[p. 76]
Glauctas Atedii melioris delicatus
Quod tibi praerepti. Melior, solamen alumni,
improbus ante rogos et adhuc vivente favilla
ordiar ': abruptis etiam nunc flebile venis
vulnus hiat, magnaeque patet via lubrica plagae,
5cum iam egomet cantus et verba medentia saevus
consero. tu planctus lamentaque fortia mavis
odistique chelyn surdaque averteris aure.
intempesta cano: citius me tigris abactis
fetibus orbatique velint audire leones,
10nec si tergeminum Sicula de virgine carmen
affluat aut silvis chelys intellecta ferisque,
mulceat insanos gemitus, stat pectore demens
luctus et admoto latrant praecordia tactu.
Nemo vetat: satiare malis aegrumque dolorem
15libertate doma. iam flendi expleta voluptas
iamque preces fessus non indignans amicas? [p. 78]
iamne canam? lacrimis en et mea carmina in ipso
ore 1 natant tristesque cadunt in verba liturae.
ipse etenim tecum nigrae solemnia pompae
20spectatumque Urbi scelus et puerile feretrum
produxi, saevos damnati turis acervos
plorantemque animam supra sua funera vidi,
teque patrum gemitus superantem et brachia matrum
complexumque rogos ignemque haurire parantem
25vix tenui similis comes offendique tenendo.
et nunc, heu, vittis et frontis honore soluto
infaustus vates versa mea pectora tecum
plango lyra, sed tu 2 comitem sociumque doloris,
si merui luctusque tui consortia sensi,
30iam lenis patiare precor, me fulmine in ipso
audivere patres, ego iuxta busta profusis
matribus atque piis cecini solacia natis
et mihi, cum proprios gemerem defectus ad ignes—
quem, Natura!—patrem, nec te lugere severus
35arceo, sed confer gemitus pariterque fleamus.
Iamdudum dignos aditus laudumque tuarum,
o merito dilecte puer, primordia quaerens
distrahor. hinc anni stantes in limine vitae,
hinc me forma rapit, rapit inde modestia praecox
40et pudor et tenero probitas maturior aevo.
o ubi purpureo suffusus sanguine candor
sidereique orbes radiataque lumina caelo
et castigatae collecta modestia frontis 3 4 [p. 80]
ingenuique super crines mediisque decorae
45margo comae? blandis ubinam ora arguta querelis
osculaque impliciti vernos redolentia flores
et mixtae risu lacrimae penitusque loquentis
Hyblaeis vox mixta favis? cui sibila serpens
poneret et saevae vellent servire novercae.
50nil veris adfingo bonis, heu lactea colla!
brachia, quo 5 numquam domini sine pondere cervix!
o ubi venturae spes non longinqua iuventae
atque genis optatus honos iurataque multum
barba tibi? cuncta in cineres gravis intulit hora
55hostilisque dies: nobis meminisse relictum.
quis tua colloquiis hilaris mulcebit amatis pectora?
quis curas mentisque arcana remittet?
accensum quis bile fera famulisque tumentem 6
leniet ardentique in se deflectet ab ira?
60inceptas quis ab ore dapes libataque vina
auferet et dulci turbabit cuncta rapina?
quis matutinos abrumpet murmure somnos
impositus stratis abitusque morabitur artis
nexibus atque ipso revocabit ad oscula poste 3?
65obvius intranti rursus quis in ora manusque
prosiliet brevibusque umeros circumdabit ulnis?
muta domus, fateor, desolatique penates,
et situs in thalamis et maesta silentia mensis!
