Naldi, Naldo Firenze, 1436 - fere 1513, Volaterrais, Volaterrais Volaterrais Volaterrais (W. L. Grant, 1974)

Interea versis aperitur maxima centum
Undique cardinibus stellantis regia caeli;
Huc Pater ad sese superos ubi forte vocavit
Iuppiter, in solio medius consedit eburno:
5Namque dies aderat - celeberrimus ille dierum -
Quo Deus aetheream in sedem dira bella moventes
Terrigenas nitido detrusit ab axe Gigantes
Fulmineque impositum deiecit Pelion Ossae.
Victor enim dapibus mensas onerabat opimis
10Omnibus accitis ad se de more quotannis
Ut festos agerentque dies canerentque Tonanti
Victori laudes summas Cyllenia proles
Delius ac vates divini carminis auctor,
Inque vicem citharas modulatus uterque canoras.
15Atque ipsum, laetos agitat dum pectore motus,
Dum Florentinas prospectat desuper urbes,
Talibus alma Iovem Venus est affata supremum:
"Audieram, manibus Sullanis moenibus olim
Fundamenta dei Martis cum iacta fuissent,
20Protinus in fastis volventibus affore tempus,
Quo, cum Tyrrhenos Medices Laurentius acri
Usque gubernaret, veluti facit, arte Quirites,
Debeat inde suos in longum extendere fines
Rite Fluentinus, priscos imitatus honores
25Stirpis, et egregius Romani nominis heres,
Nullus ut extremis populus sit partibus orbis,
Si modo fata sinant, Tyrrheni iussa Senatus
Temnere qui cupiat, Sullanae gentis et ipsum
Audeat imperium qui detrectare sub armis.
30At modo, summe Pater, contra tua fata ruentes
Cum Volaterrani non aequa sorte ferantur,
Scire velim causam tanti venit unde furoris.
An quisquam est hominum qui temnere iussa Tonantis
Audeat, aut temptet Superum se opponere Fatis?
35Certe ego, sollicita primordia mente volutans
Florentinae urbis, qua conditione fuissent
Te duce facta, Pater, quam forti sidere Martis
Constabilita mei, nullos secura tyrannos
Suspectos habui, ne moenia laederet ullus
40Florentis patriae, licet hic gravioribus acer
Viribus irrueret Tuscam non aequus in urbem.
Adde quod ingentem necnon spem, summe, dedisti,
Iuppiter, haec Lydis foret ut caput urbibus olim,
Tempore quo recti Medices Laurentius auctor
45Sullanas regeret propriis virtutibus arces.
Nunc Volaterranos cum iam furialibus armis
Accingi videam contra socialia iura,
Inque Fluentinos graviter prorumpere cives,
Quos veluti caros decuit coluisse parentes,
50Quis te proposito potuit removere priori?
An tua, summe Pater, sunt haec promissa fidesque
Quae rata per Stygiae iuraris stagna paludis
Confore? sicque Patrem rerum violare tenorem
Te decet ecce tuum, aut sic tua vertere fata?"
55Haec ubi dicta dedit, rosea cervice refulsit;
At Deus omnipotens, vultu quo nubila caelo
Depellit genitor tempestatesque serenat,
Attigit ore genas natae, dehinc talia fatur:
"Ne dubita, stabili quoniam nec ab ordine cedunt
60Nunc mea fata, Venus: Medicum domus una manebit
Urbibus usque caput Tuscis, velut ante fuisset!
Ex quo divinus moderandi frena Leonis
Suscepit Cosmus Patriae Pater optimus olim,
Audebit nullus posthac - mihi crede - tyrannus
65Eviolare domos Tuscas: sic vertitur ordo
Fatorum, ternae statuunt sic fila Sorores;
Quin etiam fines patriae Laurentius acer
Proferet in longum, duce te, duce Marte feroci,
Cuius et auspiciis Florentia moenia constant.
70Tunc Etrusca quibus se tollet gloria rebus,
Aut quibus imperiis, Petri cum maximus olim
Natorum patrios tutatus ab hoste Penates
Inde Fluentinam victor remeabit ad urbem!
Nam Volaterrani quod tantum audere videntur
75In Florentinum, priscos augebit honores:
Sullanis veniet cumulatior inde potestas!
