I.to fill up, fill full, fill out (class. in prose and poetry).
I. Lit., of material objects.
A. In gen., with acc. of place, vessel, etc., filled.
(α).
Alone: “hostes fossam complent,” Caes. B. G. 5, 40; Auct. B. Hisp. 16; Tac. H. 2, 25: “tune aut inane quicquam putes esse, cum ita conpleta et conferta sint omnia, ut, etc.,” Cic. Ac. 2, 40, 125: “metu, ne compleantur navigia,” Liv. 41, 3, 2: “deducunt socii navis et litora conplent,” Verg. A. 3, 71: “conplebant Laidos aedes (amatores),” Prop. 2, 6, 1: “corpora quae loca complerent,” occupy space, Lucr. 1, 522: “legiones cum loca Camporum complent,” id. 2, 324: “milites complent murum,” Caes. B. G. 7, 27: “vigiles domum Flavii complevere,” Tac. H. 3, 69; id. A. 15, 33: “scrobem ad medium,” Col. Arb. 4, 5: “non bene urnam,” Ov. M. 12, 616: “vascula,” Quint. 1, 2, 28: “paginam,” to fill out, write full, Cic. Att. 13, 34 fin.: “speluncas, of the winds,” Lucr. 6, 197.—
(β).
With abl. of material, etc.: “fossas sarmentis et virgultis,” Caes. B. G. 3, 18: “totum prope caelum... humano genere conpletum est,” Cic. Tusc. 1, 12, 28: “mundum animorum multitudine,” id. Div. 2, 58, 119: “bestiis omnium gentium circum conplere,” Liv. 44, 9, 4: “naufragorum trepidatione passim natantium flumen conpleverunt,” id. 42, 62, 6: “Hispanias Gallias Italiam monumentis ingentium rerum,” id. 30, 28, 4: “quos (gradus) ubi accusator concitatis hominibus complerat,” Cic. Clu. 34, 93: “munus Apolline dignum libris,” Hor. Ep. 2, 1, 217: “late loca milite,” Verg. A. 2, 495: “naves serpentibus,” Nep. Hann. 11, 6: “amphoras plumbo,” id. ib. 9, 3: “statuas aëneas pecuniā,” id. ib. 9, 3: “horrea messibus,” Luc. 3, 66: “complentur moenia et tecta maerentium turbā,” Tac. A. 3, 1: “Palatium multitudine et clamoribus complebant,” id. ib. 14, 61: “virgultibus et cratibus et corporibus exanimis complere lossas,” id. ib. 4, 51; cf. “also: et terrae... stirpium renovatione complentur,” Cic. N. D. 2, 51, 128.—
(γ).
With gen.: “conviviumque vicinorum cottidie conpleo,” Cic. Sen. 14, 46: “cum completus jam mercatorum carcer esset,” Cic. Verr. 2, 5, 57, § 147: “quae causa... ararum conpleverit urbis,” Lucr. 5, 1162.—
B. Esp.
1. In milit. lang.
a. To make the army, a legion, etc., of a full number, to complete, fill up: “legiones in itinere,” Caes. B. C. 1, 25: “cohortes pro numero militum complet,” Sall. C. 56, 1; Nep. Milt. 5, 1: “legione completā per maniplos,” Sil. 8, 119.—
b. To man, fill with men: “classem Romanam sociis navalibus,” Liv. 24, 11, 9: “naves colonis pastoribusque,” Caes. B. C. 1, 56; cf.: “has (naves) sagittariis tormentisque compleverunt,” id. ib. 2, 4: “naves bis denas aut plures,” Verg. A. 11, 327 Serv.—
