1
Aurea rorantes fugiebant sidera currus
Solis et umbrosae cedebant tempora noctis,
Solus ego, in silvis, qua proxima prata Capello
Unda ferit Situlae, per devia rura vagabar.
5Ecce sub adversa videor mihi carmina rupe
Audisse Orpheis dicuntur qualia chordis
Exisse, aut dulci memoratur qualia cantu
Doctus Maenaliis Pan evolvisse sub antris.
Accedo ut clari pateat mihi carminis auctor:
10Stabat Michalii Bargus sub vertice montis
Mollia Pierio fundens modulamina versu;
Circum agiles ludunt satyri nymphaeque decentes,
Auscultant rigidae nutanti vertice quercus,
Graminis oblitae, capiunt et blanda iuvencae
15Carmina, et arguti quatiunt capita ardua montes.
Ille canit: duro genitam cum robore prolem
Hesperiam patrio pulsus Saturnus Olympo
Accepit, moresque novos, nova nomina fecit;
Saecula tunc Iano cantat regnata bifronti,
20Et Saturnigenam praestanti corpore Picum
Reddit avem, et comites variarum monstra ferarum,
Et Diomedeos comites dat carpere purum
Aera, nam niveis circumdat corpora pennis;
Tum canit et doctas ausum celebrare choreas
25Nympharum, viridi conclusum cortice corpus
Pastoris tristi iam stirps oleagina succo;
Vertumnumque canit, varias cui sumere formas
Fas erat, huic et fas placuit si ponere sumptas;
Tunc Samium canit ille senem, qua mente deorum
30Noverit affatus, ut totis obruta terris
Callidus eruerit Naturae arcana potentis;
Iungit et Hetruscis praesago pectore glebis
Concrevisse Tagen, primus qui noscere fibras
Coeperit et dubios avium praescire volatus;
35Parrhasiosque refert equites Herilumque subactum
Viribus Evandri, totiens qui cuspide fusus
Et totiens Stygio fuerit revocatus ab amne;
Nec minus Iliacas acies totamque furenti
Hesperiam bello praestanti carmine miscet;
40Addit et Idaeo prognatas vertice pinus
Nympharum specie notum iam nare per aequor;
Adduntur gemini Mavortia pignora fratres
Horrida villosae lambentes ubera matris;
Tunc magis elato Romanum carmine cantat
45Nomen, et ancipiti iussos certare duello
Tergeminos iuvenes diversisque acta quadrigis
Membra ducis memorat; tunc nomina clara Metellos
Torquatosque refert, insignis marte Camillus
Additur et clarum cui contulit Africa nomen.
50Tandem grandiloquo Borsaeas carmine laudes
Incipit: audito siluerunt nomine venti
Turbidaque immoto stupuerunt flumina cursu,
Illius ad nomen flexere cacumina quercus
Et proni intonso nutarunt vertice montes.
55Ille decus mirum praestanti in corpore cantat,
Ore Iovi ut similis, ut Phoebo crinibus utque
Brachia Threicii tulerit cum pectore Martis.
Nec minus ut prima quondam flagrante iuventa,
Arma calens et equos, victricia signa Philippi
60Cum tulit, oblatas patriaeque ut sumpsit habenas
Utque, truci armorum strepitu lituisque sonante
Italia et totae fremerent cum praelia gentes
Vicinae, placida populos in pace quietos
Continuit, procul hinc et tristia reppulit arma.
65Salve, Estense decus, terrarum gloria Borsi,
Quo duce sideribus terras Astrea relictis
Incolit, et prisci rursum quo principe mores
Aureaque aeterni redierunt otia veris;
Salve, Estense decus, sub quo fulgentia tuti
70Agmina et horrendo nescimus classica cantu.
Quid dicam? Herculeum merito cum carmine nomen
Extulit et clarae primos ab origine gentis
Heroas cecinit: quales cum sancta subactis
Iura darent populis, quales cum praelia duri
75Martis et eversos agerent iuveniliter hostes:
Teque decus rerum caneret, nova gloria celsi
Sanguinis, et docto celebraret carmine laudes
Egregias tua gesta canens: te vivida virtus,
Te vigor Herculeus, te formosissima pulchri
80Corporis effigies et munera Palladis ornant.
Tu Calabrum cuneos Siculasque, invicte, phalanges
Eruis; haud olim puerum Pandonius heros
Terruit, immani quamvis se corpore et armis
Obtulerit; non te segnem sensere feroces
85Ambrachiae populi, quamvis et flectere habenas
Et iaculum excusso docti intorquere lacerto;
Non te dira lues, fulvi mala cura metalli
Occupat, at toto virtus pretiosior auro
Elatum tenues aurasque et sidera supra
90Extulit, aeternumque dedit per saecula nomen.
Haec memini doctum vario modulamine Bargum
Fundentem, et coelo referentes carmina montes,
Oblatasque hederas et Bacchica serta canenti,
Et circum in numerum, manibus per mutua nexis,
95Formosas tenuem Dryadas duxisse choream
Mollia composito rumpentes gramina passu;
Et memini nullo saltantes ordine Faunos
Silvanos Satyrosque et caetera numina ruris,
Donec stellato succedens Cynthia coelo
100Compulit et vatem comitesque relinquere saltus.
This text is part of:
Click on a word to bring up parses, dictionary entries, and frequency statistics
1 Herodia
pastoralia (S. Carrai, 1996).
This work is licensed under a
Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 United States License.
An XML version of this text is available for download, with the additional restriction that you offer Perseus any modifications you make. Perseus provides credit for all accepted changes, storing new additions in a versioning system.