Namque ubi iam populis bellandi finis utrisque
Extremus dabitur, cunctos Leo victor in annos
Tyrrhenus tandem victae dominabitur urbi,
80Cuncta sub imperium redigens loca, saevior hostis
Iampridem propria quae sub ditione teneret,
Aut sibi quae quondam semper possessa fuissent."
Sic ait; inde suo genitor de vertice natam.
Advocat, atque "Leves talaribus indue pennas,"
85Inquit, "et Urbini summos pete, Diva, Penates,
Atque haec fer celeres, iubeo, mea dicta per auras:
Dic paret ut sese fortis Federicus ad arma
In Volaterranos, penitus qui fraude maligna
Defecisse volunt sociali foedere rupto
90A Florentino populo, quique impia saevi
Sollicitant varios iam nunc in proelia reges.
Ergo nefas tantum quo possint pellere cives
Sullani, quorum me nunc tenet optima cura,
Ductorem belli facient populusque Paterque
95Huncque volent tantis rebus caput esse supremum.
Iam sibi legatos Sullana ex urbe profectos
Affore commemora, qui maxima munera portent,
Argentique ferant qui magnum pondus et auri.
Ast hunc, ne qua tamen remoretur causa volentem,
100Dic modo se properet tantis bonus addere rebus,
Ut, cum legati venient mandata ferentes,
Instructas acies quam primum in proelia ducat,
Unde Fluentinam victor Federicus ad urbem
Ingenti partos referat virtute triumphos:
105Venit enim tempus quo Florida moenia crescant,
Crescat et imperium populi Florentis in oras
Extremas, Medices cum nunc Laurentius heros
Temperet Etruscos propria virtute Quirites."
Dixerat; at Pallas, summi mandata Tonantis
110Ut faciat, tenues fertur dilapsa per auras,
Non aliter quam cum caeli de vertice summo
Defert praepetibus sese Iovis armiger alis,
Optavit quotiens humiles attingere terras.
Et iam dicta refert summi Dea summa Parentis,
115Protinus ac rebus iam se parat inde futuris
Ille, iubente Dea ne quid remoretur euntem,
Cum se legati Federici ad limina regis
Sublimes in equisque ferunt, ac munera summo
Summa Duci portant, Tusco mandante Senatu
120Ac Florentino populo: nam iunctus uterque,
Temporibus dubiis cum tantum instare pericli
Cerneret atque ducem bello cum quaereret acrem,
Misit ad Urbini Dominum, quem norat in armis
Esse velut fortem quendam de civibus unum,
125Protulit in Latio quondam quos Roma triumphans.
Ergo ubi conspectum Federici regis et ora
Legati subeunt, solio dum sedit avito,
Sic eques est placido Boniannius ore locutus:
"O decus egregium, quo non est maior in armis
130Finibus Ausoniis, cui bello vivida virtus
Cuique fides cunctos olim servata per annos
In genus omne fuit, quamvis foret hostis acerbus
Is cui servares, ad te nos mittit euntes,
En, Florentinus subito populusque Paterque,
135Viribus usque tuis confisus uterque supremis.
Nam Volaterrani, quos est tutatus in annos
Iam Leo complures veluti pater omnibus esset,
Surgere cum fuerint contra socialia iura
Ausi, quique nefas adeo committere dirum,
140Decrevit patriae iam nunc habeantur ut hostes,
Audeat e nostris ne quis se attollere contra
Sullanos cives, ut qui peccasse feruntur
In nos dent poenas sceleris gravioris acerbas.
Cum summis igitur iam nunc virtutibus unum
145Viderit insignem te Florentinus et armis
Fortibus eductum, cum nec superabilis ulli
Ex illis fueris quos nostri temporis aetas
Protulit egregios in Martia bella, nec ullus
Omnibus e ducibus te sit praestantior aut te
150Dux modo sit melior ductandis milibus alter
Aut nunc auctorem sibi quem magis ipse requirat
Miles et imperio parere libentius optet,
Cum tibi praeterea aspiret Fortuna benigno
Afflatu, seu vis obsessas hostibus urbes
155In libertatem fortis traducere primam,
Seu rursus cupias aliquos obsidere fines,
Sperat ut egregie possit depellere motus
Protinus hostiles per te, modo ductor in ipsam
Strenuus hinc aciem statuas prodire, feroces
160Tu modo quosque viros tam iusta in proelia ducas.
