I. Furnished abundantly with a thing, well supplied, having abundance, rich, copious, plentiful, abounding (in wealth, means of living, etc.) (very freq. and class., esp. in prose).
A. In gen.; constr. with abl., ab, or absol.; rarely with gen.
(α).
With simple abl. or ab and abl.: “tu agris, tu aedificiis, tu argento, tu familiā, tu rebus omnibus ornatus et copiosus sis,” Cic. Cat. 2, 8, 18: “Arion grandi pecuniā et re bonā multā coplosus,” Gell. 16, 19, 7: “oppidum re cibariā,” id. 7, 1, 8: “Bruttedius artibus honestis,” Tac. A. 3, 66: “locus a frumento,” Cic. Att. 5, 18, 2.—
(β).
Absol. (so most freq.): “copiosa plane et locuples (mulier),” Cic. Div. in Caecil. 17, 55: “urbs,” id. Arch. 3, 4: “via copiosa omniumque rerum abundans,” Nep. Eum. 8, 5; cf. “stativa,” Liv. 9, 44, 9: “patrimonium,” Cic. Rosc. Am. 2, 6; id. Rab. Post. 14, 38 al.: “ingenium facile et copiosum,” fertile in expedients, rich, Quint. 10, 1, 128: “ratio loquendi,” id. 2, 1, 4.—Comp.: provincia, Auct. B. Alex. 43. —Sup.: “copiosissimum oppidum,” Caes. B. G. 1, 23: copiosissimus ac sollertissimus hostis, * Suet. Caes. 35: “cucumeres,” Plin. 19, 5, 23, § 65.—
(δ).
With ad: quamquam erat provincia minime copiosa ad alendos exercitus, Auct. B. Alex. 42.—
B. In partic., of an orator, or of discourse, rich in language, copious in expression, eloquent: “homo copiosus ad dicendum,” Cic. Caecin. 23, 64: “lingua (opp. inops),” id. Fin. 3, 15, 51: “densior ille, hic copiosior in eloquendo,” Quint. 1, 1, 106: “oratores,” id. 12, 5, 5: “vir,” Liv. 45, 25, 3: “multa et varia et copiosa oratio,” Cic. de Or. 2, 53, 214: “loquacitas,” Quint. 8, 2, 17; “opp. jejunum,” id. 8, 3, 49.—
II. Existing in rich abundance, copious (very rare): “liquor putei,” Phaedr. 4, 9, 7: “varietas rerum abundat,” id. 5, 6, 2: “supellex verborum,” Quint. 8 prooem. § 8.—Hence, cōpĭōsē , adv. (very freq.), in great abundance, copiously, abundantly, plentifully, copiously provided.
1. In gen.: “sic copiose in provinciam profectus erat, ut, etc.,” Cic. Verr. 2, 1, 36, § 91: “large et copiose comparare pastum,” id. N. D. 2, 47, 121: “accepti tribus tricliniis,” id. Att. 13, 52, 2: “senatorum urna copiose absolvit,” by a large majority, id. Q. Fr. 2, 4, 6: “ornatus,” Cic. Verr. 2, 4, 27, § 62.—
2. Esp., of discourse, copiously, fully, at length: “copiose ab eo agri cultura laudatur,” Cic. Sen. 17, 59: “copiose et abundanter loqui,” id. de Or. 2, 35, 151: “defendere causas reorum,” Cic. Verr. 2, 2, 78, § 191: “dicere,” id. N. D. 1, 21, 58; Quint. 1, 4, 5.—Comp.: “dicere,” Cic. Or. 4, 14: “haec omnia exsequi,” Quint. 9, 3, 89.—Sup.: “dicere,” Cic. Clu. 10, 29; id. de Or. 1, 62, 263; id. Off. 1, 1, 4: “laudare,” id. de Or. 2, 10, 39: “defensum esse,” id. Quint. 28, 87: “locus tractatur,” Quint. 2, 4, 24.