Boiardo, Matteo Maria Scandiano 1441 - Reggio Emilia 1494, pastoralia G, pastoralia G past. G pastoralia, redazione G (S. Carrai, 1996)

^1
2 Dulcia si quando nobis nunc carmina nymphae
Dicite, Pierides, nunc vestris vocibus Eglem
Prodere et arguto meditamur tollere cantu.
Eri mihi turbati siluerunt murmura ponti
5Horridaque immitis posuerunt sibila venti.
³ Quo te cantantem, quo te via ducit euntem
Tityre? Ni pigeat, comites cantabimus ambo.
⁴ Quam, mihi gratus ades, Corydon! Te nuper amoenas
Quaesitum ad ripas Situlae iam linquere saltus
10Dilectos dudum, dilectaque carmina tristes
Dixerunt pueri: nunc quo tibi tendere cura est?
⁵ Haec mihi quae geritur viridi sub tegmine pica
Herculis augustum didicit iam prodere nomen
Innumerosque canit duro sub rege labores:
15Hanc domino ferimus, domino qui solus honores
Herculis egregios et nomina vera meretur.
⁶ Felices pueri quibus hoc sub principe tuta
Arva iacent! Non vos sinuoso vipera tractu
Alligat aut torvi violentia dira leonis
20Exagitat trepidos, non vos rapit atra luporum
Ingluvies, tuti tondent sua prata iuvenci
Et tutae passim fontes et flumina circum
Pascuntur pecudes et gramina laeta capellae;
Vos quoque blanda quies viridique sub arbore somnus
25Detinet ad placidas vicini fluminis undas,
Alite sub nivea magnoque sola Tonanti
Fertque refertque faces et turbida fulmina portat,
Et deus Herculeo tutatur nomine campos,
Nec tristes acies nec praelia dura timetis.
⁷ 30Non alias virides maiori pondere ramos
Grandia suppositis traxerunt poma columnis,
Ante nec aut pecudes maiori candida partu
Pignora protulerunt, toties nec foeta capella.
Herculis adventu surgentia gramina campo
35Creverunt, placidae placidis in montibus umbrae.
Illi notus ego, nobis sunt munera ab illo
Tigridis exuviae cinctumque virentibus olim
Hoc hederis baculum, nunc gestans aurea texta.
⁸ Magna dedit nec tanti, Corydon, te muneris umquam
40Immemorem esse decet, non si tibi longa dabuntur
Saecula cornicis, vivacis saecula cervi.
⁹ Tityre, tunc madido frondebunt cana decembri
Lilia, tunc gelidis rorabit nubibus ardens
Sirius et tardi properabunt claustra Bootae
45Cum meus ille meo labetur pectore divus.
¹⁰ Si libet, hunc ambo pariter cantemus: et ille
Me quoque consimili nexu constrinxit amoris
Quantum non hederae vitem, non vitis amicam
Brachia fundentem quae circum amplectitur ulmum.
¹¹ 50Quid faciam? Princeps laudari dignus, at ingens
Gloria praecipuis iam dudum ornata triumphis
Cum subit, imbelles trepidant nova pondera Musae.
¹² Incipe quae quondam prima te luce canentem
Sensimus arguti gelida de rupe Capelli:
55"Plaudite, Hamadryades, viridique ex arbore sertum
Implicet errantes per candida colla capillos,
Nam meus Alcides patrias remeavit ad arces,
Plaudite, iucundo resonent sua littora plausu!"
¹³ Non indigna petis, sed nobis tendere ad urbem
60Est opus et domino ferre haec munuscula nostro;
Nunc etiam medio Titan subvectus Olympo
Tollitur et timeo ne longis tempora desint
Versibus, aut nigra rumpantur carmina nocte.
¹⁴ Est iter huc etiam nobis, nam poma favosque
65Hos Mutinam ferimus: tecum veniemus ad urbem
Et, quando iuvenes ambo, cantemus euntes.
¹⁵ Cantemus cecini dudum quae carmina dum me
Spectaret placido cantantem lumine princeps:
"Florida lascivi redierunt tempora veris
70Et frondosa virent surgentis brachia silvae,
Picta colorato variatur gramine tellus
Puraque desertis decrescunt flumina ripis.
Nunc decet urgentes animi deponere curas
Et comptum varia crinem cohibere corona,
75Nunc decet ad festas iuvenem lusisse choreas:
Sparge rosam et placidi veniant bona numina Bacchi!"
Vel quae iamdudum nymphis modulata canebam
Frigida qua celeris labuntur flumina Circae:
"Mollis Amor blanda perfusus membra quiete
80Accubat et placidum suspirat naribus ignem,
Spicula nequicquam nullo custode sub alta
Fixa iacent pinu: celeres properate, Napaeae,
Ite simul, roseae Dryades, rapite arma suisque
Praelia temnentem puerum configite telis!"
¹⁶ 85Dum te rura tenent, Corydon, tibi numina fontis
Castalii varias vario de flore corollas
Texunt et liquida laudant tua carmina voce.
¹⁷ Quid faciam? Semper ferulis componere vites,
Semper et adiunctis componere vitibus ulmos,
90Errantes pecudes longis servare diebus,
Et piget et duro res vix toleranda labore est.
Sed procul ad veteris videor mihi compita quercus
Cernere equos equitesque: en aspicis? Ille superbum
Cornipedem vexans, cui splendet proxima Phoebo
95Aurea caesaries, cui dulcia lumina fulgent,
Ille Sigismundus domini germanus; at ecce
Lux mea progreditur: ceu sidere purior omni
Lucifer aurato depellit nubila vultu.
En vicinus adest, pariter properemus ad illum.