Quo facere id possis, fulvi grave pondus et auri
Mittitur, en, ultro, ne commoda forte volentem
Te nunc deficiant, dum maxima facta parabis,
Est animus nobis duce te quia vincere gentem
165Periuram bello, scelus admisisse nefandum
Hanc ut paeniteat. quod si, velut omnis et una
Sullanus sperat populus Florensque Senatus,
Feceris, haud dubita: nam praemia certa merenti
Stant tibi, crede mihi, stant et virtutis honori
170Munera magna tuae, quo sis magis acer in hostes,
Te iuvet atque magis belli tolerasse labores."
Vix ea finierat, cum Dux quoque talia reddit:
"O utinam hae vires essent quibus arguor aut hoc
Robur et ingenii tantum foret, ut tibi possem
175Nunc fecisse satis; sed quicquid corpore toto,
Quicquid mente queam, seu nunc quaecunque facultas
Mi datur effundam vestris pro casibus omnem
Ac si pro patria carisve parentibus essent
Bella gerenda mihi! nam sic Florentis amore
180Ingenti capior populi, sic urget honesti
Me ratio, possim pro quo deponere vitam,
Viribus ut cunctis nunc sim satis omnia vestra
Facturus causa; nec me res ulla moratur
Quominus hostilem subito veniamus ad urbem
185Militibus multis, ut iam sperare queamus
Iustitia freti causae Superumque favore.
Quin, breve per spatium nobis modo Iuppiter adsit,
Ad nos praepetibus victoria devolet alis!"
Sic ait; at pedites turmaeque parentur equorum
190Imperat: hinc iter ingreditur properantius urbem
Ad Volaterranam; quo cum venisset, et acres
Iunxissetque suos nostris, quos Iacobus ante
Duxerat huc summo legati munere fungens,
Sic Ducis est homines diffusum nomen in omnes
195Adventu subito, diros sic perculit hostes
Strenuus ac nitidis veniens Federicus in armis,
Ut quicunque viri fines coluere vetustos
Sese dedentes Federici viribus omnes
Porrigerent victasque manus venientibus ultro.
200In castris haec dum fierent, Florentia summo
Optima consilio Patribus de more vocatis
Omnia consultat quae sint bona: namque repente,
Ne quibus interea desit mens provida rebus,
Mittitur inde Senas sapiens Donatus et arte
205Doctus ea, qualem dederat Cyllenius olim
Nascenti, ut moneat cives ne ferre Senenses
Auxilium statuant hosti neu foedere iungant;
Ni faciant, populus videant ne forte laturus
Sit Florentinus graviter! dum talibus ille
210Commemorat, pedites passim lateque vagantes
Invadunt agros, capiunt castella ruuntque
Hostilesque locos cunctas regionis et oras,
Vectantes raptas inimico a limite praedas.
At Volaterranus praetorem iniurius ipsum,
215Quem Florentinus populus de more quotannis
Mittere consuerat quondam, iubet ire Priores
Protinus ad dominos, ne <in>custoditus honori
Prospiceret patrio, neve in Nova Castra veniret,
Esset si gravius quicquam meditatus in ipsum
220Praetorem saevasque manus iniceret hostis.
Hinc: Volaterrani, pugnae bellique gerendi
Ignari licet usque forent, quia nullus in armis
Usus erat, quamvis nulla experientia Martis
Aeris et ad bellum data copia parva fuisset,
225Attamen elati, cum quicquid rustica proles
Seu vini seu quid frumenti legit ab agris
Huc tulerit velut ex undis compulsa marinis,
Sullano statuunt urbem defendere ab hoste:
Stulti! qui contra molem durare supremam
230Aut se posse putent opibus contendere tantis!
Sed tamen efficiunt laeti satis, inde morantes,
Donec et auxilium vicina ex urbe veniret
Aut Florentinus solvendo exhaustus ab aere
Continuum belli nequeat sufferre tenorem.
235Hinc igitur tenui dementes aere ministros
Belli conducunt pedites, quibus exstitit auctor
Cum Venetus quidam tum cui Matricius esset
Nomen: at, ii postquam fatis utrique malignis
Ingressi penitus portas urbemque fuere,
240Laetitiam ingentem subitamque dedisse feruntur
Obsessi cives: miseri! quibus illa fuisset
Causa quidem gravior qua protinus inde periret
Iam Volaterranae libertas funditus urbis!
