Baratella, Antonio Loreggia 1385 - Feltre 1448, Polydoreis, Polydoreis Polydor. Polydoreis (Sonia Vanuzzo, 1980)

¹
Celsior in Cancro ferventes Phebus agebat
Quadrupedes, orizonta rotans; tunc mente quietus
Tempe per ad fagos umbrosas forte sedebam.
Alterne Aonides hilaris complexus amenas
5Gustabam sua labra labris, sua pectora casto
Pene exerta sinu strinxi furibundus, ut olim
(Dicere nec pigeat) precordia prorsus ephebe
Nostra oculis arsere procis. Quis pulcer et audax
Si sapit, Aonie neget hec incendia gentis?
10Unanimes sequimur modulis Anthenora clarum
Euganeos quo Marte domet, quo numine condat
Magnam urbem Patavis extendens commoda septo.
Res ea difficilis longo discreta paratu
Enervat plerumque animum, vox integra sepe
15Rauca fit altisonos erumpens sedula cantus.
Gutture iam fessus Musas prope linquo parumper,
Nature secreta putans; hic sidera motu
Cumque suis tropicis, varios speculabar et orbes.
Posthac illustris legi Astianata poete,
20Tot Vegii figmenta probans: in secula nomen
Carmine conspicuo (taceat sicophanta) meretur.
Hic aderat Pallas, Carites dulcemque Cariston
Alliciens audire sonos; sic inquit amanti:
"Quod, Baratella, legis vates plerosque saporat.
25Est hoc cum claris sit amor gravitate poetis
Quem nutrit phebea fides. Ubi livor acerbus
Regnat, ibi non est verax et digna poetis.
Iamque aliena sinas, satis est hoc lectio sensus
Matures si mente sacros; tibi gloria surgit
30Ex aditu Phebi, renovant ubi plectra choreas.
Hectoris Astianas, Priami Polidorus iniqua
Morte cadunt, heu quale scelus! Sed primus avenis
Inclitus est Senece, felix Elicone Maphei;
Tu tamen ut recrees Polidori carmine Parcam
35Eternes, Baratella, celer. Maro sepe iocosis
Versibus allusit, caneret dum nobile carmen.
Si fuerim bello Teucris adversa colebam
Priamidem documenta parans. Per cuncta figurat
Membra Helenum: noster vates fuit ille sacerdos.
40Hoc opus assignes sincera mente Guarino
Qui nostra virtute sapit, qua greca latinis
Miscet et est Latio formosus utrisque sophiis.
Orator summus, vates et summus, in omni
Est vivax sermone stupor. Sic laude perennis
45Est talamis sponsus, qua Stilbons emicat Ebes,
Liber hic est, Gilias, Cato clemens, ampla Metellus
Est gratus per vota probis, Marcellus et alter
Religione viget Superum, tamen impare cultu.
Sit quia tantus apex Nicholaus marchio iugi
50Hestensis fervore colit. Ferrarius heros,
Grande decus patrie, stat magnes usque virorum.
Ne loquar hic alios, Avicenam prorsus Ugonem
Ere gazis et honore replet, replet hisce Guarinum.
Principe si minor es potes hoc sperare favorem".
55Dixerat. Imperio pronus, mea numina Musas
Ad faciles educo modos; Elicona superbum
Cantibus inspirent, post gesta incepta sequemur.
Quale opus hoc fuerit, sumas mea dona, Guarine,
Nullum omen Libitina ferat; que corrige siquid
60Senseris indignum, pandes arcana libelli.
Indice te nusquam metuent mea plectra loquentum
Insidias. Tibi celsa fides, qua quisque pavescens
Quod tibi sit placitum non audet ledere morsu.
Ledere quid prodest, cecidit si falce Licambis
65Archilocus probra alta canens Misiusque furori
Corruit Acteo texens opprobria cantu?
Nervi tristem ubitum tulit ore Licofforus aspro,
Comedus ruit arte pari; vesania lingue
Sepe est causa necis, dum turpes seminat iras.
70Equum est eloquio series ornare peritas.
Humanum est reticere rudes. Canat emulus artem
Si sapiat. Magnos pravi est contemnere vates.
Ille ego, si nescis, sum vates trusus ab annis
Primevis peiora sequens, quem sarcina care
75Obstimulat sobolis cum grata coniuge semper.
Ille ego sum genuit pia quem Musonis ad undam
Iam laureis Laureia ferax, quo palmite nomen
Urbs Laurea prius, nunc rus Laurelia sumpsit.
Quid mihi si Muson, si Tempe trinomia lauri
80Exultent in vate suo? Quid carmina prosit harenas?
Est insulsus honos, labor est insulsus, egestas
Unde tenax insulsa venit. Pietate canentes
Nemo fovet. Scipio periit, cum Cesare Magnus.
Quid mihi si stupear, digito si monstrer amicis
85Qua pergo taciturnus inops? Ut Iuno Vacunam
Semper odit sic est concors pia Iuno Minerve.
He simul exaugent sensum: Iunone subactus
Bellone nanciscor opem, sic ore docenti
Orno discipulos humilis morumque minister.
90Sum quem magnificat Ludovicus sanguine surgens
Marguleo, me semper amans, qui laude serenus
Verone decus est, titulis formosus avitis.
Sospite quo sospes letor, quo interprete quondam
Forsan erit fors leta mihi. Bonifatius heros
95Nititur adversas auges mihi rumpere Martis.
Es suus estque tuus; sim tercius ordine tanto,
Ambobus pincerna manens: Ganimedis honore
Exultans simili magis illustrabor ad odas.
Tunc mea non Pliades arva et nimbosus Orion
100Submergent undante lacu; tunc flamine forti
Tempestas aberit; sic plaudet in ethere Titan.
Ne te peniteat vel prosa aut carmine vates
Et rhetor monstrare fidem. Des pignus amoris
Scriptis indicibus que sint mea carmina testans.
105Nam tua scripta legens relegens sitibundus in illis,
Tecum absens presente loquar. Si gignit amores
Littera et observat, celeste est littera munus.
Pagina semotos in imagine finxit alacri
Atridam Pilademque pares. His noscit Hiberi
110Eous calamis animum propriosque paratus.
Hec dixisse sat est: potes hoc cognoscere cantu
Laurigene secreta viri. Spes nostra Guarine
Ampla vale, ad laudes cuius Verona superbit.