Quid mirum, tanto si te pius altor honorat
70funere? tu domino requies portusque senectae, 7 8 9 [p. 82]
tu modo deliciae, dulces modo pectore curae,
non te barbaricae versabat turbo catastae,
nec mixtus Phariis venalis mercibus infans
compositosque sales meditataque verba locutus
75quaesisti lascivus enim tardeque parasti.
hic domus, hinc ortus, dominique penatibus olim
carus uterque parens atque in tua gaudia liber,
ne quererere genus, raptum sed protinus alvo
sustulit exsultans ac prima lucida voce
80astra salutantem dominus sibi mente dicavit,
amplexusqne sinu tulit et genuisse putavit,
fas mihi sanctorum venia dixisse parentum,
tuque, oro, Natura, sinas, cui prima per orbem
iura animis sancire datum: non omnia sanguis
85proximus aut serie generis demissa propago
alligat; interius nova saepe adscitaque serpunt
pignora conexis. natos genuisse necesse est,
elegisse iuvat, tenero sic blandus Achilli
semifer Haemonium vincebat Pelea Chiron,
90nec senior Peleus natum comitatus in arma
Troica, sed claro Phoenix haerebat alumno.
optabat longe reditus Pallantis ovantis
Evander, fidus pugnas spectabat Acoetes.
cumque procul nitidis genitor cessaret ab astris,
95fluctivagus volucrem comebat Persea Dictys.
quid referam altricum victas pietate parentes?
quid te post cineres deceptaque funera matris [p. 84]
tutius Inoo reptantem pectore, Baeche?
iam secura patris Tuscis regnabat in undis
100Ilia. portantem lassabat Romulus Accam.
vidi ego transertos alieno in robore ramos
altius ire suis. et te iam fecerat illi
mens animusque patrem, necdum moresve decorve:
tu tamen et iunctas 10 etiam nunc murmure voces
105vagitumque rudem fletusque infantis amabas.
Ille, velut primos exspiraturus ad austros
mollibus in pratis alte flos improbus exstat,
sic tener ante diem vultu gressuque superbo
vicerat aequales multumque reliquerat annos,
110sive catenatis curvatus membra palaestris
staret: Amyclaea conceptum matre putares,
Oebaliden illo praeceps mutaret Apollo,
Alcides pensaret Hylan: seu Graius 11 amictu
Attica facundi decurreret orsa Menandri:
115laudaret gavisa sonum crinemque decorum
fregisset rosea lasciva Thalia corona;
Maeonium sive ille senem Troiaeque labores
diceret aut casus tarde remeantis Ulixis:
ipse pater sensus, ipsi stupuere magistri,
120scilicet infausta Lachesis cunabula dextra
attigit, et gremio puerum complexa fovebat
Invidia: illa genas et adultum comere crinem,
haec monstrare artes et verba infigere, quae nunc
plangimus. Herculeos annis aequare labores 12 13 [p. 86]
125coeperat adsurgens, sed adhuc infantia iuxta;
iam tamen et validi gressus mensuraque maior
cultibus et visae puero decrescere vestes,
cum tibi quas vestes, quae non gestamina mitis
festinabat erus! brevibus non stringere 14 laenis
130pectora et angustante alas 15 artare lacerna;
enormes non ille sinus, sed semper ad annos
texta legens modo puniceo velabat amictu,
nunc herbas imitante sinu, nunc dulce rubenti
murice, nunc vivis digitos incendere gemmis
135gaudebat: non turba comes, non munera cessant:
sola verecundo deerat praetexta decori.
Haec fortuna domus, subitas inimica levavit
Parca manus, quo, diva, feros gravis exseris ungues?
non te forma movet, non te lacrimabilis aetas?
140hunc nec saeva viro potuisset carpere Procne,
nec fera crudeles Colchis durasset in iras,
editus Aeolia nec si foret iste Creusa:
torvus ab hoc Athamas insanos flecteret arcus,
hunc quamquam Hectoreos cineres Troiamque perosus
145turribus e Phrygiis flesset missurus Ulixes
septima lux, et iam frigentia lumina torpent,
iam complexa manu crinem tenet infera Iuno. 16 17 [p. 88]
ille tamen, Parcis fragiles urgentibus annos,
te vultu moriente videt linguaque cadente
150murmurat: in te omnes vacui iam pectoris efflat
reliquias., solum meminit solumque vocantem
exaudit tibique ora movet, tibi verba relinquit
et prohibet gemitus consolaturque dolentem.
gratum est, Fata. tamen, quod non mors lenta iacentis
155exedit puerile decus, manesque subivit
integer et nullo temeratus corpora damno,
qualis erat.Quid ego exsequias et prodiga flammis
dona loquar maestoque ardentia funera luxu?
quod tibi purpureo tristis rogus aggere crevit.