His ita confectis, Federicus ut acer in unum
245Composita e gravibus quae constet epistula verbis
Misit, ut hunc ipsum placide bonus ille moneret
Ne velit, heu, miserum tantae se credere pugnae,
At, decet ut victos, positis miserabilis armis
Ut supplex tanti veniam petat ille furoris,
250Sint quia se propter non acria bella gerenda.
"Ast, ut perpetua lenti dehinc pace fruamur,
Quam possint homines si suscepisse, priusquam
Bella nefanda gerant aut in nova proelia surgant,
Omnibus ex rebus nihil esse beatius usquam",
255Inquit,"nec melius quod nos optare queamus";
Iis operam adiungitque suam - si sentiat hostis,
Si velit - ut medium se dux ferat inter utrosque
Ac Volaterranis placidam petat inde salutem
A Florentino, cui mens ita mitior exstat:
260Ne dubitet veniam quin sit bonus ille daturus,
Dum Volaterranus Populi praecepta sequatur
Sullani semperque volens sua iussa facessat.
Scripserat haec Princeps; ast, ii cum protinus aures
Clausissent monitis, placidos properanter in hostes
265Castra movet ducitque viros urbique propinquat.
Qua sol exoriens nitidas agit arte quadrigas,
Arduus est collis nullisque petentibus ipsum
Est aditu facilis, sed, cum prope tangeret urbis
Moenia cumque foret necnon ibi grandis aquarum
270Copia, qua posset nimirum exercitus uti,
Est quoque principibus visus locus aptus ut illic
Castra locanda forent atque acies Sullana maneret.
Est ultra portam silicem quae vergit ad ortum
Ima petens vallis, duo quae complectitur in se
275Stadia. cui valli dextra de parte per artem
Haec via strata subest, sacram quae duxit in aedem
Hanc, ubi divinus positis sibi Lazarus aris
Excolitur templis sacrata in sede locatis.
At laeva de parte quidem magis ima petentem
280Spectabis vallem quae continuatur ab illa
Quae prior est. longe tamen ista profundior exstat
Ultima quae ducit fluvium declivis ad Heram.
Nec procul a templis, quae diximus ante, supersunt
Ii colles gemini, via quos iacet inter utrosque,
285Quae quoque finitimas sinuoso tramite ducit
Inde Senas. iter hac cum suscepturus et ipsos
Cum superaturus colles exercitus esset,
Hunc Volaterranus, socio qui colle fuisset
Altior atque illic etiam quia rursus aquarum
290Copia magna foret scatebris surgentibus, omnem
Occupat, et trabibus subito contexit acernis
Et tabulata parat, sollers unde acer in hostes
Saxa ruat tectusve queat pugnare sub armis.
Ast, ubi cognovit sapiens Federicus et ambo
295Legati duro penitus quod fiat ab hoste,
Instituunt colles adoriri, ut strenuus acres
Virtutem miles sic experiatur in hostes:
Milibus hinc acie structa Dux imperat altum
Protinus ascendant montem; legit ipse cohortes
300Quae primum colles invadant agmine denso;
Hinc brevibus sapiens cum fortia pectora verbis
Hortatus pugnas Dux erexisset in acres,
Vincendi late spe conclamatur ad arma;
Omnibus inde quidem vox ingeminata remugit:
305Conabatur enim sollers Federicus ut illam
Turrim in praecipiti stantem quam struxerat hostis
Verteret ad terram praestanti robore, ne quis
Inde suos queat in castris laesisse morantes.
Ergo ubi coeperunt nostri conscendere montem,
310Hostis, quo summam defenderet undique turrim,
Arma parat subito, concurrit et agmine denso
Ad loca quae fuerant graviori obiecta periclo.
Eminus incipitur telis celerique sagitta,
Remque gerunt hostes iaculandis undique saxis
315E turri; contra, nostri quoque missile telum
Crebrius ingeminant, crepitans velut horrida grando
Cum ruit aetherio summi de vertice caeli
Densior in terras, quotiens Iovis ira minatur
Acrius in miseros homines, quo tempore frustra
320Maturas viridis defendit pampinus uvas.
Iamque sub intextis tabulatis undique pugna
Acrior inseritur: volvuntur ab hoste superbo
Saxa super nostros; illi tamen acriter hastis
Oblongis ea ligna ruunt quibus improbus ante
325Tegmen ad illatos ictus sibi fecerat hostis.
