Quatrario, Giovanni Sulmona, 1336 - 1402, eglogae, eglogae egl. eglogae (G. Pansa, 1912)

¹ Heus iuvenes nivei crescat tibi copia lactis
O famose senes oculis postremo reperte
Parce salutanti, numero non te ipse tuebar,
Ut tamen aspexi, subito te voce petivi.
² 5Pan deus in silvis, si qua est tibi gratia sanctis
Augeat, et teneris montes nigrentur ab agnis,
Ore places subito, forsan placiturus et ultra
Tenentur niveo, pendetque fistula collo.
³ Ad votum sint ista tuum, cur turba tuorum
10Ad mulcram distorquet oves, et verbere tundunt?
Vidi ego lactiferas multores sponte petentes
Turgida cum placidis preberent ubera palmis,
Est ne modus tantus pecudum quem scire nefas sit?
Si nequit apprendi, teritur cur tempus ovili,
15Vomere sat melius vite spem condere sulcis.
⁴ Hoc nemus antra cavant, aditus condentia silvis,
Quo neque perterrito notum est accedere calle,
Vix memor hic genitus, crescens etate senesque.
Tot nemus huncosis ramis detentat euntes,
20Hic requiem tractant pecudes crescente calore,
Ylia ductantens gelida sub rupe quitetant,
Quod petis hic taceo, retices que prima petivi.
Ut caneret si quid congnovit fistula carmen,
Post ego quod queris gracili modulabor avena
25Iungeturque cavo pulsanda hec tibia buxo,
Et si concordi fidibus mihi dulce latenti,
Preludam cithera, totus migrabis in aures.
Quid mea si iungam mulcentia verba canendo?
Hac mercede tuo precantes carmine nostra.
⁵ 30Heu miser impatiens, dicto iam pulmo rigescit
Pro verbis, solidi nedum pro carmine venti,
Emoriar profugusque premar discedere silvis,
Quam prius ad cantum valeam transire rubore,
Tu miserere precor tempus concede canendi.
35Tantisper dum pulmo suos reprehendit hiatus,
Et cane quesitum puero mollesce precanti.
Per Pithiam comitemque tuum sub lustra vesevi
Per si quid duplici latitat tibi vertice montis
Scis ubi quo Bachus residet, quo vernat Apollo.
⁶ 40Qua regione puer, de qua te valle feremus?
Credo equidem peligna fuit formosior undis
Que michi quem memoras comitem dedit ante vesevo,
Hic tibi forte sacri cantabat nomine montis,
⁷ Iam video nichilum voluit natura latere
45Magna senem, indigene puero precor esto benignus.
⁸ Vicisti flexitque animum res tacta, sed ecce,
Insequitur nox atra diem, properemus in illum
Quem fuscat nux densa locum, rebusque diesque
Transeat, estivum carmen cantabitur umbra.
⁹ 50O felix si tanta detur michi copia patris,
Vilescent trasmissa michi de morte parentis
Vellera, et inculte dempsentur stipite silve,
Suspendant aliis sprete sua munera vites,
Alliciantque manus oculosque levantia poma,
55Et quondam plenum pueris claudatur ovile,
Tu michi cura Senes longum, tua me antra sepulcro
Accumulent, vite restes post tempora nostre.
¹⁰ Iam tegit umbra duos quum requiescimus ambo
Incipiam, virides actentur dunis in herbas,
60Et memor antiqui capiam preludia voti.
¹¹ O cane, debilitat dilatio parva morantem,
Omnis in arrectas sensus glomerabitur aures.
¹² Rupibus e sacris pecudes quo sole quiescunt,
Dic mecum mea dulce canens mea fistula rarum
65Silvicolam traxisse gregem, spectasse nec antra,
Cum peterent multi, tanta est fallacia silve,
Ergo quis ad pueros deduxit munus ab antris.
Aut ego, sive alius quisquam o, certe, ipse nec alter,
Commisi pueris pecudes traxique sub antris,
70Quo discant lenire gregem, callesque cavernis
Prendere, neve situ siccentur lacte papille.
Non ego sum silvis eternus pastor habendus,
Eternum quamvis resonet mea carmina valles.
Ast opus est magnum, longo quoque tempore torquent,
75Has sacras pecudes, tandem quis victor abibit,
Sed rarus quernis umbratur tempora sertis,
Hic pastor, nec tempus adest, mea fistula fini.
¹³ O Deus, in quales solvam suspiria voces
Vix potero membris abstractum reddere sensum
80O driades audistis enim miracula? Vosque
Confines querchus, fragoso cespite tempe
Surgite et in laudes montanas ducite pompas,
Aurea pastori iam iam persolvite poma,
Quid dixi ha demens, cecinit seu cantor Apollo
85Thurifico divum circum fumetis odore.
Ast ego dive Senes numquam mea lustra revisam,
Si refugis fingam reditum, sed calle latenti
Te repetam, forsanque locum quo condar habebo.
Te circum cupiamque tibi quandoque videri,
90Ut puerum revoces pereat ne spretus amando,
Ni facias, hedos poterunt horrere capelle,
Ubera sic agnis pecudes auferre petulcis,
Cor quoque barbaricum in natos tunc mater habebit,
Et plus in tigris pietas regnabit amoris.
¹⁴ 95Carmina funde precor, spatio non rupta silendi,
Quid careo, eternum inspiro tibi fistula flamen,
Exime de dubio puerum, dic vivat ovili,
Par erit ambobus quodcumque coagula durant.
¹⁵ O michi sacre Senes umbra memorande sub omni,
100Sed nil verba valent superent si voce cicadas,
Sit deus ad grates tanto pro munere promtus,
Sed michi forte gregis concedes ubera sacri
Ut pueris, dubiosque antris discernere calles?
Et quondam in saxo dulcem tentare cicutam?
¹⁶ 105Sume pedum, toto vacues suspiria ventre,
Ne dubites, iusto tententur queque labore,
Surge, veni, propera, iam fulget vesper olimpo.