3. Transf., of light, sound, etc. (freq.).
a. To fill with light, maké full: “ut cuncta suā luce conpleat (sol),” Cic. Rep. 6, 17, 17: “mundum suā luce,” id. N. D. 2, 46, 119: “terras largā luce,” id. ib. 2, 19, 43: “orbem (luna),” Tib. 2, 4, 18: “lunae se cornua lumine complent,” Verg. A. 3, 645: “quod maria ac terras omnis caelumque rigando Conpleat (sol),” Lucr. 5, 595.—
b. To fill with sound, cause to resound, etc., to fill, make full: “omnia clamoribus,” Lucr. 4, 1014: “omnia vocibus,” id. 5, 1065: “nemus querellis,” id. 2, 358; cf.: “nemus timendā voce,” Hor. Epod. 6, 9: “aëra tinnitibus et murmure,” Ov. M. 14, 537: “atria ululatu,” id. ib. 5, 153: “atria fremitu,” id. ib. 5, 3 et saep.: “fremitu aequora,” Prop. 2, 16 (3, 8), 37: “aures (sonus),” Cic. Rep. 6, 18, 18; cf. id. Agr. 3, 1, 3: “caelum clamore,” Sen. Herc. Oet. 798: aures sermonibus, Claud. Cons. Prob. et Olyb. 31: clamor omnia variis terrentium ac paventium vocibus complet, Liv. 5, 21, 11.—
c. Of odors, etc.: “omnia primo motu ac spiritu suo, vini, unguenti, corporis odore complesset,” Cic. Verr. 2, 3, 12, § 31; cf. Veg. Vet. 1, 17, 3. —
4. Transf., to cover, overwhelm: “Dianam (i. e. simulacrum) coronis et floribus,” i. e. to deck, adorn, Cic. Verr. 2, 4, 35, § 77: “vortentibus Telebois telis conplebantur corpora,” Plaut. Am. 1, 1, 95.—
5. To fill, sate with food or drink: “multo cibo et potione,” Cic. Tusc. 5, 35, 100: “se flore Liberi,” Plaut. Cist. 1, 2, 8: “haec avis scribitur conchis se solere conplere,” Cic. N. D. 2, 49, 124.—
II. Trop.
A. To supply fully, furnish abundantly: “exercitum omni copiā,” Caes. B. C. 2, 25 fin.—
B. To fill with any notion, story, desire, humor, passion: “completi sunt animi auresque vestrae, me... obsistere, etc.,” Cic. Agr. 3, 1, 3: “reliquos (milites) bonā spe,” Caes. B. C. 2, 21: “aliquem gaudio,” Cic. Fin. 5, 24, 69: “taedio,” Quint. 8, 6, 14: “animos robore,” Luc. 5, 412: “omnia luctu,” Sall. C. 51, 9: “omnia terrore,” Liv. 34, 9, 13: “cuncta pavore,” Curt. 3, 13, 10 al.—With gen.: “aliquem erroris et dementiae,” Plaut. Am. 1, 2, 9: “aliquem flagitii et formidinis,” id. Men. 5, 5, 3.—
C. To make complete or perfect, to finish; of a promise, to fulfil it: “lustrationem (annuam) menstruo spatio (luna),” Cic. N. D. 1, 31, 87; cf. Verg. A. 5, 46: “his rebus completis legiones reduci jussit,” Caes. B. C. 3, 46 (Dinter, ex conj., comparatis): “nocturnum erat sacrum, ita ut ante mediam noctem conpleretur,” Liv. 23, 35, 15: “studia,” Gell. 13, 5: “conplent ea beatissimam vitam,” Cic. Fin. 5, 24, 71; cf. id. ib. 3, 13, 43; id. Tusc. 5, 16, 47: “summam promissi,” Cic. Verr. 2, 3, 49, § 116: “rerum humanarum sorte completā,” Curt. 10, 6, 6 al.—
2. Of time, to finish, complete: “Gorgias centum et septem conplevit annos,” Cic. Sen. 5, 13: “cum VII. et LXX. annos complesset,” Nep. Att. 21, 1: “Corvinus centesimum annum complevit,” Val. Max. 8, 13, 1; Lact. Op. Dei, 4, 3; cf.: “sua fata,” Ov. Tr. 4, 10, 77: “sua tempora,” id. M. 15, 816: “quinque saecula vitae suae,” id. ib. 15, 395: “materna tempora,” i. e. the time of pregnancy, id. ib. 3, 312; cf. id. ib. 11, 311: “semel quadrigis, semel desultore misso, vix unius horae tempus utrumque curriculum conplebat,” Liv. 44, 9, 4.—Hence, complētus , a, um, P. a. *
A. Prop., filled full, full: alveus Tiberis ruderibus, * Suet. Aug. 30.—
B. Trop., complete, perfect: “completus et perfectus verborum ambitus,” Cic. Or. 50, 168.—* Comp., Gell. 1, 7, 20.