Plutarch, De Iside et Osiride
Gregorius N. Bernardakis, Ed.

Χαλδαῖοι δὲ τῶν πλανήτων ¹ οὓς ² θεοὺς γενεθλίους ³ καλοῦσι, δύο μὲν ἀγαθουργούς δύο δὲ κακοποιούς, μέσους δὲ τοὺς τρεῖς ἀποφαίνουσι καὶ κοινούς:. τὰ δ᾽ Ἑλλήνων πᾶσί που δῆλα, τὴν μὲν ἀγαθὴν Διὸς Ὀλυμπίου μερίδα, τὴν δ᾽ ἀποτρόπαιον ⁴ Ἅιδου ποιουμένων. ἐκ δ᾽ Ἀφροδίτης; καὶ Ἄρεος ⁵ Ἁρμονίαν γεγονέναι μυθολογοῦνται: ⁶ ὧν ὁ μὲν ἀπηνὴς καὶ φιλόνεικος, ἡ δὲ μειλίχιος καὶ γενέθλιος. σκόπει δὲ τοὺς φιλοσόφους τούτοις συμφερομένους. Ἡράκλειτος ⁷ μὲν γὰρ ἄντικρυς ‘πόλεμον’ ὀνομάζει ‘πατέρα καὶ βασιλέα καὶ κύριον πάντων,’ καὶ τὸν μὲν Ὅμηρον ⁸ εὐχόμενον ‘ἔκ τε θεῶν ἔριν ἔκ τ᾽ ἀνθρώπων ἀπολέσθαι’ ‘λανθάνειν’ φησὶ ‘τῇ πάντων γενέσει καταρώμενον, ἐκ μάχης καὶ ἀντιπαθείας τὴν γένεσιν ἐχόντων, ἣλιον δὲ μὴ ὑπερβήσεσθαι τοὺς προσήκοντας ὅρους: εἰ δὲ [p. 522] μή, Λύττας ⁹ μιν Δίκης ἐπικούρους ἐξευρήσειν’ Ἐμπεδοκλῆς ¹⁰ δὲ τὴν μὲν ἀγαθουργὸν ἀρχὴν ‘φιλότητα’ καὶ ‘φιλίαν’ πολλάκις δ᾽ ‘ἁρμονίαν’ καλεῖ ‘θεμερῶπιν,’ ¹¹ τὴν δὲ χείρονα ‘νεῖκος οὐλόμενον’ καὶ ‘δῆριν αἱματόεσσαν’ οἱ μὲν ¹² Πυθαγορικοὶ ¹³ διὰ πλειόνων ὀνομάτων κατηγοροῦσι τοῦ μὲν ἀγαθοῦ τὸ ἓν τὸ πεπερασμένον τὸ μένον τὸ εὐθὺ τὸ περισσὸν τὸ τετράγωνον τὸ ἴσον ¹⁴ τὸ δεξιὸν τὸ λαμπρόν: τοῦ δὲ κακοῦ τὴν δυάδα τὸ ἄπειρον τὸ φερόμενον τὸ καμπύλον τὸ ἄρτιον τὸ ἑτερόμηκες τὸ ἄνισον τὸ ἀριστερὸν τὸ σκοτεινόν, ὡς τοιαύτας ¹⁵ ἀρχὰς γενέσεως ὑποκειμένας. Ἀναξαγόρας δὲ νοῦν καὶ ἄπειρον. Ἀριστοτέλης: ¹⁶ δὲ τὸ μὲν εἶδος τὸ δὲ στέρησιν. Πλάτων ¹⁷ δὲ πολλαχοῦ μὲν οἷον ἐπηλυγαζόμενος ¹⁸ καὶ παρακαλυπτόμενος, τῶν ἐναντίων ἀρχῶν τὴν μὲν ταὐτὸν ὀνομάζει, τὴν δὲ θάτερον ἐν δὲ τοῖς Νόμοις ¹⁹ ἤδη πρεσβύτερος ὢν οὐ δι᾽ αἰνιγμῶν οὐδὲ συμβολικῶς, ἀλλὰ κυρίοις ὀνόμασιν οὐ μιᾷ ψυχῇ φησι κινεῖσθαι τὸν κόσμον, ἀλλὰ πλείοσιν ἴσως, δυεῖν δὲ πάντως οὐκ ἐλάττοσιν: ὧν ²⁰ τὴν μὲν ἀγαθουργὸν εἶναι, τὴν δ᾽ ἐναντίαν ταύτῃ καὶ τῶν ἐναντίων δημιουργόν: ἀπολείπει δὲ καὶ τρίτην τινὰ μεταξὺ φύσιν οὐκ ἄψυχον οὐδ᾽ ἄλογον οὐδ᾽ ἀκίνητον ἐξ αὑτῆς, ὥσπερ ἔνιοι [p. 523] νομίζουσιν , ἀλλ᾽ ἀνακειμένην ἀμφοῖν ἐκείναις, ἐφιεμένην δὲ τῆς ἀμείνονος ἀεὶ καὶ ποθοῦσαν καὶ διώκουσαν, ὡς τὰ ἐπιόντα δηλώσει τοῦ λόγου, τὴν Αἰγυπτίων θεολογίαν μάλιστα ταύτῃ τῇ φιλοσοφίᾳ συνοικειοῦντος.