Quatrario, Giovanni Sulmona, 1336 - 1402, elegiae, elegiae eleg. elegiae (G. Pansa, 1912)

Hei mihi parnasi refremunt cur fletibus antra,
Heu quam dirceos video pallescere campos,
Pegasidas terre latices petiisse latebras,
Cirreum Niseque iugum ceu liber Apollo,
5Occiderint, video virides demictere frondes,
Et nemus aonium miseras reboare tumultus,
Heu cupressine cupiunt quod dicite tede,
Accenseque novem manibus lateque sororum,
Inferiis miseras solite producere flammas,
10Post meserum lacerat. Video discurrere mestas,
Explicitas crines quidnam properare sorores,
Triste ministerium. Madefactas fletibus ora,
Atque decora sacris ledentes pectora palmis,
Inferias tantas meritus quis dicite. Namque
15Perrarum tanto vatem genuere decore,
Maiori nullum taceat michi Grecia Roma.
Heu heu nunc lacrymis mundi lassentur habene,
Publicus ascendat lunares plangor ad auras,
Pyerides flentes misero sociemus hyatu,
20Coniectare licet, rerum sunt signa latentum,
Et docilem reddunt quedam presagia mentem.
Dedecet iste virum nostri nunc temporis omne,
Magnus honor magnusque meror in diva moventem
Franciscum mundique decus rerumque magistrum
25Egregium, moresque simul venerando docentem.
Quis te digna canet summi bone cantor olimpi,
Plutonis mesteque domus, variique tridentis,
Fratribus et Cibeles non divisibilis alme,
Cultor et in celum tollens bona facta virorum,
30Quis te digna canet alios qui carmine sacras?
Qui facis ut vivant erepti morte kamenis?
Quisve vicem reddet? Vestris que gratia tantis
Officiis. Mundo dabitur pretiumque merenti?
Quis te digna canet? Resonet licet undique mundus
35Laudibus innumeris, impar tibi gloria fiet.
Deficiente tibi te nam tu solus amatas
Pyerides poteras resonis iunxisse choreis,
Auribus et divas solus discernere linguas.
Multifidas sistroque sacras decorare canentes
40Quis tibi te reddet meritis preconia tantis,
Ut resones. Quatiasve chelim tibi digna loquentem
Calyope mundo rediit, sequiturque sepultum.
Que poterat dignum titulis tentare favorem,
Deteriora videns refugit quoque secula post te
45Cui plectrum excutiens fidibus pia murmura vadens,
Ad superos linquis? Celum gaudere meatu,
Novimus, at tristes faciens absentia terras,
Indiget auxilio lacrimas quo mesta refrenet,
Dimminuat ficto saltem tot tristia vate.
50Quid moror humanis vatem temerare querelis,
Et fragili questu summum demictere. Quicquam
O utinam flentum musarum ex funere divum
Sorgiadum retulisse queam, que funus honorant,
Obducte, violantque ad fletus saxa verendos,
55Cuntarum veneranda comis non fronde repostis
Dannea. Faciemque nigro sed condita velo
Officium sancte curans antistitis infit.
Heu venerande senes animo, formaque vidende,
Dulcis homo, superis mundo concesse tacenti
60Ut repares vatum solus mea damna iacentum,
Quid sine te fiet rerum pars summa mearum?
O si dira mori posset sors nostra. Volentem
Nunc caperet tumulus qui te capit, ossa sepulti
Complectar, vita potior mors ipsa dolenti,
65Et dolor exanimem validus prostravit amantem,
In socias. Rorant gelidi pia membra liquores,
Que postquam rediit merens male sana resumpsit
Carmen, et astantum cessarunt undique questus.
Quem tibi Graiorum similem celebravimus umquam
70Occurrant veterum quamquam monumenta virorum?
Et mecum totis certet quoque Grecia libris.
Nam duo qui prestant aliis rapiuntque triumphum
Heroicis alter redolet pedibusque superne.
Non tantum ad stipulam concordat carmine silvas,
75Alter in orando validus gressuque soluto,
Celsus init, caruit kitera remorante viantem.
Tu quoque iam Latium tuleris licet ante paresque
Cecropidis, certesque nichil succumbere iusto
Iudice sed speres dubia de lite tropheum.
80Non tamen ad quemquam perveni tota solutis,
Consertisque modis tanta est mea gloria dempto,
Quem gemo, non tactum potuit que prendere numen
Omnimodeque genus summus coluisse loquele.
Ergo divino funus lustremus odore,
85Precipuum Cirre vatum tulemus in alto
Vertice sculpta tribus prestansque ex ere colunnis
Pyramis eternum testetur nempe sepulcrum,
Aurea scripta virum doceant et verba iacentem,
Splendoremque operi resides hic fundat Apollo.
90Nisa nec invideat donate munere Cyrre.
Assensere dee, gemitus docuere dolentes,
Dulcis et ex vario mulcebat murmure cantus,
Atque silent relique. Colitur post una vicissim.
Qualia Melpomene distinxit murmura, quales
95Fert Eratho, quales docuit Polimia questus,
Tersicore, Euterpe, Uranieque, Taliaque, Clio,
Dicerem si valeam verbisque tenere decorem,
Stabit inauditis vitam finire querelis,
Peniteat fatum mundo revocasse poetam.
100Sed neque parviloquo, fas est retulisse dearum,
Ore modos, manibusque polum ceu vergere nostris
Non humeris gravidus ponetur credite Olimpus,
Me phetontiacus nec sternet flumine sudor,
Satque datum calamo, extremum si tangere librum
105Kaliopes licuit, dictis veniamque meretur.
Ast tanti genitiva viri florentia quo stas?
Qua potes eternum pigres celebrare Petrarcam?
Non struis ut scisse veniant de montibus ultro
Marmoreis moles? Carpentis atque quadrigis?
110Sculpturis tumulo virescant marmora miris,
Credo equidem maiora paras, nec corpore vatis
Indigene vacuum patieris stare sepulcrum,
Non aliena tuis umbrabit debita laurus
Tempora, iuridico fas est contendere marte,
115Audeat ulla tuam si fors vetuisse coronam,
Terra, licet magnam valeat quoque Padua Troiam.
Adde precor tumulo, ut dominus consistat in illo
Occurrens, foveat peregrini corda legentis,
Padua franciscum rapuit, florentia fecit,
120Scipiadam cecinit, mores, et pascua, martem,
Deficiuntque prosa vates vel carmine, vita
Istius in cuntis floret Capitolia laurus.