Nec mora, nec requies: trabibus dum structa revinctis
Moenia conscendit miles properanter, et alti
Verticis hortando reliquos tenet usque cacumen,
Cominus ad gladios ventum cum protinus esset,
330Sic hostes subito rapuit metus acriter omnes,
Ut consternati fugerent, armisque potiti
Omnibus iis nostri fuerint quae turpiter illic
Liquerat aufugiens desertis collibus hostis.
Haec ubi confecit sapiens Federicus, ad urbem
335Castra locat, partes munitque cohortibus illas
Et loca quae muris urbis magis apta fuissent
Primum expugnandis. reliquos, quotcunque fuerunt,
Mortales iubet ut colles exercitus imos
Obsideat nutusque suos ibi forte moretur
340Exspectetque Ducis monitus in proelia dandos.
His rebus subito Sullana in tecta relatis,
Magna quidem populus suscepit gaudia Tuscus:
Mentibus arrectis hilaris quoque funditur in spem
Maiorem; ast aliique alios hortantur ut omnem
345Dent operam, diri penitus tollantur ut hostes
Dentque graves poenas sceleris commissa luentes.
Hinc quoque festinant celeres tormentaque mittunt
Bellica, bombardam, gravior quae machina muros
Destruat urbanos deductaque moenia summis
350Montibus et summas consternat desuper arces.
At Volaterranus, colles ubi perdidit altos,
Confractis animis post cives victus ab hoste
Complures captos, se moenia continet intra,
Hic ubi tristis agit Metus et Discordia demens
355Vexat et infelix Furiali accincta flagello
Seditio miserosque rapit per compita cives,
Non secus ac pueris agitatur verbere turbo
Buxeus assiduo loris rapientibus illum
Per fora perque vias et compita longa ruentem.
360Perfidus hinc hostis, graviori quisque dolore
Cum foret affectus rebus neque fideret ullis,
Infelix varias diversi ad principis aulas
Mittit legatos, eadem mandata ferentes.
Praecipue Venetos homines Calabrumque potentem
365Constituunt hostes precibus contundere summis,
Dedentes urbem, si ferre ruentibus ullam
Vellet opem ut possent certam sperare salutem.
Qui simul audivit quae res foret ille petentes
Reppulit, et longos tanti fecisse per annos
370Respondit Tuscos patres, ut quicquid in illos,
Praesertim a sociis, statuatur acerbius, id se
Ferre quidem gravius semper. nec plura locutus
Hos iubet e Calabro penitus discedere Regno.
Hoc ubi responsum Tuscam defertur ad urbem,
375Scilicet ut gravibus rex Ferdinandus iniquos
Sectatus Lydos verbis (quia patribus hostes
Iam Florentinis facti neque iure fuissent)
Reppulit, et patrios iussit remeare Penates,
Acrius obfirmant animos ad proelia cives.
380Rursus in hostiles Sullani<s> quilibet arces
Delecti pedites mittuntur ab Insubre magno
Protinus, auxilio nostris qui milibus essent
Sescenti numero, sed cuncti fortibus armis
Instructi. tantis se praestantissimus addit
385Ursinus comitem rebus, cum fortis equorum
Duceret et turmas in proelia Marte feroces,
Duceret et saevos huc qui pedes iret in hostes
Romano veniens ab agro Virgilius acer.
Viribus iis auctus cum tandem exercitus esset,
390Dux belli subito, Gradivi edoctus ab arte,
Bombardis urbis muros ingentibus altos
Usque adeo crebris diverberat ictibus acer,
Ut breve per spatium ruerit fortissimus heros
Moerorum partem vasto Federicus hiatu,
395Cuius quanta Ducis fuerit prudentia, quantum
Ingenium certe licuit spectare volenti.
Illi fossa fuit, muros deducta sub ipsos
Urbis et in spatium quae sic foret hausta profundum
Miles ut innocue sese transferre per illam
400Cum velit ad muros obsessaque moenia posset,
Desuper hanc quoniam contextis cratibus omnem
Texerat ad crebros ictus et vimine denso
Arboris et varie coniectis undique ramis
In tabulatorum morem, ne saxa, nec ullum
405Missile de summo noceat pugnantibus ipsis.
Hac igitur plures ad moenia parte subibant
Expugnanda viri, veluti ruit agmine denso
E tenebris veniens angusta per ora cavatis
Perque breves cuneos ingentem farris acervum
410Ut superet secumque ferens formica reponat.
