I.a.
I. Neutr., to labor, endeavor, exert one's self, take pains either successfully or perseveringly = eniti (class.; most freq. in Cic.).— Constr. with ut, in aliqua re, in aliquid, with acc. and inf. as object, or absol.
(α).
With ut: “enitere, elabora, vel potius eblandire, effice, ut, etc.,” Cic. Att. 16, 16 C, § 12; id. Q. Fr. 1, 1, 14 fin.; id. de Or. 2, 72 fin.; Q. Cic. Petit. Cons. 5, 18 (twice); and pass. impers.: “aperte elaboratur, ut verba verbis respondeant,” Cic. Or. 12, 38.—
(β).
In aliqua re (so in Cic. most freq.): “elaborant (senes) in iis, quae, etc.,” Cic. de Sen. 7, 24 Gernh.; 8, 26; 11, 38; id. Tusc. 1, 1, 1; id. de Or. 1, 3; 1, 5, 18; id. Or. 16 fin.; id. Off. 1, 1, 3; id. Agr. 2, 25 fin.; id. Div. in Caecil. 12, 39; id. Fam. 2, 6 fin. al.; Quint. 5, 10, 119; and pass. impers., Tac. Or. 29.— “Also in eo (iis), ut, etc.,” Cic. Fin. 1, 4; Quint. 4, 1, 45.—
(γ).
In aliquid (very seldom): “ei non in unam partem aliquam, sed in omnia elaborandum est,” Quint. 2, 8, 8; cf.: “totis mentibus huc tendamus, in hoc elaboremus,” id. 12, 1, 31, v. Spald. N. cr. —*
(δ).
With acc. and inf. as object: “(declamatores) breviores commentarios facere elaborarunt,” Quint. 3, 8, 58.—(ε) Absol. (very rare), Q. Cic. Petit. Cons. 6, 24; so Dom. Afer. in Quint. 6, 3, 68: “arte,” Vulg. Sap. 14, 19.—
II. Act., to labor on, take pains with, to work out, elaborate (so for the most part only in the pass., and esp. freq. since the Aug. period): “quicquid elaborari aut effici potuerit ad istorum benevolentiam conciliandam,” Cic. Fam. 9, 16: “in ingenio quoque, sicut in agro, quamquam diu serantur atque elaborentur,” Tac. Or. 6 fin.: “a Graecis elaborata dicendi vis atque copia,” Cic. Brut. 7, 26: “causae diligenter elaboratae et tamquam elucubratae,” carefully elaborated, id. ib. 90 fin.; cf. in the part. perf., id. de Imp. Pomp. 1, 1; id. Cael. 19, 45; Quint. 4, 1, 54; 8, 3, 12; Hor. Epod. 14, 12 al.: “elaboratum a parentibus imperium,” acquired by the labors of, Just. 1, 2, 11.—In the act.: “candelabrorum superficiem,” Plin. 34, 3, 6, § 11: “non Siculae dapes Dulcem elaborabunt saporem,” Hor. C. 3, 1, 19.—
B. In rhet.: ēlăbōrātus , a, um, P. a., sometimes with the accessory notion of overdoing, elaborate: “elaborata concinnitas,” Cic. Or. 25, 84: “nihil arcessiti et elaborati,” Quint. 12, 10, 40.