifications you make. Perseus provides credit for all accepted changes, storing new additions in a versioning system.

Greek Display:
Arabic Display:
View by Default:
Browse Bar:

Flaminio, Marco Antonio Serravalle 1498 - Roma 1550, carmina, carmina carm. carmina (M. Scorsone, 1993)

This text is part of:

View text chunked by:

Table of Contents:

1. ad Alexandrum Farnesium cardinalem

2. ad Ubaldinum Bandinellum de liberalitate | Guidi Ascanii Sfortiae cardinalis

3. ad Laelium Torellum

4. ad Hieronymum Turrianum | de morte Victoriae Columnae

5. Ad Gregorium Cortesium cardinalem