Haec ita cum fierent nostris, tamen acriter hostes
Viribus imparibus licet extra moenia quaedam
Proelia committunt: nam descendebat ab urbe
Tum pedes obsessa, porta quae ducit in oras
415Huc iter ingressos per compita longa marinas:
Namque dolore gravi portis erumpere cives
Confecti statuunt miseri, quos principis acris
Auditum nomen subito retrahebat in urbem,
Tanta quod invicto Federici e pectore virtus
420Surgeret ut contra subsistere viribus ullis
Posse negent, validis veniunt quicumque sub armis.
Nec tamen interea vexare frequentibus ille
Ictibus urbanas arces cessabat, ut actus
Maiorem secum murus trahat inde ruinam.
425At Volaterrani reparandis moenibus instant
Ne disiecta ruant; sed, postquam certus ad aures
Nuntius auxilium veniens sibi forte negari
Rettulit a cunctis, Furiis agitantur, et omnes
Quique magistratum gererentque decemque viratum
430Acrius incusant; levitatem plebis iniquae
Tum detestantur; rapuit quos ultio cives
In scelus hos verbis etiam exsecrantur acerbis.
Cuncta quidem cupide, nulla ratione, per ipsam
Namque gerebantur neglectis legibus urbem,
435Ut sine legitimo servato more creandi
Hic modo praeriperet primas, licet ipse fuisset
Ordine plebeio natus, modo rursus et ille
Tractandas raperet populi non dignus habenas.
Namque magistratus quae protinus ante fuisset
440Summa quidem nullis inerat reverentia primi,
Nec Volaterrana servatus in urbe priorum
Exstitit ullus honos. igitur, cum quisque salutem
Speraret nullam nec pestem evadere belli
Fideret, Etruscam legati rursus ad urbem
445Quam primum celeres mittuntur, ut inde ferentes
Illa decem dederat sibi quae mandata viratus
Protinus exponant et Riccobaldus et alter
Cui Petrus exstiterat nomen. sed, moenia postquam
Ii Sullana viri tandem subiere, locuti
450Ad Florentinos haec verba fuisse feruntur:
"Ad vos, o summi proceres, vestrosque voluti
Ecce pedes venimus, delicti supplice nostri
Voce quidem nobis pacem veniamque petentes,
In vos, at pulsi subito caecique furore,
455Praesertim cum non odio dicamur acerbo
In vos, at pulsi subito caecique furore,
Deliquisse, Patres. nam vos cum semper in omnes
Nos animumque bonum quondam mentemque benignam
Gesseritis, patrum similes, cum parva minanti
460Poena sit et patri nati pro crimine magno,
Oramus minima ut poena nunc esse velitis
Contenti, Patres, cum nostrum quisque paratus
Sit, modo si libeat vobis, sufferre labores
Ingentes - modo sit vobis ea certa voluntas
465Quilibet ut pereant, sceleris commissa luentes -
Vel quascunque placet vobis persolvere poenas."
Haec ubi dicta, velut populus mandarat Etruscus,
Sic fuit egregio Laurentius ore locutus:
"Quanta fides fuerit nobis cum mente voluto,
470Quam bonus aut animus quamque optima cuique voluntas
In vos, haud lacrimas valeo retinere cadentes,
Talia cum fuerint ut, mens nisi laeva fuisset,
Ni vos in peius tristis rapuisset Erinnys,
Optatam possent vobis praestare salutem.
475At modo, cum tanto Florentis nomine laesa
Maiestas populi fuerit, vindicta nefandi
Publica delicti iam suscipienda videtur.
Nam, ratio nostri si nunc habeatur honoris,
Nil sit quod deceat populum promittere vobis
480Ex his quae cupitis nostrum, nisi libera nobis
Moenia tradantur sine condicionibus ullis!
Quod si feceritis, poterunt suadere quod olim
Exstitit in vobis fidei quoque vestra futurum
Verba mihi ac solitum pariter dehinc velle tenorem
485Continuare quidem, vobis dum iura supersi<n>t.
Haec Florentinus populus cum signa videbit,
In vos, ut semper fuerat clementior, idem
Exsistet veterem servans, nisi fallor, amorem.
Sic igitur vobis melius sperare potestis
490Rursus et afflictis melius confidere rebus."