160quod Cilicum flores, quod munera graminis Indi,
quodque Arabes Phariique Palaestinique 18 liquores
arsuram lavere comam? cupit omnia ferre
prodigus et totos Melior succendere census,
desertas exosus opes: sed non capit ignis
165invidus, atque artae desunt in munera flammae.
horror habet sensus, qualem te funere summo
atque rogum iuxta, Melior placidissime quondam,
extimui! tune ille hilaris comisque videri?
unde animi saevaeque manus et barbarus horror,
170dum modo fusus humi lucem aversaris iniquam,
nunc torvus pariter vestes et pectora rumpis
dilectosque premis visus et frigida lambis
oscula? erant illic genitor materque iacentis
maesta, sed attoniti te spectavere parentes.
175quid mirum .' plebs cuncta nefas et praevia flerunt
agmina, Flaminio quae limite Molvius agger 19 [p. 90]
transvehit, immeritus flammis dum tristibus infans
traditur, et gemitum formaque aevoque 20 meretur:
talis in Isthmiaeos probatus ab aequore portus
180naufragus imposita iacuit sub matre Palaemon;
sic et in anguiferae ludentem gramine Lernae
rescissum squamis avidus bibit ignis 21 Ophelten.
Pone metus Letique minas desiste vereri:
illum nec temo latrabit Cerberus ore,
185nulla soror flammis, nulla adsurgentibus hydris
terrebit; quin ipse avidae trux navita cumbae
interius steriles ripas et adusta subibit
litora, ne puero dura ascendisse facultas.
Quid mihi gaudenti proles Cyllenia virga
190nuntiat? estne aliquid tam saevo in tempore laetum?
noverat effigies generosique ardua Blaesi
ora puer, dum saepe domi nova serta ligantem
te videt et similes tergentem pectore ceras,
hunc ubi Lethaei lustrantem gurgitis oras
195Ausonios inter proceres seriemque Quirini
adgnovit, timide primum vestigia iungit
accessu tacito summosque lacessit amictus,
inde magis sequitur; neque enim magis ille trahentem
spernit et ignota credit de stirpe nepotum.
200mox ubi delicias et rari pignus amici
sensit et amissi puerum solacia Blaesi,
tollit humo magnaque ligat cervice diuque 22 23 [p. 92]
ipse manu gaudens vehit et, quae munera mollis
Elysii, steriles ramos mutasque volucres
205porgit et obtunso pallentes germine flores.
nee prohibet meminisse tui, sed pectora blandus
miscet et alternum pueri partitur amorem.
Hic finis rapto, quin tu iam vulnera sedas
et tollis mersum luctu caput? omnia functa
210aut moritura vides: obeunt noctesque diesque
astraque, nec solidis prodest sua machina terris,
nam populus mortale genus plebisque caducae
quis fleat interitus? hos bella, hos aequora poscunt;
his amor exitio, furor his et saeva cupido,
215ut sileain morbos; hos ora rigentia Brumae,
illos implacido letalis Sirius igni,
hos manet imbrifero pallens Autumnus hiatu.
quicquid init ortus, finem timet, ibimus omnes,
ibimus: immensis urnam quatit Aeacus umbris,
220ast hic quem gemimus. felix hominesque deosque
et dubius casus et caecae lubrica vitae
effugit, immunis fatis, non ille rogavit,
non timuit meruitve 24 mori: nos anxia plebes,
nos miseri, quibus unde dies suprema, quis aevi
225exitus, incertum, quibus instet fulmen ab astris,
quae nubes fatale sonet, nil flecteris istis?
sed flectere libens, ades huc emissus ab atro
limine, cui soli cuncta impetrare facultas.
Glaucia 2—insontes animas nec portitor arcet
230nee durae comes ille ferae—: tu pectora mulce, 25 26 [p. 94]
tu prohibe manare genas noctesque beatas
dulcibus alloquiis et vivis vultibus imple,
et periisse nega. desolatamque sororem,
qui potes, et miseros perge insinuare parentes.
